کفیر نام خود را از کلمه‌ی ترکی «کِیف» به معنای «حال خوب» گرفته است. این محصول لبنی یکی از غنی‌ترین منابع غذایی حاوی پروبیوتیک هاست. باکتری‌های پروبیوتیک در عملکرد دستگاه گوارش، تولید مولکول‌های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها نقش دارند. امروزه کفیر به‌خاطر خواصش بیش از پیش به رژیم غذایی مردم راه یافته است. این مطلب را بخوانید تا با خواص کفیر بیشتر آشنا شوید.
برای تهیه‌ی کفیر از ترکیب باکتری‌ها و مخمرهایی استفاده می‌شود که در اثر تماس با شیر، نوعی نوشیدنی تخمیری می‌سازند. این نوشیدنی را حتی افرادی که از هضم لاکتوز عاجز هستند می‌توانند بنوشند. می‌توان کفیر را از شیر گاو، شیر گوسفند یا شیر سویا تهیه کرد. پروبیوتیک‌ها فواید بسیاری برای سلامتی دارند. معروف‌ترین غذای پروبیوتیک در رژیم غذایی کشورهای غربی، ماست است، ولی خاصیت پروبیوتیک کفیر از ماست هم بیشتر است. برخلاف کفیر سایر محصولات لبنی تخمیری دارای هیچ مخمری نیستند و تنوع باکتری‌های مفیدشان بسیار کمتر است. در ادامه به بررسی خواص کفیر می‌پردازیم.
۱. ترکیبات مغذی فراوان
قرن‌هاست که در آسیا و اروپا کفیر را به‌خاطر خواص درمانی‌اش مصرف می‌کنند. این محصول دارای باکتری‌های پروبیوتیک است که برای سلامت دستگاه‌های گوارش و ایمنی مفیدند. کفیر دارای ترکیبات زیست‌فعال مفید برای بدن است، از جمله ۳۰ نوع باکتری که در مبارزه با تومورها، بیماری‌ها و عوامل سرطان‌زا مؤثرند. دانه‌های محتوی مخمرها و باکتری‌ها که برای تهیه‌ی کفیر به شیر اضافه می‌شوند، پس از گذشت ۲۴ ساعت تکثیر می‌شوند و خواص منحصربه‌فرد این نوشیدنی را به وجود می‌آورند. پس از تهیه‌ی کفیر می‌توان این دانه‌ها را جدا و دوباره مصرف کرد. کفیر یک نوع نوشیدنی است و دانه‌های کفیر آغازگر تولید نوشیدنی کفیر هستند.
بسته به نوع شیر، ۷۵ میلی‌لیتر کفیر دارای ۶ گرم پروتئین، ۷ یا ۸ گرم کربوهیدرات، ۳ تا ۶ گرم چربی، مقداری کلسیم، فسفر، منیزیم و ویتامین‌های B۲ و B۱۲ است. هم‌چنین این مقدار کفیر ۱۰۰ کالری انرژی دارد.
۲. افزایش استحکام استخوانها
امروزه پوکی استخوان یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مردم سراسر دنیا به شمار می‌آید. کلسیم برای سلامت استخوانها ضروری است و فقدان آن می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود. کفیر دارای ترکیبات زیست‌فعال است که به جذب کلسیم کمک میکند و از نابودی استخوانها جلوگیری میکند. هم‌چنین در کفیر ویتامین K۲ وجود دارد که در سلامت استخوانها و افزایش جذب کلسیم مؤثر است. کمبود این ویتامین می‌تواند جذب کلسیم و سلامت استخوانها را با مشکل مواجه کند. باکتری‌های پروبیوتیک موجود در کفیر جذب مواد مغذی را افزایش می‌دهند. در کنار این خواص باکتری‌های پروبیوتیک، خود شیر به‌تنهایی دارای ترکیباتی است که در سلامت استخوانها مؤثرند. فسفر، کلسیم، منیزیم و ویتامین D و K۲ از این ترکیبات هستند.
سرطان بیماری‌ای سخت و مشکلی جدی است. کفیر می‌تواند در مبارزه با سرطان به بدن‌تان کمک کند. کفیر سلاحی قدرتمند در مقابل تکثیر سلول‌های سرطانی است. ترکیبات موجود در نوشیدنی‌های پروبیوتیک موجب می‌شوند سلول‌های سرطانی در معده، خودشان را نابود کنند.
کفیر می‌تواند رشد تومورها و تبدیل سلول‌های غیرسرطانی به سرطانی را در مراحل اولیه متوقف کند. در مطالعه‌ای که بر روی حیوانات صورت گرفت، مشاهده شد که مصرف کفیر می‌تواند سلول‌های سرطانی پستان را تا ۵۶٪ کاهش دهد، در حالی که در مورد ماست این مقدار فقط ۱۴٪ بود.
۴. کمک به گوارش و مبارزه با سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
ماست و نوشیدنی کفیر می‌تواند به تعادل عملکرد دستگاه گوارشی کمک کند و با بیماری‌های گوارشی مانند سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر، بیماری کرون و زخم معده مبارزه کند. نوشیدن کفیر می‌تواند پس از مصرف آنتی‌بیوتیک و گذراندن دوران بیماری، باکتری‌های مفیدی را که از بین رفته‌اند، بازسازی کند. باکتری‌های پروبیوتیک می‌توانند عوارض جانبی بعضی داروها مانند اسهال را کاهش دهند.
آسم و بسیاری از حساسیتها ناشی از التهاب هستند. در مطالعاتی که بر روی موش‌ها انجام گرفت، کفیر توانست التهاب سلول‌های ریه و مجاری تنفسی و به دنبال آن تولید مخاط را کاهش دهد. میکروارگانیسم‌های موجود در کفیر می‌توانند به دستگاه ایمنی بدن کمک کنند تا واکنش‌های آلرژیک را سرکوب کند. برخی از دانشمندان معتقدند که واکنش‌های آلرژیک ناشی از کمبود باکتری‌های مفید روده هستند. ۱۷ مطالعه از مجموع ۲۳ مطالعه‌ی مختلفی که در این زمینه بر روی ۲۰۰۰ نفر صورت گرفتند، از تأثیر مثبت کفیر بر علائم حساسیت و کیفیت زندگی حکایت دارند.
آسیب دیدن روده می‌تواند سیگنال‌هایی به پوست ارسال کند و توازن طبیعی پوست را بر هم بزند. در نتیجه‌ی این پدیده، علائمی مانند آکنه، پسوریازیس (صدفک)، جوش و اگزما بروز می‌کنند. کفیر علاوه بر تأثیری که بر روده و درنتیجه پوست دارد، خود نیز در درمان سوختگی‌ها و جوش‌ها مفید است.
کربوهیدرات موجود در کفیر که «کفیران» نام دارد، می‌تواند دستگاه ایمنی را تقویت کند و زخم‌های سطح پوست را بهبود بخشد. محافظت از بافت پیوندی نیز از تأثیرت این ماده است.
۷. بهبود علائم بیماری عدم تحمل لاکتوز
لبنیات به‌طور طبیعی دارای قندی به نام لاکتوز هستند. بسیاری از افراد، به‌خصوص بزرگ‌سالان توانایی هضم درست این قند را ندارند. این مشکل عدم تحمل لاکتوز نام دارد. باکتری‌های مفید موجود در کفیر برای حفظ سلامت بدن، به‌ویژه روده، ضروری هستند. ترکیبات فعال موجود در کفیر لاکتوز را به اسید لاکتیک تبدیل و هضم آن را آسان‌تر می‌کنند. کفیر سرشار از باکتری‌ها و مواد مغذی است و با از بین بردن همه‌ی لاکتوز موجود در لبنیات، مصرف آنها را آسان می‌کنند.
۸. تقویت دستگاه ایمنی
کفیر دارای ترکیبات مفیدی مانند بیوتین و فولات است. اینها دستگاه ایمنی را تقویت و از سلول‌ها محافظت می‌کنند. این باکتری به همراه چند باکتری دیگر برای تقویت دستگاه ایمنی و جلوگیری از رشد بسیاری از باکتری‌های مضر، مفید است. در کفیر ترکیب قدرتمند دیگری وجود دارد که فقط در نوشیدنی‌های پروبیوتیک یافت می‌شود. این ترکیب، پلی‌ساکارید غیرمحلول کفیران نام دارد و خواص ضدمیکروبی آن در از بین بردن قارچ کاندیدا مؤثر است. هم‌چنین کفیر می‌تواند کلسترول و فشار خون را کاهش دهد.
۹. خواص ضدمیکروبی
کفیر در مبارزه با عفونت‌ها مؤثر است. یکی از باکتری‌های مفید کفیر، لاکتوباسیلوس کفیری نام دارد. این باکتری در مبارزه با باکتری‌های مضر مانند سالمونلا و اشرشیا مؤثر است.
۱۰. تهیه‌ی آسان
اگر از کیفیت کفیرهای تجاری موجود در بازار مطمئن نیستید، خودتان می‌توانید به‌آسانی آن را درست کنید.
- برای این کار دانه‌ی کفیر تهیه کنید. ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری دانه‌ی کفیر را در شیشه‌ی کوچکی بریزید. هرچه مقدار این دانه‌ها بیشتر باشد، سرعت تهیه‌ی کفیر بیشتر می‌شود.
- ۲ فنجان شیر به آن اضافه کنید. ۲ تا ۳ سانتی‌متر از سر ظرف خالی بگذارید.
- اگر می‌خواهید کفیرتان غلیظ‌تر شود، کمی خامه‌ی پرچرب به آن اضافه کنید.
- بگذارید ترکیب ۱۲ تا ۳۶ ساعت در دمای اتاق باقی بماند تا روند تخمیر کامل شود. حالا نوشیدنی کفیر آماده است.
پس از پایان تخمیر دانه‌های کفیر را از آن جدا کنید و برای تولید کفیر جدیدتان استفاده کنید.
