رهبر بودن به ویژگیها و خصوصیات خاصی نیاز دارد که میتوان آنها را آموخت یا در خود تقویت کرد. اگر دوست دارید مدیریت و رهبری کارمندان خود را بهخوبی عهدهدار بشوید و رهبری کاردان و موفق باشید، یا در هر محیط و موقعیت دیگری نیز ویژگیهایی داشته باشید که از شما یک رهبر برجسته میسازد، با ما همراه باشید.
۱. تمرکز
برای اینکه رهبری برجسته و خاص باشید، باید تمرکز خود را تا جای ممکن بالا ببرید. صرف وقت و انرژی برای موارد خیلی جزئی و غرقشدن در ریزهکاریها، شما را از تصمیمگیریهای مهم دور میکند. رهبران قوی، تمرکز دارند و این تمرکز را نسبتبه رقبا بالا و بالاتر میبرند تا تصمیمهایی درست و بهموقع بگیرند. پس بهعنوان رهبری برجسته، باید بتوانید هوشیارانه، موارد غیرضروری را حذف کنید.
۲. اعتمادبهنفس
رهبران برجسته با ارائهی چشماندازی واضح، اعتمادبهنفس را به اطرافیان و پیروان خود القا میکنند. آنها مربیانی قوی هستند که همراهی با پیروان خود را بهخوبی میدانند. فرقی نمیکند مرد هستید یا زن، درهرحال اگر کمی بخشندگی و مهربانی را چاشنی رهبری خود کنید، تأثیرگذاری بسیار زیادی خواهید داشت. البته یادتان نرود که در درجهی اول باید قاطع و صریح باشید.
۳. شفافیت
اگر میخواهید رهبری فوقالعاده و شایسته باشید، باید دور نقابزدن را خطی قرمز بکشید. همیشه خودتان باشید، خود واقعیِ واقعی. همهی ما گاهی اشتباهاتی داریم. از اشتباهکردن نهراسید و همانی باشید که واقعا در ذهن دارید. اگر شخصیت واقعیتان را پشت نقابها پنهان کنید و بهاندازهی کافی شفاف و واضح با دیگران برخورد نکنید، اطرافیان نمیتوانند درک درستی از موقعیت داشته باشند. غافلگیری آنها را کند خواهد کرد و موفقیتی حاصل نخواهد شد.
۴. راستی و صداقت
ارزشهایی که رهبر به پیروان القا میکند، دقیقا در رفتارهای آنها متجلی خواهد شد. اگر رهبری انفعالی و خشک رفتار کند و بیش از آنکه بر عملکرد درست صحه بگذارد، به کلام و مقررات بیهوده اکتفا کند، از بهکارگیری استعدادها و تواناییهای مهم افراد بازمیماند. اما صداقت و درستی و شفافیت در امور مختلف بر فرهنگ و عملکرد تأثیرات بسیار مثبتی خواهد داشت.
۵. الهامبخشی
هیچ رهبری از صفر و ابتدابهساکن فردی قدرتمند نبوده است و بهتنهایی نیز امکان بیدارکردن ویژگیهای برجسته را در خود نداشته است. واقعیت این است که همهی ما از محیط اطرافمان تأثیر میگیریم. این تأثیرپذیری باعث میشود تا از نصایح و مشاورههای دیگران الهام بگیریم. این نصایح و کمکها در کنار عقاید و انگیزههای شخصی باعث میشوند تا در مسیر شکوفایی قرار بگیریم.
قدرت الهامبخشیدن به دیگران را دستکم نگیرید. رهبران کاریزماتیک و برجسته همیشه باعث ایجاد جرقههایی مثبت در ذهن پیروان خود میشوند و آنها را به سوی انجام کارهایی مهم سوق میدهند.
۶. شور و اشتیاق
اگر میخواهید در کاری موفق بشوید باید با تمام وجود به آن علاقه پیدا کنید. اگر شور و اشتیاق کافی در انجام کاری نداشته باشید، هر چقدر هم که دستاوردهای مهمی در زندگی داشته باشید، برایتان راضیکننده نخواهد بود. اشتیاق سبب موفقیتتان خواهد شد.
۷. خلاقیت
در هر کسبوکاری یا بهطور کلی در زندگی بشری، باید به منابع اندک و رقبا و افراد بسیار، دقت و توجه زیادی داشته باشید. برای بقا و موفقیت باید خلاق باشید و خلاقانه عمل کنید. افراد خلاق رهبران خوبی هستند. بهویژه در دنیای امروز تنها راه مواجهه و مبارزه با چالشهای مختلف، در سازمانها، کسبوکارها و… استفاده و بهکارگیری خلاقیت است.
۸. صبر و تحمل
صبور بودن میزان تعهد و وفاداری شما را به کاری که انجام میدهید، نشان میدهد. هر مسیری، دشواریهایی دارد که فقط با حوصله و آگاهی میتوان آنها را پشت سر گذاشت. باید بهعنوان رهبری برجسته، بدانید که بر چه چیزهایی تأکید داشته باشید و از چه مواردی صرفنظر کنید.
باید چشماندازی مشخص داشته باشید و با جامعنگری همه موارد مهم در مسیرتان را زیرنظر داشته باشید. مثلا در زمینهی کسبوکار باید به بازارهای مختلف، رقبا، امور مالی، تقاضای مشتری و… توجه داشته باشید. البته شانس هم نقش کوچکی در موفقیتها بازی میکند.
۹. رِواقیگری
واقعیت تلخی وجود دارد که نمیشود آن را کتمان کرد: ما هیچگاه از اشتباهات، دشمنان و دشواریها درامان نیستیم. رواقیگری نوعی فلسفهی فکری است که میگوید: «مشکلات و موانع را باید پیشبینی کنید تا در زمان وقوع آنها غافلگیر نشوید.». پیشبینی کردن از ابراز واکنشهای عجولانه و احساسی جلوگیری میکند.
برای لحاظکردن این طرز فکر در شیوهی رهبری خودتان باید سناریوهایی از بدترین شرایط در ذهن خود ایجاد کنید. سپس با درنظر گرفتن این شرایط راهکارهایی برای رفع آنها در ذهن خود داشته باشید. رواقیگری نمیگذارد که در بحرانهای آنی، ضعیف باشید و شکست بخورید.
۱۰. تشخیص موارد غیرعادی
بهعنوان رهبری مؤثر باید بتوانید، موارد غیرعادی را تشخیص بدهید و مفاهیم پنهان پشت دادههایی را که در اختیار دارید بهخوبی شناسایی و معنی کنید. با دقت بر دادهها و شواهدی که در اختیار دارید، باید بتوانید خیلی از موارد غیرعادی را پیشبینی کنید و برای حل و رفع آنها فکری بکنید.
۱۱. منحصربفرد بودن
تقلید مثبت و درس گرفتن از نکات مهم در کار دیگران بسیار فکر خوبی است، اما اگر می خواهید رهبری خاص و تأثیرگذار باشید، باید ویژه و منحصربهفرد باشید. سعی کنید تمام ویژگیها، رفتارها، دستاوردها و موفقیتهای دیگران را درست زیر نظر بگیرید و از آنها درس و الهام بگیرید. تقلید صرف کار جالبی نیست، پس تلاش کنید تمام نکاتی را که از دیگران میآموزید، به زبان و سبک خود ترجمه کنید.
۱۲. آزاداندیشی و ذهن باز
برخی تصورات قدیمی میگویند: «رهبر خوب، فردی قاطع است که از عقاید و اهداف خود، تحت هیچ شرایطی عدول نمیکند». این حرف کاملا اشتباه است. رهبران برجسته و قوی، کسانی هستند که با انعطافپذیری توأم با دوراندیشی، مدام چشمانداز موردنظر خود را با اوضاعی که در آن قرار دارند و اقتضائات مختلف تطبیق میدهند.
۱۳. تصمیمگیری
فرض کنید که داوری مسابقهای ورزشی را عهدهدار شدهاید. دراینصورت باید بتوانید تصمیماتی درخور و مقبول بگیرید و شک و حدس و گمان را در لحظات حساس کنار بگذارید. بهعنوان رهبر باید قاطعانه و براساس دادههایی که دراختیار دارید تأمل کنید و تصمیم بگیرید. تصمیماتتان را بدون شک و ترس بگیرید و صریح آنها را اعلام کنید.
۱۴. داشتن شخصیتی شاخص و دوستداشتنی
هر کدام از ما عضوی کاملا منحصربهفرد در تابلوی خلقت هستیم. هر یک از ما حرفی برای گفتن دارد و وجودش تکمیلکننده بخش مهمی از این جهان است. پس باید تلاش کنیم که خودِ خودِ حقیقیمان باشیم. لازم نیست به عبارت خودمانی فیلم بازی کنیم و دروغ بگوییم.
بهعنوان رهبر نیز ارتباطاتی حقیقی با دیگران و نهصرفا بهخاطر بهرهمندی از آنها باعث میشود تا فردی دوستداشتنی و شاخص باشید. رهبری محترم و دوستداشتنی، ارتباطاتی واقعی با دیگران برقرار میکند و این ارتباط بهطور قطع، بر عملکرد گروه نیز اثرگذار است.
۱۵. مثبتنگری و انرژی خوب
برای کسب نتایج خوب و عالی باید بتوانید، مثبتنگری و خوشبینی را در اعمال و حرفهایتان جاری کنید. در مسیر رسیدن به اهدافتان، همیشه فراز و نشیبهایی وجود دارد که تنها با انرژی مثبت میتوان آنها را پشت سر گذاشت. البته لازمهی توانمندی برای مواجهه با مشکلات مختلف، غلبه بر ترسها و اعتقاد به شدنی و ممکن ساختن آرزوها و اهداف است.
۱۶. بخشندگی
بهعنوان رهبری برجسته باید بهدنبال ارائه بهترینها از سوی خود باشید. اگر بخشنده باشیم و در ابراز تواناییها و کمک کردن به دیگران بیچشمداشت عمل کنیم، خودمان هم زودتر و بهتر رشد خواهیم کرد و به موفقیت خواهیم رسید.
۱۷. پشتکار
برای دستیافتن به موفقیت، تلاش و پشتکار لازم است. این جمله کاملا کلیشهای و تکراری است اما صددرصد واقعی و درست است. تفاوت رهبران برجسته با سایرین دقیقا در همین ویژگی است. رهبران بزرگ دست از کار نمیکشند و باوجود تمام دشواریها، مسیر را تا انتها ادامه میدهند. پس پشتکار را به عنوان بخشی لاینفک از موفقیت همیشه در ذهن داشته باشید.
۱۸. بینشی درست
باید روشنگری را در تصمیمات و فعالیتهای خود بهکار بگیرید. این توانایی تا حد زیادی شخصی است اما با تمرین میتوان به آن دست یافت. باید بتوانید امورات و مسائل مهم را با روشنگری اولویتبندی کنید. بینش شما باعث میشود مسیر پیش رویتان مشخص بشود.
۱۹. توانمندسازی
موفقترین گروهها، لزوما گروههایی نیستند که بهترین و بااستعدادترین اعضا را دارند. بهترین گروهها، گروههایی هستند که با درنظر گرفتن استعدادها، تواناییها و اعتماد به یکدیگر رو به جلو حرکت میکنند. رهبر خوب باید به توانمندشدن خود و پیروانش توجه کند. ایجاد احساس مسئولیتپذیری و پاسخگویی دربارهی اختیارات افراد بسیار مهم است.
واگذاری مسئولیت به دیگران درظاهر شاید کار سادهای بهنظر برسد، اما درحقیقت اینطور نیست. فقط رهبران برجسته قادر به مدیریت درست این مسئله هستند. رهبرانی که میدانند چگونه به دیگران مسئولیت واگذار کنند و با این کار، استعدادها و ظرفیتهایشان را شکوفا سازند.
۲۰. ارتباطات
اگر افراد شما بهدرستی انتظاراتتان را برآورده نمیکنند، این مشکل دقیقا بهخاطر نوع ارتباطات شما با آنها است. باید بتوانید انتظارات خود را با برقراری ارتباطاتی دائمی و درست به دیگران منتقل کنید. یادتان باشد که ارتباطات، ساختاری دوسویه دارد. یعنی هم شما باید نظرات و انتظارات خود را به طرف مقابل منتقل کنید و هم او باید امکان انتقال این موارد را به شما داشته باشد. بههمیندلیل داشتن همراهانی باهوش و مسئول در رهبری کمک بزرگی برایتان خواهد بود.
۲۱. پاسخگویی
برای موفقیت و ایجاد اعتبار باید پاسخگو باشید و پای کارهایی که میکنید و اشتباهاتی که رخ میدهد، بایستید. شانه خالی کردن و دلیلتراشی همیشه راحتتر از ایستادگی شجاعانه بهنظر میرسد، اما واقعیت چیز دیگری است. اگر بتوانید به اشتباهاتتان اعتراف کنید، فرد و رهبری استثنایی و موفق خواهید بود و امکان رفع مشکلی که باعث ایجاد آن شدهاید نیز بیشتر وجود خواهد داشت.
۲۲. کنجکاوی
وظیفهی شما بهعنوان رهبر این است که تواناییها و نقاط قوت تمام افراد را بشناسید. البته کمی طول میکشد، ولی نتیجهی مقبولی بههمراه خواهد داشت. باید بدانید که گروه شما همهی پاسخها و تواناییها را در آستین ندارد. اگر فکر کنید که همهچیز دراختیار گروه شما است و لازم نیست کنجکاوی بهخرج بدهید و ناشناختهها و ظرفیتها و فرصتهای مستتر را شناسایی کنید، آسیب خواهید دید.