نام تجاری گیاه:
White Tea
نام علمی گیاه:
Camellia sinensis
تاریخچه:
چای سفید در زمان سلسله ی تانگ کشف شد. نخستین محصول چای سفید در زمان سلسله ی کوئینگ، از جوانه های جوان چای به دست آمد. در آن زمان، فقط اشراف از این چای استفاده می کردند. در اواخر دهه ی 1800، نوع «سوزن نقره ای» این چای به محبوبیت رسید و به جوامع غربی صادر شد. در سال 2000 تحقیقی درباره ی خواص مفید و محبوبیت چای سفید در دنیای غرب منتشر و سبب شد این نوشیدنی در بازار جهانی رونقی دوباره بگیرد. به این ترتیب چای سفید که در ابتدا، خارج از چین و مشرق زمین ناشناخته بود، با کشف خواص منحصر به فردش، در سرتاسر دنیا شناخته شد. این چای از برگ ها و جوانه های تازه و بسیار جوان گیاه چای تهیه می شود و از آنجایی که فقط یک بار در سال برداشت می شود، گران قیمت است. پس از چای سبز، کمترین میزان فرآوری روی این چای انجام می شود و همین امر سبب می شود بیشترین میزان کاتچین و در نتیجه خاصیت آنتی اکسیدانی را بین انواع چای داشته باشد.
1- آنتی اکسیدان
اخیرا تحقیقی روی موش های آزمایشگاهی انجام شد و پژوهشگران مشاهده کردند که مصرف مکمل عصاره ی چای سفید به مدت پنج روز متوالی، ظرفیت آنتی اکسیدانی را نه فقط در پلاسما بلکه در اندام های گوناگون این حیوانات، مثل قلب و ریه ها، افزایش داد. علاوه بر کاتچین ها (به ویژه EGCG)، تیافلاوین های چای هم در صفات آنتی اکسیدانی نقش دارند. در تحقیق دیگری هم پژوهشگران مشاهده کردند که مصرف چای سفید سبب افزایش ظرفیت تام آنتی اکسیدانی و همچنین افزایش سطح سرمی آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دسموتاز و کاهش مالون دی آلدهید (شاخص پراکسیداسیون لیپیدی) در موش های صحرایی شد.
2- کاهش وزن
عصاره ی چای، متابولیسم چربی در سلول های چربی را افزایش می دهد. در پژوهشی که نتایج آن در ژورنال Nutrition and Metabolism منتشر شد، اثر چای سفید بر سلول های چربی بررسی و مشاهده شد که عصاره ی چای سفید هم چربی درون سلولهایی که از پیش وجود داشتند را می شکند و هم بیان ژن مرتبط با تولید و رشد سلولهای چربی جدید را کاهش می دهد. این چای با افزایش سرعت متابولیسم، سبب مصرف کالری و کاهش وزن هم می شود.
در پژوهشی مشاهده شد مصرف کاتچین EGCG به مدت ۱۵ هفته سبب کاهش وزن آن دسته از موش های آزمایشگاهی شد که رژیم غذایی پرچرب دریافت می کردند. محققان، سازوکار اثر چای سفید بر کاهش وزن را، تحریک متابولیسم چربی در کبد، بازدارندگی از آنزیم لیپاز، تعدیل اشتها و اثرهم افزایی آن با کافئین می دانند.
3- تنظیم قندخون
روی موش های آزمایشگاهی پژوهشی صورت گرفت و نتایج آن در ژورنال British Journal of Nutrition منتشر شد. محققان در این پژوهش مشاهده کردندکهمصرف روزانه ی چای سفید، حساسیت به انسولین و تحمل گلوکز را در موش های پیش دیابتی بهبود بخشید. همچنین در پژوهشی که در ژورنال Journal of Hygiene research، منتشر شد، نوشیدن چای سفید، قندخون ناشتا در موش های آزمایشگاهی را کاهش و تحمل گلوکز را افزایش داد. در آزمایش هایی که روی انسان انجام شد، نوشیدن مداوم چای سفید توانست سبب کاهش قندخون پلاسما و افزایش ترشح انسولین شود. تحقیقات انجام شده روی موش های آزمایشگاهی نشان داد که EGCGو کاتچین های دیگر با افزایش فعالیت انسولین و ممانعت از آسیب سلول های بتا، به جلوگیری از افزایش قندخون کمک می کنند. هرچند سازوکار دقیق اثر پلی فنل های چای سفید بر کاهش دیابت هنوز مشخص نیست اما مطالعات نشان می دهد که پلی فنل ها سبب افزایش ترشح انسولین نمی شوند بلکه مقاومت به انسولین را کاهش و حساسیت به آن را افزایش می دهند. همچنین گفته می شود پلی فنل های چای، اثرشان را از طریق تعدیل جذب روده ای مواد غذایی و بازدارندگی از جذب گلوکز از روده اعمال می کنند.
4- تنظیم کلسترول خون
محققان در پژوهشی که نتایج آن در ژورنال Food Chemistry منتشر شد، اثر پلی فنل های چای بر متابولیسم گلوکز و چربی را در رده ی سلولی HepG2 (سلول های سرطانی در کبد) ارزیابی و مشاهده کردند که چای سفید بیشترین اثر را در کاهش جذب گلوکز و کلسترول داشت. چای سفید، اتصال پذیرنده ی LDL و غلظت HDL در محیط سلولی را به ترتیب، 40 درصد و 33 درصد زیاد کرد. همچنین چای سفید اثر بازدارندگی بر فعالیت لیپاز داشت. محققان مشاهده کردند که نه فقط کاتچین EGCGبلکه اسیدگالیک هم در این اثر نقش دارد. کاتچین، جذب کلسترول از روده را کاهش و دفع آن از طریق مدفوع را افزایش می دهد. در آزمایش دیگری که نتایج آن در ژورنال Food Research International منتشر شد، چای سفید اثر مهاری بر فعالیت لیپاز کبدی در شرایط in vitro (درون شیشه ای) داشت.
5- تنظیم فشارخون
طبق نظر پژوهشگران در ژورنال International Journal of Food Science, Nutrition and Dietetics، ترکیبات چای سفید به ویژه کوئرستین و ال ـ تیانین با رقیق کردن خون و بهبود عملکرد سرخرگ ها از میزان فشارخون می کاهند.
6- بهبود عملکرد قلب و عروق
تنش اکسیداتیو سبب بروز انواع بیماری های قلب و عروق مثل تصلب شرایین، بیماری ایسکمیک قلبی(ناشی از کاهش خون رسانی به عضله ی قلب)، هایپرتروفی قلب (بزرگ شدن عضله ی قلب)، کاردیومیوپاتی (ضخیم شدن عضله ی قلب) و نارسایی احتقانی قلب (عدم توانایی قلب در رساندن خون اکسیژن دار به بدن) می شود. به عنوان مثال، اکسیداسیون LDL می تواند سبب تصلب شرایین شده و بیماری عروق کرونر قلب را ایجاد کند. آنتی اکسیدان های طبیعی مثل ترکیبات پلی فنلی چای سفید از اکسیداسیون چربی جلوگیری می کنند و جلوی تصلب شرایین و تشکیل لخته در عروق را می گیرند.
7- بهبود عملکرد مغز
تنش اکسیداتیو از مهم ترین عوامل مؤثر در فرآیند پیری و اختلالات مرتبط با سیستم عصبی(مثل آلزایمر، پارکینسون) است. ترکیبات پلی فنلی به ویژه کاتچین ها که میزانشان در چای سفید زیاد است، اثر محافظتی بر اعصاب دارند. اخیرا مشخص شده است که حس آرامشی که به دنبال نوشیدن چای سفید به فرد دست می دهد به دلیل وجود ال- تیانین در این چای است که اثر محافظتی بر سیستم عصبی دارد و سبب بهبود عملکرد شناختی هم می شود. این ماده از سدّ خونی-مغزی عبور می کند و مستقیم بر مغز اثر می گذارد. همچنین با کاهش میزان کورتیزول(هورمونی که ترشح آن بر اثر استرس، زیاد می شود)، از تنش عصبی و فیزیولوژیکی می کاهد. نتایج نشان می دهند این اثر محافظتی می تواند به دلیل اثر هم افزایی بین ترکیبات گوناگون چای باشد.
پژوهشگران در تحقیقی، اثر محافظتی چای سفید بر اعصاب را در برابر شرایط سمی القا شده با H2O2 بررسی و مشاهده کردند که چای سفید از سلول های استریاتوم(بخشی از مغز) در برابر تنش اکسیداتیو محافظت کرد. به عقیده ی آنها مصرف چای سفید می تواند با اثر مفید بر سلول های عصبی، تنش اکسیداتیوی را که سبب اختلالات مغزی می شود و بر اثر افزایش سن به وجود می آید، کاهش دهد.
8- جلوگیری از فعالیت میکروب ها
پلی فنل های چای سفید، عامل خاصیت ضدمیکروبی در این نوشیدنی هستند. این خاصیت چای سبز عمدتا به سبب وجود کاتچین های EGCG (اپی گالو کاتچین گالات) وEGC (اپی گالو کاتچین) در این نوشیدنی است. EGCG با ممانعت از متابولیسم فولیک اسید و سنتز ارگوسترول (ترکیبی در غشاء سلولی قارچ ها)، سبب از بین رفتن قارچ می شود. اثر ضد قارچ چای سفید بر کاندیدا آلبیکانس Candida albicans (عامل عفونت قارچی در بدن) گزارش شده است.
همچنین مشاهده شده است که EGCG و EGC با بازدارندگی از آنزیم ترانس کریپتاز معکوس ( آنزیمی که اجازه ی استقرار ویروس در سلول میزبان را می دهد)، از تکثیر ویروس HIV در انسان جلوگیری می کند. بنابراین ممکن است مصرف چای سفید بتواند راهی برای مبارزه با بیماری های ناشی از میکروارگانیزم ها باشد.
9- ترمیم و جلوگیری از پیری پوست
محققان دانشگاه کینگستون در لندن، آزمایشی برای شناسایی اثر محافظتی عصاره ی چای سفید بر پوست انجام دادند. نتایج نشان داد که چای سفید از فعالیت آنزیم هایی جلوگیری می کند که با شکستن الاستین و کلاژن (پروتئین بافت همبند که برای حفظ کشسانی و قدرت پوست لازم است) سبب چروک و پیری پوست می شوند. همچنین به گفته ی محققان دانشگاه کلیولَند، چای سفید سبب محافظت از سیستم ایمنی پوست در برابر تنش اکسیداتیو می شود. این چای، آنتی اکسیدان هایی دارد که رادیکال های آزاد پوست(که بر اثر تغذیه ی ضعیف، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خورشید یا پیری زودرس پوست به وجود می آیند) را از بین می برد.
10-جلوگیری از پوسیدگی دندان
مطالعات انجام شده در ژورنال American Society For Microbiology نشان داده اند که چای سفید سبب تأخیر در رشد باکتری های استافیلوکوکوس و استرپتوکوکوس می شود که عامل عفونت و پوسیدگی دندان هستند. افزودن عصاره ی چای سفید به انواع خمیردندان اثر ضد میکروبی این مواد را افزایش می دهد.وجود پلی فنل ها، فلاونوئیدها و تانن های چای سفید به بازدارندگی از رشد انواع باکتری های عامل تشکیل پلاک دندان کمک می کند. محتوای فلوراید چای سفید هم می تواند در کاهش ریسک فساد دندان موثر باشد.
11- تقویت بینایی
چای سفید می تواند اثر محافظتی بر چشم داشته باشد و از بروز مشکلات بینایی جلوگیری کند. مقدار زیاد پیش- ویتامین A که در چای سفید وجود دارد در بدن به ویتامین A تبدیل می شود و می تواند سنتز رودوپسین (رنگدانه ای در چشم) را تسریع کرده، سبب بهبود بینایی در تاریکی شود و از شب کوری جلوگیری کند. همچنین موادی درچای سفید وجود دارند که می توانند از آسیب تشعشعات به چشم جلوگیری کنند. نوشیدن چای سفید برای افرادی مفید است که زیاد با کامپیوتر کار کرده یا تلویزیون تماشا می کنند.
12-بهبود عملکرد جنسی
براساس تحقیقی که نتایج آن در ژورنال Reproductive BioMedicine منتشر شد، مصرف عصاره ی چای سفید به مدت دو ماه، سبب بهبود کیفیت اسپرم(حیات، طبیعی بودن و تحرک) در موش های صحرایی شد. به طور کلی، مصرف عصاره ی این گیاه، سلامتِ تولیدمثل موش های نرِ پیش-دیابتی را بهبود بخشید. براساس این آزمایش، به نظر می آيد مصرف چای سفید، یک راه طبیعی و اقتصادی برای مبارزه با آثار مخربی باشد که پیش-دیابت بر سلامت تولیدمثل دارد. البته برای توصیه های قطعی در این زمینه به مطالعات بیشتری احتیاج است.
13- ضد سرطان
EGCG و فلاونوئیدهای دیگر می توانند اثر مثبت در درمان انواع سرطان ازجمله سرطان پروستات، خون، ریه و مثانه داشته باشند. خاصیت ضد سرطانی چای سفید در مقایسه با انواع دیگر چای که فرآوری بیشتری روی آنها انجام می شود، بیشتر است. در پژوهشی که در ژورنال Cancer Prevention Researchمنتشر شد، چای سفید سبب مرگ دو نوع سلول سرطانی ریه در محیط کشت آزمایشگاهی شد.
در تحقیق دیگری که نتایج آن در ژورنال Food Chemistry منتشر شد، اثر عصاره ی چای سفید بر تکثیر رده ی سلول های سرطانی روده(HT-29) بررسی شد. محققان براساس یافته ها نتیجه گیری کردند که چای سفید بر تکثیر سلول های سرطانی اثر بازدارندگی دارد ولی از سلول های طبیعی، در برابر تخریب DNA جلوگیری می کند.
همچنین تحقیقی که در دانشگاه اورگون انجام شد نشان داد که استفاده از چای سبز یا سفید می تواند به اندازه ی مصرف داروی سولینداک(داروی ضدالتهاب که برای بیماران سرطانی هم تجویز می شود) در پیشگیری از تومورهای سرطان روده ی بزرگ در موش های آزمایشگاهی مبتلا به سرطان موثر باشد. این مطالعه نشان می دهد چنانچه در کنار داروهای غیراستروئیدیِ ضد التهابی، چای سفید هم به طور مداوم مصرف شود، اثر مثبت دارو بیشتر خواهد شد. این یافته ها می توانند راهی برای پیشگیری یا درمان سرطان باشند، به ویژه برای افرادی که دچار عوارض جانبی داروهای غیراستروئیدیِ ضد التهابی مثل سولینداک می شوند.
دانستنی
- در زمان سلسله ی تانگ در امپراطوری چین، آماده سازی چای سفید نسبت به امروز خیلی دشوار بود؛ برگ های تازه برداشت شده را فشرده کرده و به شکل کیک های کوچک در می آوردند. برای تهیه نوشیدنی چای، قطعاتی از این کیک ها را در قوری دم می کردند.
- از آنجا که برداشت و آماده سازی چای سفید به شکل مدرن و امروزی، فقط شامل خشک کردن و پلاسیده شدن برگ های چای است، برخی آن را چای خام هم می نامند.
عوارض
مصرفِ به اندازه ی چای سفید عوارضی ندارد. در صورت مصرف بیش از حد آن، جذب کافئین ممکن است سبب مشکلاتی مثل افزایش ضربان قلب، اضطراب و مشکلات خواب برای برخی افراد شود. همچنین، به گفته ی یک متخصص طب سنتی، افرادی که طبع گرم دارند بهتر است درباره ی مصرف آن با پزشک مشورت کنند.
تداخل دارویی
درباره ی تداخل دارویی چای سفید، مطلبی گزارش نشده است. البته چنانچه مشکل جدی در وضعیت سلامتی تان دارید یا داروی خاصی مصرف می کنید، پیش از مصرف این نوشیدنی با پزشک خود مشورت کنید.
