شیرآلات گاز گروه تولیدی و صنعتی نوآوران Pسری تراشی قطعات شیرآلات شیرآلات بهداشتی تعریف: شیرآلات عبارتند از مجموعهای از قطع کنندهها که در انتهای خطوط لولههای آب نصب میشوند و عمل قطع و وصل کردن جریان آب و تنظیم شدت جریان و ترکیب آب سرد و گرم را با هم به عهده دارند. بطور کلی شیرها به دو نوع بهداشتی و صنعتی تقسیم میشوند که در اینجا نوع بهداشتی توضیح داده شده است. کاربردها: سری تراشی قطعات شیرآلات علاوه بر قطع و وصل جریان آب و تنظیم جریان و ترکیب آب سرد و گرم با هم، کاربرد دیگر شیرآلات بهداشتی، از لحاظ زیبایی و نمای داخلی میباشد که امروزه به اولویت اول تبدیل شده است و نکته بعدی صرفهجویی در مصرف آب میباشد (شکل ۱). جزاء تشکیل دهنده: شیرآلات معمولاً بصورت یکپارچه در کارخانه تولید و فروخته میشوند به همین دلیل به صورت یک جزء ساختمانی میتوان آن را در نظر گرفت. • مشخصات فنی: به طور کلی شیرآلات از دو جنس آلیاژهای برنج یا سرب خشک ساخته میشوند و تنها روکشهای آنهاست که تفاوتهای ظاهری در آنها ایجاد میکند. از میان این دو جنس برنج بهتر از سرب خشک عمل میکند. زیرا سرب پس از مدتی دچار خوردگی شده و علاوه بر آن از نظر بهداشتی نیز زیانهایی را در پی خواهد داشت. به همین دلیل این نوع شیرآلات از نظر استاندارد مورد تایید نیستند و غیر بهداشتی محسوب میشوند. مطابق استاندارد ۶۶۷۹ و ۱۵۴۶ کلیه قسمتهای فلزی بکار رفته در ساخت شیرآلات بهداشتی (به استثنای دستگیره) از آلیاژ برنج باید باشند. در هر صورت قطعات در تماس با آب نباید از آلیاژ برنجی با بیش از ۲/۵ درصد سرب باشند. انواع روکشهایی که برای شیرآلات کاربرد بیشتری دارند عبارتند از: برنج، برنز، مس و استیل که از میان آنها اگر استیل استنلس اصل باشد، از دیگر اجناس بهتر است. چرا که هم مقاومت بهتری در برابر پوسیدگی دارد و هم به خاطر ظاهرش کمتر لکههای آب را نشان میدهد و از لحاظ زیبایی هم مناسبتر است. سایر موار هم مثل برنز یا مس تنها آبکاری برنز و مس هستند و بیشتر جنبه تنوع بخشی دارند و شاید به خاطر رنگ زرد یا قرمزی که دارند حس نوستالژیک به خریداران بدهد (شکل ۲). کلیه مواد مورد مصرف در ساخت شیرآلات بهداشتی که در تماس با آب هستند، باید از جنسی انتخاب شوند که در مقابل آب تا دمای ۹۰ درجه سانتیگراد و محیط استفاده مقاوم بوده و حین مصرف هیچگونه خوردگی نسبت به سایر قطعات مورد استفاده در شیر نداشته باشند. همچنین نباید سمی بوده و هیچگونه تغییر در کیفیت ظاهر و رنگ، بو و طعم آب آشامیدنی مصرفی ایجاد کنند. در ضمن نباید منجر به رشد باکتریها و به خطر انداختن سلامت انسان شوند. سطوح خارجی آب کروم داده شده و پوشش نیکل کروم باید مطابق الزامات استانداردهای بندهای ۲-۲ و ۶-۲ استاندارد شماره ۶۶۷۹ باشند. بعد از جنس فلز مورد استفاده در شیرآلات، آبکاری دارای اهمیت فراوان است که میتواند در مقاومت شیر تاثیر بسزایی داشته باشد و هرچه کیفیت آبکاری بهتر باشد شیرآلات دیرتر فرسوده میشوند. مثلاً اگر شیرآلاتی دارای آبکاری ۲۵ میکرونی باشد و روکش آن هم استیل واقعی باشد، از نظر کیفی عمری بسیار طولانی خواهد داشت. حداقل ضخامت آبکاری برای نیکل ۱۰ میکرون و کروم ۰/۳ میکرون است. در مورد شیرهای مخلوط آب گرم در سمت چپ و آب سرد در سمت راست قرار دارد. سری تراشی قطعات شیرآلات ، انواع شیرآلات شامل شیرآلات ساده، کلاسیک، اهرمی، پدالی، چشمی (اتوماتیک) میباشد (شکلهای ۳ تا ۹). شکل ۱. امروزه شیرآلات بهداشتی در کنار کاربرد اصلی خود، یکی از فاکتورهای زیبایی در ساختمانها نیز محسوب میشوند. شکل ۲. نمونهای از شیرآلات برنجی شکل ۳. نمونهای از شیرهای ساده شکل ۴. نمونهای از شیرهای کلاسیک شکل ۵. نمونههایی از شیرهای اهرمی شکل ۶. نمونههایی از کاربرد شیرهای پدالی در آشپزخانه به همراه ساختار آنها شکل ۷. نمونههایی از شیرهای چشمی (الکترونیکی) شکل ۸. شیرهای چشمی (الکترونیکی) به همراه ساختمان شماتیک آنها شکل ۹. نمونههایی از شیرهای برنزی در گذشته تنها شیرهای واشری در بازار موجود بود اما اکنون شیرآلات بسیار متنوعی را در چهار گروه واشری، پدالی، اهرمی و چشم الکترونیکی که به چشمی معروف شده است، در انواع مدلها و رنگها میتوان دید. آلیاژ برنج گرانتر از سرب است و تولید کنندگان متخلف تا حد امکان از سرب استفاده میکنند تا هزینه تولید خود را کاهش دهند. سری تراشی قطعات شیرآلات شیرهای ساده: شیری است که تنها برای کنترل جریان آب نصب میشود و عمل مخلوط کردن آب سرد و گرم مانند شیرهای مخلوط را انجام نمیدهند. این شیرها دارای اجزای زیر هستند که با بیشتر شیرهای دیگر، مشابه میباشند. – بدنه سری تراشی قطعات شیرآلات – دیسک: که در شیرهای توپی و مخروطی همان توپ یا استوانه مخروطی است. – نشیمنگاه: که محل نشستن دیسک و یا واسط بدنه و دیسک یا همان واشر است. اغلب از جنس نرمی ساخته میشود تا کار آببندی را انجام دهد. – دسته و فلکه: فلکه یا دسته به دیسک وصل میشود. معمولاً با چرخاندن فلکه شیر باز یا بسته میشود. سری تراشی قطعات شیرآلات ، شیرهای پدالی: بهترین انتخاب برای اماکن عمومی شیرهای پدالی یا غیر لمسی به دلیل عدم نیاز به انرژی مانند برق و باتری در قیاس با شیرهای الکترونیکی است. اما آنها هم در هنگام استفاده با مشکلاتی مواجهاند. در مدلهای جدید شیرهای پدالی قابلیتهایی مانند تنظیم مقدار و دمای آب سرد و گرم و پدال جمعشونده جهت سهولت نظافت در نظر گرفته شده و بر مزیتهای آن افزوده شده است. این شیرها در مکانهایی مانند مدارس، بیمارستانها، کلیه مراکز پزشکی، هتلها، مساجد، رستورانها و … قابل استفادهاند. از دیگر مزایای انواع پدالی و چشمی عدم تماس دست با شیر است که مانع انتقال بیماریهای واگیردار عفونی و پوستی میشود و به خاطر سرعت قطع آب در میزان مصرف آب و حتی انرژی نیز صرفهجویی میشود. از این رو برای اماکن عمومی بهترین انتخاب هستند. شیرهای اهرمی: سری تراشی قطعات شیرآلاتشیرهای اهرمی خود به دو مدل ایستاده و دیواری تقسیم میشوند که نوع ایستاده معمولاً در روشویی و سینک ظرفشویی استفاده میشود و نوع دیواری در حمام و توالت مورد استفاده است. البته گاهی از نوع دیواری نیز در روشویی و سینک ظرفشویی استفاده میشود. در شیرهای اهرمی به جای مغزی از یک کارتریج استفاده میشود. کارتریجها در دو نوع پلاستیکی و سرامیکی موجود هستند که نوع سرامیکی آن مرغوبتر است و محصول کشورهای اروپایی به خصوص اسپانیا و ایتالیا مطلوبتر میباشد. نوع پلاستیکی آنها از رینگهای پلاستیکی o شکل درون یک کارتریج استوانهای برای کنترل جریان آب استفاده میکند. برخی شیرها و سردوشها نیز به چراغهای LED مجهزند که جنبه تزئینی دارد. در این نوع شیرها بر اساس دمای آب رنگ چراغهای LED تغییر میکند و این چراغها انرژی خود را از فشار آب بدست آورده و نیاز به برق و باتری ندارند. برخی شیرها هم مجهز به سیستم نمایش دمای آب هستند. در ساخت این شیرها استاندارد ۶۶۷۹ موسسه استاندارد ایران باید رعایت گردد. شیرهای کلاسیک: دستهای دیگر از شیرها، شیرهای واشری یا کلاسیک هستند که باید مطابق استاندارد ۱۵۴۶ موسسه استاندارد ایران ساخته شوند. شیرهای الکترونیکی(چشمی): در برخی شیرهای الکترونیکی با استفاده از وبلاتور که هوا را داخل آب کرده و آب را بصورت حباب بیرون میریزد، صرفه جویی بیشتری در مصرف آب میشود. البته با نصب سرشیرهای مختلف و ترکیب هوا و آب در انواع دیگر شیرآلات نیز میتوان مصرف آب را کاهش داد. اساس کار شیرآلات الکترونیکی بر مبنای ارسال و دریافت نور مادون قرمز میباشد یعنی کاملاً الکترونیکی بوده و بدون تماس دست و تنها با قرار دادن دست مصرف کننده در میدان دید سنسورهای مادون قرمز شروع به کار میکنند. همچنین قابلیت استفاده همزمان از برق و باتری را دارند و در صورت قطع برق از باتری استفاده میکنند. در صورتی که یک جسم ثابت در مقابل سنسور قرار گیرد بعد از یک مدت زمان مشخص مثلاً ۴۵ ثانیه جریان آب قطع میشود. همچنین جهت صرفهجویی در مصرف آب سردوشهایی نیز در بازار موجود است که با ترکیب آب و هوا و کنترل جریان خروجی آب و حالتهای مختلف پاشش میتواند تا ۵۰% مصرف آب را کم کنند. در مورد شیرهای چشمی میتوان از باتری به جای برق استفاده کرد ولی قیمت شیرهای چشمی نسبتا گران است. برای مثال قیمت یک عدد شیر چشمی حدود ۳/۰۰۰/۰۰۰ ریال است. شیر پیسوار (Piece ware) : شیر سادهای است که معمولاً قبل از اتصال لولههای آب سرد و گرم به شیرهای مخلوط نصب میگردد. در واقع رابط بین لولهکشی و شیر مخلوط است و هدف از نصب آن این است که در صورت خرابی شیرهای مخلوط با بستن آنها بتوان جریان آب را قطع کرده و به تعمیر و یا تعویض آنها پرداخت. شیرهای پیسوار معمولاً یا از جنس برنجی با آب کاری نیکل کروم هستند و یا از جنس پلاستیکهای فشردهاند و البته امروزه بیشتر از شیرهای پیسوار فیلتردار که دارای فیلتری از جنس استنلس استیل هستند استفاده میشود تا از ورود اجسام خارجی به داخل شیر مخلوط جلوگیری شود و از کارتریج شیر اهرمی محافظت شود. محل دیگر شیرهای پیسوار برای پر کردن سیفون توالت فرنگی یا شرقی است.