سیمان ‌شدن سیلیسی

یکی از متداولترین انواع سیمانی شدن سیلیسی ، رشد ثانویه کوارتز است. سیمان سیلیسی در اطراف دانه کوارتز ته نشین شده و دارای پیوستگی نوری می‌باشد. بنابراین دانه و سیمان در زیر نور پلاریزه باهم خاموش می‌شوند.‌ در بیشتر موارد ، شکل اصلی دانه به توسط پوشش نازکی از اکسید آهن یا رس در بین دانه و رشد ثانویه مشخص می‌گردد. هرچند یک حاشیه رسی ضخیمتر در اطراف دانه کوارتز از ته نشینی یک رشد ثانویه با پیوستگی نوری جلوگیری می‌کند. منشا سیلس برای این نوع سیمانی شدن اغلب به انحلال فشاری نسبت داده می‌شود.


 

محلول‌های درون حفره‌ای از نظر سیلیس غنی می‌شود، هنگامی که بصورت فوق اشباع در آیند سپس به فرم رشد ثانویه مجددا ته‌نشین می‌کنند. رشد ثانویه کوارتز در ماسه سنگهای فاقد آثار ، انحلال فشاری ، ممکن است منعکس کننده مهاجرت قابل توجهی محلول غنی از سیلیس ، از مسافت دورتر از محل انحلال فشاری به طرف بالا باشد یا نشان دهنده منشا دیگری از سیلیس است. منابع احتمالی شامل انحلال ذرات ریز سیلیسی ، سیلیکاتهای دیگر و سیلیس بیوژنتیکی و آبهای زیرزمینی می‌باشد.

ذرات ریز سیلیسی می‌توانند از سایش دانه‌ها بویژه اگر یک ماسه سنگ بادی باشد، سرچشمه گرفته باشند. انحلال فلدسپاتها ، آمفیبولها و پیروکسن‌ها و همچنین تبدیل مونتموریونیت به ایلیت و فلدسپات به کائولینیت نیز می‌تواند سیلیس تولید کند. یکی از خواص مهمی که از سیمانی شدن ماسه سنگها به توسط کوارتز ناشی می‌شود این است که خواهند توانست بعد او در طی بعدی در مقابل اثرات فشردگی و انحلال فشاری مقاومت و پایداری نمایند.
 

سیمانی شدن کربناته

کلسیت یکی از متداول‌ترین سیمانهای موجود در ماسه سنگهاست و لیکن سایر سیمانهای کربناته‌ای که بیشتر بطور موضعی اهمیت دارند، دولومیت و سیدریت است. سیمان ممکن است به صورتهای توزیع یکنواخت تا لکه‌ای ، تا تفکیک موضعی و کنکرسیون در تغییر باشد. دو نوع سیمان کلسیتی اصلی شامل بلورهای تویکیلوتوپیک و کلسیت اسپاری دروزی می‌باشد. بلورهای تویکیلوتوپیک به صورت بلورهای منفرد بزرگ ، تاچندین سانتیمتر عرض هستند، که بسیاری از دانه‌های ماسه‌ای را دربر می‌گیرند. موزائیک‌های کلسیت دروزی از بلورهای یک اندازه‌ای تشکیل شده‌اند که حفرات بین دانه‌ها را پر می‌کنند و بطور تیپیک افزایشی در اندازه بلورها به طرف مرکز حفره اصلی را نشان می‌دهند.

بر اثر ته نشینی کلسیت ، معمولا یک جابجایی در دانه‌ها صورت می‌گیرد بطوری که به نظر می‌رسد آنها در سیمان شناورند. همچنین ممکن است کلسیت در ترک‌های درون دانه‌ها ته نشین شود و بنابراین باعث جدا شدن آنها می‌گردد. سیمانهای کلسیتی در ماسه سنگهایی که دارای مقدار زیادی دانه هستند، نظیر کوارتز آرنایت‌ها ، آرکوزها ولیت آرنیتها فراوان است. سیمانهای دولومیتی از بلورهای ریز رومبوئدری پر کننده حفرات تا موزائیک‌های درشت بی‌شکل و بلورهای پویکیلوتوپیک بزگ در تغییر است.

سیمانی شدن و رنگیزه شدن هماتیتی

بشتر رسوبات تخریبی آواری به علت وجود هماتیت دارای رنگ قرمز هستند و در بیشتر موارد این سنگها در محیط‌های قاره‌ای رسوب کرده‌اند. هماتیت بطور تیپیک به فرم یک پوشش خیلی نازکی در اطراف دانه‌ها وجود دارد و لیکن کانیهای رسی نفوذی یا درجازا و کوارتز درجازا و فلدسپات را نیز به رنگ قرمز آغشته می‌کند. سایر کانیهای دیاژنتیکی که بصورت موضعی در ماسه سنگها اهمیت دارند، سولفاتها و سولفیدها هستند. ژیپس و انیدریت در جایی که در توالی طبقات تبخیری وجود داشته باشد، به فرم سیمان یافت می‌شوند، وگر نه این حالت به ندرت وجود دارد. سیمان‌های سولفاته معمولا در بیرون زدگیهای ماسه سنگی باقی نمی‌ماند.