فعالیت جسمی و ورزش در سنین کودکی و نوجوانی باعث رشد بهتر و تناسب اندام ایده آل برای کودک و نوجوان می شود،یکی از دغدغه های اصلی والدین انتخاب رشته ورزشی مناسب و زمان شروع ورزش برای کودکان است.
بهترین سن و زمان برای شروع ورزش :
انتخاب فعاليت هايي همراه با نشاط و شادابي براي کودکان در همه ي سنين، اهميت زيادي دارد. شايد شما ستاره ي تيم فوتبال خود باشيد، اما ترجيحا براي کودک شما بهتر است، حرکات موزون را انجام دهد. کودکان براي توسعه ي مهارت هاي ورزشي و يا انجام فعاليت هاي بدني به ورزش سازمان يافته نياز ندارند.
ادوارد لاسکوسکي، مدير «بخش ميوکلينيک طب ورزشي» معتقد است: «يک زندگي سالم، الزاما نيازمند ورزش نيست.» اما از طرف ديگر روچسترمين مي گويد: «شرکت کودکان شما در فعاليت هاي جسماني امر بسيار مهمي است؛ حتي اگر اين فعاليت، دوچرخه سواري همراه با خانواده يا بازي بيسبال و بسکتبال با کودکان ديگر باشد.» هر کودکي به شکل متفاوتي رشد مي کند، پس بهتر است با کودکان خود براساس سن بلوغ و سطح مهارت هايشان رفتار کنيد. در ادامه ي اين قسمت، فعاليت ها و ورزش هاي مناسب سنين متفاوت را ارائه کرده ايم.
چه ورزش هایی برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود:
به طور کلی تمامی ورزش هایی که در آن روی ماهیچه ها، عضلات ، مفاصل به طور مستقیم فشار سنگین وارد می شود ، مانند : بدنسازی،وزنه برداری،جودو،کشتی ،پرورش اندام و…برای کودکان بسیار زیان بار هستند چرا که به نحو غیر قابل جبرانی به عضروف های انتهای ماهیچه و مفاصل آسیب جدی وارد می کنند ، و علاوه برا آن موجب تحلیل رفتن روند رشد کودک می شوند. همچنین فعالیت های بسیار سنگین ورزشی(در هر رشته ای) می تواند آسیب زا باشد و سلامت کودک را تهدید کند.
همچنین برای کودکان در سنین بسیار پایین ورزش های رزمی سنگین ،کشتی و ژیمناستیک توصیه نمی شود چرا که در دراز مدت موجب تحلیل رفتن روند رشد و در آینده باعث کوتاهی قد می گردد.
ورزش مناسب برای سنين دو تا سه سالگي :
کودکان کم سن و سال ابتدا بايد مهارت هاي حرکتي پايه، مانند: دويدن، گرفتن، پريدن و … را بياموزند، زيرا براي شرکت در تمرين ورزشي بسيار جوان هستند. آن ها بايد بتوانند:
آزادانه و تحت نظارت مربي، با ديگر کودکان به بازي بپردازند که البته بازي آن ها نبايد سازمان يافته باشد.
دويدن يا پياده روي در زمين بازي را تجربه کنند.
در زمين بازي تاب بازي کنند.
در محيط هاي آبي تحت نظارت به بازي بپردازند.
در کلاس هاي ژيمناستيک مبتدي که تحت نظارت افراد حرفه اي تشکيل مي شوند، شرکت کنند.
غلتيدن و سر خوردن را تجربه کنند.
فعالیت جسمی پیشنهادی برای كودكان شش تا هفت سال :
همان‌طور که کودکان بزرگ‌تر مي‌شوند، قدرت هماهنگی و توجه آنها بيشتر و بهتر مي‌شود و می‌توانند جهت و مفهوم کار تیمی را درك كنند. اگر مي‌خواهيد كودكتان را در اين سنين به كلاس‌هاي ورزشي بفرستيد، فعالیت‌های ورزشي تيمي بهترين انتخاب هستند.فوتبال، ژیمناستیک، شنا، تنیس، گلف، دو و میدانی و هنرهای رزمی براي اين سنين مناسبند.
ورزش های مناسب برای کودکان هشت سال به بالا :
کودکان در سن هشت سالگی توان انجام بیشتر رشته های ورزشی را دارند و همچنین در این سن می دانند که به چه کاری علاقه دارند ، شما باید با توجه به علاقه و سلیقه ی فرزندتان و همچنین گرفتن مشاوره از مربی رشته ی ورزشی و البته در نظر گرفتن توانایی ها و محدودیت های کودک (معلولیت،بیماری و…) او را به کلاس ورزشی بفرستید ، این را همیشه به خاطر داشته باشید اگر کودک شما تمایلی به رفتن به کلاس ورزشی نداشت هیچگاه او را به رفتن به کلاس ورزشی مجبور نکنید ، در چنین شرایطی باید فعالیت فیزیکی دیگری در نظر بگیرید ، مثلا هر روز با اون به پیاده روی یا دوچرخه سواری بروید که صد البته در دوچرخه سواری و پیاده به نکات ایمنی ای که پیش تر در مقالات قبلی به آنها اشاره شد حتما توجه داشته باشید.
ورزش های پیشنهادی براي سنين ده به بالا :
دوچرخه سواري،
تمرين هاي هوازي و قدرتي
شروع تمرين با وزنه تحت نظارت متخصص طب ورزشي؛
پياده روي؛
ورزش هاي تيمي سازمان يافته؛
قايقراني؛
رشته هاي دو و ميداني؛
سافت بال.
والدین توجه کنند :
سخن آخر اینکه کودکان به علت تولید حرارتی بیشتر، تعریق کمتر، احساس تشنگی دیررس و همچنین بالا بودن نسبت سطح به توده بدن، پایین بودن برون ده قلبی و افزایش سریع دمای بدن در معرض خطر بیشتر عوارض گرمایی محیط هستند بنابراین برای پیشگیری از آسیب گرمایی در فصل تابستان، ضمن رعایت اصول اولیه، والدین باید توجه زیادی به مصرف مایعات کافی قبل، حین و بعد از ورزش داشته باشند.
برای ورزش بهترین فرصت تابستان است :
مسلما بچه ها در طول سال تحصیلی و هنگامی که درگیر درس و مدرسه هستند، فرصت کافی برای ورزش کردن ندارند یا این که در آن ماه های شلوغ، همراه با برنامه های درسی شان اصلا به این موضوع فکر نمی کنند. برای همین هم با فرارسیدن تابستان، خیلی از پدر و مادرها به فکر ورزش می افتند تا از این راه فعالیت کودکان را افزایش دهند.
عده ای راهی باشگاه ها و مجموعه های ورزشی می شوند و بعضی ها هم به همان فعالیت های ساده و معمولی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا بازی های کودکانه بسنده می کنند. با این حال، نباید فراموش کنیم ورزش کردن برای همه افراد، ضروری و البته مفید است.
