بَسپار یا پلیمر (به انگلیسی: polymer) ماده‌ای شامل مولکول‌های بزرگی است که از به هم پیوستن واحدهای کوچک تکرار شونده که تکپار یا مونومر نامیده می‌شود، ساخته شده است.
الياف طبيعي از منابع مانند پنبه، سيسال، كنف و منابع حيواني مانند پشم، ابريشم و… بدست مي آيند. الياف طبيعي موجود در طبيعت عمدتا پليمري هستند. به هر حال، تعدادي از الياف طبيعي نيز وجود دارند كه از سنگ بدست مي آيند.اين الياف از جنس مينرال هستند وبنابراين مي توان آنها را جزء الياف سراميكي در نظر گرفت. نمونه هايي از اين نوع الياف عبارتند از آزبست (پنبه نسوز) و بازالت. در اين قسمت ما به معرفي الياف پليمري طبيعي مي پردازيم.
ساختار و خواص پليمرهای طبیعی
پليمرها چه طبيعي باشند يا مصنوعي بوسيله ي ساختار با زنجيره هاي طويل مشخص مي شوند. مولكول هاي بزرگ تشكيل دهنده ي پليمرها ماكرو مولكول ( macro molecules ) ناميده مي شوند . اين ماكرو مولكول ها از واحدهاي سازنده ي كوچك ساخته شده اند و پليمر هنگامي توليد مي شود كه تعداد زيادي از اين واحدهاي سازنده (مونومر) باهم تركيب شوند و زنجيره پديد آيد. ما در زير تعدادي از گروه هاي پليمري را معرفي كرده وساختار و برخي از ويژگي هاي مهم آنها را بيان مي كنيم.
پلیمرهای طبیعی چیست؟
پلیمرهای طبیعی که از طبیعت بدست می آیند ( منابع گیاهی و حیوانی) بنام پلیمر طبیعی نامیده می شوند اینها برای زندگی بشر ضروری هستند و شامل : نشاسته – سلولز – پروتئین و اسیدهای نوکلئیک می شوند.
انواع و کاربرد پلیمرهای طبیعی
الف- نشاسته (Starch) پلیمر حاصل از گلوکز است و بعنوان اندوخته غذایی در گیاهان مورد استفاده است .
ب- سلولز (Cellulose) پلیمر گلوکز است و ماده اصلی تشکیل دهنده گیاهان است هم نشاسته و هم سلولیز حاصل غذا سازی گیاهان با استفاده از پدیده فتوسنتز هستند
ج- پروتئین (Proteins) پلیمر حاصل از آمینو اسیدهاست که بطور معمول زنجیره ای بین ۲۰ تا ۱۰۰۰ اسید آمینه را شامل می شود که در سازمان پیچیده ای با هم ترکیب شده اند این ترکیب در واقع سنگ بنای بدن حیوانات است و بخش عمده غذای ما را تشکیل می دهد .
د- اسیدهای نوکلئیک (Nucleic acids) اینها پلیمرهای ناشی از نوکلئوتیدها هستند مثلا دی ان ای DNA و آر ان ای RNA نمونه ای از نوکلئوتیدها می باشند .
یادآور می شود که پلیمرهایی مانند پلی ساکاریدها ( نشاسته و سلولز ) پروتئین و اسید نوکلئیک که فرآیندهای مختلف بدن ما و حیوانات را در کنترل دارند بنام بیو پلیمرها = پلیمرهای زیستی = زیست بسپار هم نامیده می شوند.
