آویشن نیز نظیر دیگر گیاهان دارای مصارف داروئی و آشپزی می باشد و همچنین از ترکیب برگها و روغن این گیاه با سایر گیاهان داروئی در درمان بیماری های مختلف استفاده می شود.
این گیاه دارای ساپونین، فلاون و تانن نیز است که از مهمترین تركیبات آن به شمار می روند. به طور کلی باید گفت آویشن، گیاه علفی از خانواده نعناعیات است.
طبع و مزاج این گیاه گرم و خشک است، بنابراین اگر این گیاه به فردی تجویز شود که طبع گرمی دارد یا به طور مداوم از آن مصرف کند می تواند اثرات خشکی و گرمی در فرد باقی بگذارد. از این رو گیاه آویشن برای افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، مانند صفراوی ها مضر است. بیشترین کارکرد آن در طب سنتی مربوط به درمان بیماری های دستگاه تنفس می شود، این گیاه می توانند ریه ها را تقویت کند، ضد سرفه و خلط آور خوبی است، یعنی یک نوع محلل بوده که در دفع اخلاط ریه به ما کمک می کند.
البته آویشن را نباید افرادی که دچار تب هستند، استفاده کنند. اگر افرادی که دچار این عارضه هستند آویشن مصرف کنند، میزان تب در آنها افزایش خواهد یافت. به طور کلی بهتر است کودکان زیر دوسال از آن استفاده نکنند، زیرا به طور ذاتی مزاج این گروه سنی گرم است؛ همچین بافت بدن آنها ظریف بوده و نفوذپذیری داروها در بدن آنها زیاد است، بنابراین ممکن است سلامت آنها را مختل کند.
البته شربت و داروهایی مانند تیمکس که در بازار وجود دارد، از آن جهت که بسیار رقیق است حتی اگر میزان بالایی توسط فرد مصرف شود به طور معمول عوارض خاصی نخواهد داشت. اگرافراد دچار التهاب در بدن خود هستند، نباید این گیاه برای آنها تجویز شود، علاوه بر این اگر آویشن خشک روی پوست کشیده شود، به ویژه افرادی که پوست خشک دارند یا مستعد برای ابتلا به آکنه هستند موجب التهاب پوستی در آنها خواهد شد.
آویشن باغی که امروزه در تولیدات فراورده های دارویی کاربرد زیادی دارد دارای مواد موثر زیادی است، به عنوان نمونه می توان به تیمول، كارواكرول اشاره کرد که بر ترشح هیستامین و استیل كولین تاثیر گذار بوده و نقش ضدانقباضی آن به اثبات رسیده است. همچنین تیمول و کاروانول مواد موثره ترکیبات فنولی موجود در گیاه آویشن است که ترکیبات ضد عفونی کننده و بسیار مفیدی هستند.
علاوه براین خاصیت ضد قارچی، میكروبی و انگلی این گیاه مشخص شده است براین اساس از آن به عنوان محلول شستشوی دهان در مواجه با عفونت لثه بهره گرفته می شود که این کارکردها نیز مربوط به وجود تیمول و کارواکرول یا همان تركیبات فنولی در آن است، به همین دلیل این دو از مهمترین ترکیبات گیاه آویشن با اثرات دارویی و درمانی به شمار می روند.
خواص آویشن:
بر اساس بعضی مطالعات دیگر، احتمالا استفاده از عصاره یا روغن آویشن به همراه روغن رزماری و سدر می تواند در کاهش ریزش مو موثر باشد.
مصرف همزمان روغن آویشن در ترکیب با روغن ماهی و ویتامین E و روغن “حشیش الحمار” ، می تواند علائم بیماری حرکت (ماشین گرفتگی) را بویژه در کودکان، بهبود ببخشد.
همچنین ممکن است آویشن در درمان موارد زیر هم موثر باشد:
از آویشن برای درمان مشکلاتی نظیر، برونشیت، سیاه سرفه، گلو درد، ناراحتی معده، اسهال، نفخ شکم و اختلالات پوستی استفاده می شود.
– در صورتی که آویشن را به صورت مستقیم در دهان قرار دهید، این عمل به رفع زخم دهان، تورم لوزه ها و بوی بد دهان کمک می کند.
– روغن آویشن در درمان عفونت های باکتریایی و قارچی گوش تأثیر دارد.
– یک لیوان جوشانده آویشن حاوی میزان بسیار زیادی از آنتی اکسیدان ها می باشد.
– جوشانده آویشن تا حد زیادی در درمان و التیام سرفه ها کمک می کند.
– جوشانده آویشن برای درمان سوء هاضمه مفید است.
– آویشن حاوی میزان بسیار بالای مواد معدنی ضروری برای بدن می باشد.
– آویشن در درمان بیماری مجاری تنفس فوقانی از قبیل برونشیت و آسم تاثیرات مفیدی دارد و برای معالجه سرفه و گلودرد استفاده می شود.
– جوشانده آویشن برایدرمان اسهال و پیچش روده بسیار توصیه می شود.
– چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می کنند،
– افرادی که دچار گرفتگی و دردهای عضلانی و مفصلی به خصوص روماتیسم هستند حمام آویشن برایشان بسیار مفید است.
– آویشن یکی از بهترین داروهای گیاهی برای تقویت اعصاب، درمان افسردگی، خستگی و بی خوابی مفید است و مصرف آن موجب کاهش فشارخون و چربی خون می شود.
– آویشن ضدتشنج و ضد صرع و ضد نفخ بوده و برای تقویت بینایی و معده هم مفید است.
در طب سنتی از این گیاه به عنوان ضد اسپاسم، رفع تنگی نفس و سرفه و سوع هاضمه ودرمان سیاه سرفه، برونشیت، عفونت ریه، سرما خوردگی، آنفلوآنزا و برای درمان نفخ و گرفتگی های عضلانی استفاده می شود.
مضرات آویشن:
در بعضی منابع اشاره شده است که مصرف زیاد آویشن یا عصاره آن در دوران بارداری می تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین توصیه شده است که خانمهای حامله بهتر است از مصرف این گیاه خودداری کنند.
در مورد مصرف آویشن در دوران شیردهی، تحقیقات کافی انجام نشده است اما توصیه شده است که در این دوران هم بیش از حد متداول خوراکی، از این گیاه استفاده نشود.
بر اساس تحقیقات، معلوم شده که آویشن می تواند روند انعقاد خون را با تاخیر مواجه کند. بنابراین کسانی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرند، از دو هفته قبل از عمل جراحی، نباید آویشن استفاده کنند.
همچنین بعضی افراد ممکن است به آویشن و فرآورده های آن حساسیت داشته باشند، در این صورت نباید از این گیاه به صورت خوراکی یا موضعی (مثل روغنهای پوستی و …) استفاده کنند.
آویشن هم یک گیاه دارویی است
آویشن هم مثل همه گیاهان دارویی و در حقیقت مثل همه داروها، هم فایده دارد و هم عارضه، بنابراین در صورتیکه میخواهید آن را به قصد دارویی استفاده کنید حتما باید این کار را زیر نظر پزشک خود انجام دهید. این حرف که “گیاهان دارویی بر خلاف داروهایی متداول (صنعتی) هیچ عوارضی ندارند” کاملا غلط و خطرناک است.