کبد چرب بیماری بسیار رایج و خطرناکی است و از آنجایی که عموما با نشانه ای همراه نیست بهتر است به طور کامل با این بیماری و راه های یشگیری از آن آشنا شوید.
کبد چرب و هر آنچه باید در مورد کبد چرب بدانید
کبد چرب یکی از رایج ترین بیماری هایی است که تاکنون شنیده اید. از هر 4 نفر حداقل یک نفر به کبد چرب مبتلاست که شیوع آن از شیوع دو بیماری دیابت و آرتروز بیشتر است. بسیاری از مبتلایان به کبد چرب نمی دانند به این بیماری مبتلا هستند و یا حتی نمی دانند این بیماری چیست.
اکثر اوقات این بیماری خفیف است، اما می تواند به بیماری ها و مشکلات جدی تری منجر شود. به هرحال می توانید با تغییرات درست و هوشمندانه در سبک زندگی خود این بیماری را در کنترل خود در آورید.
کبد چرب چیست؟
زمانی که چربی زیادی در کبد تجمع پیدا می کند، بیماری کبد چرب بروز می کند. کبد چرب به دو نوع است :
- کبد چرب غیر الکلی nonalcoholic fatty liver disease یا NAFLD
- کبد چرب الکلی alcoholic fatty liver disease که استئاتو هپاتیت الکلی alcoholic steatohepatitis هم نامیده می شود
گاهی چربی اضافه می تواند باعث بروز تغییراتی شود که جلوی عملکرد کبد را می گیرند. از آنجایی که کبد سموم را از خون جدا می کند، اختلال در عملکرد کبد باعث بروز بیماری می شود.
کبد چرب غیر الکلی
نوع رایج بیماری کبد چرب غیر الکلی معمولا بی ضرر است، اما برخی افراد به نوع جدی تر و خطرناک تر آن به نام استئاتو هپاتیت غیر الکلی مبتلا می شوند. در این شرایط کبد ملتهب می شود و می تواند منجر به بروز سیروز شود (زخم هایی روی کبد که بهبود پیدا نمی کنند.).سیروز کبدی خطر بروز سرطان و بیماری قلبی را نیز افزایش می دهد. متخصصان تصور می کنند استئاتو هپاتیت غیر الکلی یکی از مهم ترین علل پیوند کبد است.
چه کسانی به کبد چرب غیر الکلی مبتلا می شوند؟
علت اینکه چرا برخی به کبد چرب غیر الکلی مبتلا می شوند، مشخص نیست، اما اگر چاق باشید یا اضافه وزن داشته باشید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهید بود. دیگر بیماری هایی که باعث بروز کبد چرب غیر الکلی می شوند، عبارتند از:
- دیابت
- کلسترول بالا
- تری گلیسرید بالا
- فشار خون بالا
- هپاتیت C
- سایر عفونت های کبدی
مصرف برخی داروها، از جمله داروهای استروئیدی یا داروهایی که برای سرطان یا مشکلات قلبی مصرف می شوند، خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش می دهند. اکثر مبتلایان به کبد چرب غیر الکلی میان سال هستند. اما این بیماری ممکن است هر کسی را مبتلا سازد، حتی کودکان را.
کبد چرب الکلی
افرادی که نوشیدنی های الکلی زیادی مصرف می کنند، به این نوع کبد چرب مبتلا می شوند. افرادی که دارای اضافه وزن هستند و خانم ها بیش از دیگران در معرض ابتلا به کبد چرب الکلی هستند. بنابراین بیماری ممکن است با شما متولد شود. اگر به نوشیدن الکل ادامه دهید، ممکن است به هپاتیت الکلی، سیروز، نارسایی کبد و در موارد شدیدتر سرطان کبد دچار شوید.
نشانه های کبد چرب
اکثر مواقع کبد چرب هیچ نشانه ای ندارد. به همین دلیل است که بسیاری از مبتلایان به این بیماری آن را در خود تشخیص نمی دهند. اما برخی افراد ممکن است درد یا فشار در قسمت وسط یا سمت راست شکم خود احساس کنند یا خیلی احساس خستگی کنند. گاهی نیز کبد چرب و مشکلات مربوط به آن می توانند باعث کاهش اشتها و کاهش وزن شوند.
تشخیص کبد چرب
از آنجایی که کبد چرب هیچ نشانه ای ندارد، پزشک ها ممکن است در تشخیص این بیماری دچار مشکل شوند. آزمایش های معمولی نمی توانند به تشخیص این بیماری کمک کنند.
برخی آزمایشات خاص که بر روی خون انجام می شوند، می توانند عملکرد کبد را بسنجند. پزشک ممکن است از شما بخواهد سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید تا کبد را دقیق تر مورد بررسی قرار دهد. گاهی ممکن است نیاز به بیوپسی یا نمونه برداری داشته باشید. در نمونه برداری پزشک با استفاده از سوطن بخش کوچکی از کبد را جدا می کند تا آن را مورد بررسی قرار دهد.
درمان کبد چرب
گرچه دارویی برای کبد چرب وجود ندارد، اما با این حال می توانید کارهای زیادی برای بهبود و کنترل بیماری انجام دهید. یکی از مهم ترین کارهایی که می توانید انجام دهید تغییر شرایطی است که منجر به بروز این بیماری شده است.
درمان کبد چرب با کاهش وزن
چاقی مهم ترین علت بروز کبد چرب غیر الکلی است. بنابراین اگر دچار اضافه وزن هستید، با پزشک خود در مورد برنامه ای برای کاهش وزن مشورت کنید؛ برنامه بر اساس برنامه غذایی سالم و فعالیت جسمی بیشتر خواهد بود. کاهش وزن نیز باید حساب شده انجام شود. کاهش سریع وزن باعث بدتر شدن بیماری کبد چرب می شود. کاهش تنها 3 تا 5 درصد از وزن بدن موثر خواهد بود.
درمان کبد چرب با ورزش
حتی اگر ورزش کردن کافی برای کمک به کاهش وزن برایتان سخت است، فعالیت بدنی متوسط – پیاده روی سریع به مدت 150 دقیقه در هفته – مزیت های زیادی برای کبد خواهد داشت.
درمان کبد چرب با اجتناب از مصرف الکل
اگر به بیماری کبد چرب الکلی مبتلا هستید، مهم ترین کاری که در این راستا می توانید انجام دهید، اجتناب از نوشیدن الکل است. اجتناب از مصرف الکل ممکن است کار راحتی نباشد، اما مزیت های زیادی برای سلامت شما دارد، به ویژه اگر زودتر اقدام به ترک الکل کنید؛ به این ترتیب می توانید آسیب را به طور کامل برطرف کنید.
درمان کبد چرب با درمان بیماری های مرتبط
درمان شرایط و بیماری های مرتبط، مانند دیابت و کلسترول بالا، به بهبود شرایط کمک می کنند. در مورد قطع مصرف داروهایی که منجر به بروز کبد چرب می شوند، با پزشک مشورت کنید. به طور منظم به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تغییرات مورد نیاز برای درمان را به مرور زمان برایتان مشخص کند.
با کبد خود مهربان باشید
ممکن است به واکسن هپاتیت A، هپاتیت B، آنفولانزا و پنوموکوک pneumococcal نیاز داشته باشید تا از کبد خود محافظت کنید. به علاوه قبل از شروع مصرف هر گونه داروی جدید، ویتامین یا مکمل با پزشک مشورت کنید. حتی داروهای بدون نسخه هم ممکن است به کبد شما آسیب بزنند.
پیشگیری از کبد چرب
همان عادت های سالمی که به درمان کبد چرب کمک می کنند، می توانند برای پیشگیری از کبد چرب نیز موثر باشند.ورزش منظم، انتخاب یک رژیم غذایی سالم، مصرف میوه ها و سبزی های فراوان و غلات سبوس دار به حفظ سلامت کبد کمک می کنند. مصرف الکل خود را کم کنید، برای کنترل سلامت عمومی بدن خود به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و داروهای تجویز شده را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید.
