ناخن ها هنگامیـکه در شرایط ایده آلی باشند بسیار جـذاب میباشند. همچنین ناخنها منعکس کننده عادات شخصی فـرد هستند: خوب یا بد. جدا از جاذبه آرایشی، ناخن هـا وظایف دیگری نیز بعهده دارند از جمله کمک به بــلند کردن اجـسـام با ایجاد تکیه گاه برای بافت انگشتـان و یا دسـت
کاری اجــسام و از هـمـه مــهمتر آن که ناخن هـا سلامت عمومی بدن را بازتاب می کنند.
نـاخن از پروتئینی بنام کراتین تشکیل یافته (کراتین در مو و پوست نیز وجود دارد) و دارای بخشهای مختلفی اسـت که به آن میپردازیم:
۱- MATRIX: ماتریکس قسمت پنهان ناخن می بـاشد. در واقع ریشه ناخن بوده که در آن رشد ناخن انجام میگیرد.
۲- NAIL PLATE: قسمت قابل رؤیت ناخن است. همـان چیـزی کـه مـا از آن بنام ناخن یاد می کـنیم. از کراتین مرده تشـکیل یافته و کمـی مـحدب می باشد. اساسا بی رنگ است اما بواسطه شبکه مویرگهای خونی که در زیر آن واقع است صورتی بنظر می آید.
۳- NAIL BED: پوست زیر ناخن میباشد که از بافت پیوندی تشکیل یافته و در آن عروق خونی و اعصاب وجود دارد و نقش تغذیه پلیت ناخن را بعهده دارد.
۴- LUNULA: قسمتی از ماتریکس می باشد. هـمان قسمت هلالی شکل سفید رنگ کـه در ته ناخن قابل مشاهده است (بیشتر در ناخن شست). عـلت سفیـد بودنـش آن است که هنوز سلولهای آن کراتینه نشده و به تکامل نرسیده اند.
۵- CUTICLE: ادامه پوس بستر ناخن(NAIL BED) بوده و بین پوست انگشتان و صفـحـه ناخن (NAIL PLATE) واقع بوده و این دو بخش را به یکدیگر متصل میسازد.کوتیکول ناخن به عنـوان یک سد ضد آب عـمـل نـموده و از ورود باکتری و دیگر عوامل بیماریزا به قسمت ماتریکس جلوگیری میکند.
۶- NAIL FOLDS(تای ناخن): به عنـوان چهارچوب و تکیه گاه ناخن در سه سمت چپ و راست و پایین ناخن آن را احاطه کرده است.
سرعت رشد ناخن
سرعت رشد ناخن بستگی به عوامل بسیاری ازجمله سن، تغذیه، بیماریها، هورمونها و فصول سال دارد توجه کنید:
۱- ناخن بطور طبیعی ۰٫۱ میلی متر در روز و یا ۳ میلی متر در ماه رشد میکند.
۲- سرعت رشد انگشتان دست از انگشتان پا بیشتر میباشد.۲ تا ۳ برابر.
۳- سرعت رشد ناخنها در تابستان بیشتر از زمستان میباشد.
۴- سرعت رشد ناخنها در افراد راست دست در دست راست و افراد چپ دست در دست چپشان بیشتر است.
۵- سرعت رشد ناخنهای مردان از زنان بیشتر است.(جز در زنان باردار و مسن)
۶- اگر ناخن به طـور کامل از جایش کنده شود برای ناخن های دست ۳ الی ۶ ماه طول می کشد تا مجددا ناخن بطور کامل رشد کند این زمان برای ناخنهای پا ۱۲ الی ۱۸ ماه میباشد.
اختلالات ناخن
۱- لکه های سفید رنگ: علت آن میتواند صدمه به ماتریکس و یا کمبود روی باشد اما زیاد مهم نبوده و به مرور زمان ناپدید میگردد.
۲- عفونتها: می تـواند عامل آن باکتریها و یا قارچها باشند کـه در هـر دو صـورت باید به پزشک مراجعه شود.
۳- شیار های روی ناخن: این شیارها اغلب ارثی میـباشند اما اگر یکباره روی ناخنها آشکار گردند علت آن میتواند ضربه، پیری، روماتیسم و یا بیماری کلیه باشد.
۴- حفره روی ناخن: علت آن می تواند اگزما و یا ضربه باشد.
۵- قاشقی شکل شدن ناخن: علت آن کم کاری تـیروئید، کــمبـود آهــن و کـم خونی میباشد.
۶- شکاف در لبه ناخن: علت آن فرو بردن انـگشتان به مدت زیاد در آب و همچنین لاک پاک کن ها میباشند.
۷- تردی و شکنندگی ناخنها: علت آن میـتواند فـرو بردن دست در آب داغ، اختـلال در جـریان خــون، کمبوـد ویتامینهای A ،C ،B6 و نیاسین، کمـبود آهن و کلسیم و کم کاری تیروئید باشد. کم آبی بدن نیز بسیار مهم است بنابراین آب فراوان بنوشید.
۸- ناخنهای فرو رفته در گوشت: این مشکل بیشتر در ناخنهای پا مشـاهده میگردد و علت آن کوتاه کردن نامناسب ناخنها و کفش تنگ میباشد که باعث می گردد گـوشــه ناخن بدرون گوشت فرو رود.
۹- برخی بیماریها از روی ناخنها قابل تشخیص میباشند: بسـتر نـاخـن رنگ پریده نشانه کم خونی – بستر ناخن قرمز نشانه بیماری قلبی – ناخـنهای سفـید رنگ نشانه بیماری کبدی – ناخن ضخیم و زرد رنگ نشانه بیـمـاری ریـوی – سـرخـی مـختـصـر در ته ناخن نشانه دیابت و ناخنهای دو رنگ نیمی سفید و نیمی صورتی نشانه بیماری کلیـه میباشد.
نکات مـهم برای داشـتـن ناخن ها ی سلامت و جذاب
۱- از رژیم غـذایی متـعــادل کــه شــامــل
مقادیر فراوان از میوه ها و سبزیجات تازه،
حبوبات و گوشت لخم میباشد اســتفاده
کنید.
۲- هــنـگـام انـجام وظـایف خـانه به ویــژه
شستن ظرفها از دستکش استفاده کنید.
۳- ناخن را با برس ویژه تمیز کنید مخصوصا پس از کار با مواد کثیف.
۴- برای سوهان کشیدن ناخنهایتان از سوهانهای نرم و ظریف استفاده کرده و هـیچگاه ناخنها را در دو جهت سوهان نکشید. ناخن هـا را تنها از سـمـت گوشـه به سمت مرکز ناخن در یک جهت سوهان بکشید.
۵- از ناخنها استفاده ابزاری نکنید مثلا از آنها برای بیرون آوردن منگنه استفاده نکنید.
۶- ناخنها را خشک و تمیز نگاه دارید این کار کمک میکند تا باکتریها و قارچها روی ناخنها تجمع پیدا نکنند.
۷- اگر ناخنهای پایتان ضخیم بوده و کوتاه کردن آنها دشوار است آنها را بمدت ۵ الی ۱۰ دقیقه درون مخلوط آب و نمک گرم(یک قاشق چای خوری نمک در نیم لیتر آب) فرو ببرید. این کار باعث نرم شدن آنها میگردد.
۸- ناخنها را برای دارا بودن حداکثر استحکام بـاید بـطور مستقیم کوتاه کرده و اندکی در گوشه ها گرد شوند.
۹- هیچگاه کوتیکول ناخن را جدا نسازید چون این کار باعث ایجاد عفونت میگردد.
۱۰- از جویدن ناخنها خودداری کنید.
۱۱- صـابون و مواد شوینده قوی سبب خشکی و ترک برداشتن ناخنها می گردند. بـرای شستن دستها از صابونهای ملایم استفاده کنید.
۱۲- بیش از یکبار در هفته از لاک برها استفـاده نـکنـیـد زیـرا آنـها بـاعـث خشـکی ناخن میگردند. در صورت استفاده از آنها از لاک برهای فاقد استون استفاده کنید.
۱۳- پیش از باغبانی ناخنهای خود را در صابون فرو ببرید این کار سبب میشود کثـافـات به زیر ناخنها نفوذ نکنند.
۱۴- پس از سوهان کشیدن ناخن هـا، آنهـا را برای چنـد دقیـقه درون آب گرم صابون دار ماساژ دهید تا چربی ناخنها گرفته شود.
۱۵- یک تا سه ماه از سال به ناخنهای خود استراحت دهید و هیچ گـونه لاک و یـا نـاخـن مصنوعی بکار نبرید تا ناخنها مجددا سلامتی خود را بازیابند.
۱۶- آب و مایعات فراوان بنوشید.
۱۷- برای داشتن ناخنهای سلامت مصرف روزانه ۲٫۵ میـلی گـرم بـیوتـیـن (غیـر از زنـان باردار) و غذاهای حاوی بیوتین مانند تخم مرغ و جگر بسیار مفید میباشد.
۱۸- هر روز دستان و ناخن های خود را با مواد مرطوب کننده مرطوب کنید. همــچنین از غذاهای سرشار از سولفور و سیلیکون مانند گل کلم و ماهی استفتده کنید.
۱۹- آب هویج تازه بنوشید چون سرشار از کلسیم و فسفر بوده و در استحکام ناخنـهـا بسیار مفید میباشد.
۲۰- براق کننده لب برای نرم کردن ناخنها بسیار موثر میباشد.
۲۱- از لاک بر پیش از لاک زدن نیز استفاده کنید زیرا با زدودن چربی ناخن آن را برای قرار گرفتن بهتر لاک آماده میسازد.
۲۲- بـرای زدودن لکهای ایجاد شده توسط گرد و غبار و باکتریها و یا لاکها مـی تـوانـیـد از مـخلوط ۱۰ قسـمت آب و یـک قسـمت سفـید کنــنده خانگی استفاده کرده و لکها را پاک کنید.
۲۳- پس از لاک زدن حتما از براق کننده لاک(برق ناخن) استفاده کنید زیرا باعث میشود ناخن ها در برابر شکنندگی مقاوم تر شوند. همچـنین بـراق کنـنـده را بـدون لاک نـیــز به ناخنهای خود بزید زیرا با این کار رطوبت ناخنها حفظ میگردد.
