شاید با شنیدن نام چلغوز ناخواسته به یاد ناسزا بیفتید در صورتی که اشتباه فکر می کنید چرا که چلغوز فحش نیست. چلغوز نام دانه ای سودمند و آجیلی است که طعم آن بسیار نزدیک و مشابه با پسته و بادام است. چلغوز در استان خراسان محبوبیت بی شماری دارد و در فروشگاه های خشکبار شهر مشهد می توان آن را تهیه کرد.
تخمه چلغوز
چلغوز چیست؟
گیاه چلغوز ( به انگلیسی : Chilgoza Pine ) بومی کشورهای پاکستان، افغانستان و هیمالیا است و استفاده از این گیاه همانند روغن زیتون برای سلامتی بدن انسان مؤثر است. برگ های درخت چلغوز به شکل سوزنی مانند هستند. چلغوز دانه ای پر چرب و سرشار از اسید های چرب غیر اشباع مفید و همچنین اسید های آمینه ضروری برای بدن است. این دانه خواص و فواید فراوانی دارد.
کاج چلغوزه (در فارسی چَلغوزه از چهل غوزه به معنای چهل دانه در مخروط کاج) گونه ای کاج است که در منطقه شمال غربی هیمالیا شامل شرق افغانستان و شمال پاکستان و شمال غربی هند می‌روید. نام این کاج فارسی است و از ترکیب چهل و غوزه ساخته شده است.
منطقه رویش این درخت ارتفاعی بین 1800 تا 3350 متر دارد و گاهی با کاج آبی و دیودار جامعه مشترک می‌سازد. بلندی کاج چلغوزه بین 10 تا 20 متر است و معمولا دارای تاجی پهن و گسترده با شاخه‌هایی راست و کشیده است.
درخت چلغوز
روغن چلغوز موجب جلوگیری از افزایش کلسترول بد خون در بدن می شود و همچنین از دیگر خواص چلغوز باعث می شود تا سرخرگ ها را از هر گونه آسیب محافظت نماید و همچنین از ابتلا به حملات قلبی پیشگیری می کند. خصوصیات درمانی و تغذیه دانه چلغوز مانند دیگر دانه های آجیل همچون خواص پسته، خواص فندق و… است و ویژگی قابل توجه این دانه خاصیت آنتی اکسیدانی آن است که موجب خنثی کردن رادیکال های مضر ناشی از از واکنش های مخرب بدن شود.
چلغوز به دلیل غنی بودن از ویتامین ها A, E و K برای سلامت و شادابی پوست و همچنین تقویت سلامت چشم مفید است. ویتامین B3 یا همان نیاسین موجود در چلغوز برای شادابی روح و روان و همچنین تقویت حافظه موثر است.
همچنین از دیگر خواص چلغوز برای بدن به دلیل داشتن آهن به اکسیژن رسانی سلول ها و بافت های بدن کمک می کند. چلغوز طبع بسیار گرمی دارد به همین دلیل برای افرادی که گرم و خشک مزاج هستند توصیه نمی شود و مصرف آن فقط برای افرادی سودمند است که مزاج های رطوبتی دارند. این دانه بسیار موثر و مفید برای کبد است زیرا موجب کاهش تری گلیسیرید خون می شود. همچنین به دلیل غنی بودن از چربی و فیبر موجب کاهش و از بین رفتن اشتها می شود.
فواید چلغوز برای تقویت سیستم ایمنی بدن
مهمترین خاصیت چلغوز برای سلامتی کمک به تقویت سیستم عمومی بدن است. چلغوز به دلیل سرشار بودن از مواد معدنی و چربی های مفید برای بدن، به عنوان یکی از بهترین دانه ها برای تقویت عمومی بدن شناخته شده است.
خواص دارویی و درمانی چلغوز و نحوه مصرف
– طبع آن گرم است
– به دلیل داشتن منیزیم موجب از بین رفتن بی خوابی های شبانه می شود.
– پتاسیم و منگنز موجود در چلغوز موجب تعادل فشار خون می شود.
– دردهای عضلانی، تنش و اضطراب و خستگی مفرط را از بین می برد.
– موجب رفع سنگ مثانه می شود.
– برای افرادی که سرد هستند و میلی به روابط جنسی ندارند، مصرف چلغوز توصیه می شود و موجب افزایش قوای جنسی در آن ها می شود.
– موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
– موجب افزایش عملکرد مغز و تقویت حافظه می شود.
– افرادی که کمبود اسپرم دارند چلغوز را همراه با بادام هندی روزانه مصرف نمایند.
– از دیگر خواص چلغوز، درمان تیرگی پوست است. برای رفع تیرگی پوست، مغز چلغوز را نرم کنید و به صورت پماد روی پوست یا صورت بمالید و پس از یک ساعت با آب ولرم بشویید. (مغز چلغوز بسیار چرب است و به راحتی به شکل پماد یا خمیر در می آید.)
– چلغوز را در سرکه خیس کنید و سپس میل نمایید. درمان بسیار خوبی برای از بین رفتن مشکلات کبد می شود.
– چلغوز با چربی ها و فیبری که دارد موجب کاهش اشتها می شود در نتیجه کاهش وزن را به دنبال خواهد داشت.
– چلغوز سرشار از تک چربی اشباع نشده است. این نوع چربی علاوه بر کاهش کلسترول حون، موجب حفاظت از سرخرگ ها از هرگونه آسیب و در نتیجه خواص چلغوز باعث جلوگیری از حملات قلبی می شود.
– چلغوز منبع عالی از پتاسیم و منگنز است و همچنین سرشار از ویتامین E ,K، نیاسین و فیبر است. وجود این مواد مفید در این دانه موجب تعادل در سطح فشار خون و حفظ سلامت قلب می شود.
– چلغوز دارای میزان بالایی از آنتی اکسیدان ها است که این عامل موجب حافظت سلول های بدن از آسیب های رادیکال های آزاد می شود.
– چلغوز منبع غنی از آهن است که موجب افزایش گلبول های قرمز بدن می شود.
– وجود ویتامین A و E در چلغوز برای سلامت چشم و پوست موثر و مفید است.
– این گیاه در درمان بیماری‌های کلیوی، کبد، سرماخوردگی و دردهای عضلانی بسیار موثر بوده و چربی غیر اشباع موجود در چلغوز در زمان مصرف سکته قلبی، تپش قلب و کلسترول خون را کاهش می‌دهد.
– مصرف گیاه چلغوز به دلیل وجود چربی غیر اشباع و اسیدآمینه باعث تقویت حافظه، چشم نافع و سیستم ایمنی بدن می‌شود.
– می‌توانید مغز چلغوز را نرم کرده و سپس بر روی پوست بمالید و بعد از مدت 45 دقیقه آن را بشویید، این عمل باعث تقویت پوست می‌شود.
– با ایجاد احساس سیری مانع از افزایش وزن می شود
چلغوز یک دانه مفید و مغذی می باشد، این دانه مانند انواع دیگر دانه های آجیل بسیار شناخته شده نیست. چلغوز منبع عالی از انواع مواد معدنی را در خود دارد که خوردن آن برای حفظ سلامتی بدن توصیه می شود.
