بسم الله الرحمن الرحیم
سلام و عرض ادب دارم خدمت همه کاربران دانشکده کشاورزی امیدوارم که حالتون خوب باشه و روز های تان به خیر و برکت باشد انشاالله.
امروز تصمیم گرفتیم که در مورد موضوع نحوه کشت و پرورش سبزی کاهو با شما مطالبی را به اشتراک بگذاریم.
پس بدون فوت وقت سراغ پیش‌نیازهای مربوط به کشت و کار گیاه کاهو می رویم:
احتیاج آب و هوای
۱-کاهو دوست دار آب و هوای خنک می باشد و نیمه مقاوم به سرما می باشد به همین دلیل کشت و کار آن بیشتر در فصل بهار و نیز پاییز صورت می گیرد. نور فراوان ، شبهای خنک ، رطوبت خاک برای تولید کاهوی خوب و توپر لازم است.
۲-بهترین دما برای رشد گیاه کاهو ۲۰ درجه سانتی گراد در روز و ۱۰ درجه در شب می باشد و به طور متوسط می توان دمای ۱۳ الی ۱۵ درجه سانتی‌گراد را برای این گیاه توصیه کرد و دماهای بیشتر از ۳۰ درجه نهایتاً سبب توقف در رشد گیاه و تحریک آن به وارد شدن به فاز زایشی و تولید بذر می کند.
۳-یک گیاه نیمه حساس به شوری میباشد.
۴-وقتی رطوبت متعادل و نرمال خاک به دلیل یکسری موارد از جمله باران های شدید به هم میخورد رشد گیاه سریعتر از حالت معمولی می شود که نتیجه آن تولید کاهو های با سرهای بزرگ و پف کرده می باشد.
یک عارضه: به تدریج که روزهای بهار سپری می‌شود ، طول روزها زیاد شده و هوا نیز به مرور گرم تر می شود وقتی که طول روز به یک حد معینی رسید و این حد معین از طول روز با هوای گرم همراه شود نتیجه آن است که کاهو وارد فاز زایشی شده و تولید گل و بذر کرده و حالت خوراکی خود را به خاطره طعم تلخی که در آن به وجود می آید از دست می دهد.برای کشت های کوچکی که در حد چند ده متر می باشند شاید زیاد مهم نباشد اما برای سطوحی که در سطح تجاری کشت و کار کار را انجام می دهند بسیار مهم است که به توان در مقابل این عارضه راه‌حل‌های را انجام دادکه در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
عارضه بولتینگ کاهو
عارضه بولتینگ کاهو
انتخاب رقم و بذر
۱-کاهو هایی که سر کشیده دارند و در ایران بیشترین میزان کشت و کار مربوط به این نوع می باشد.
۲-کاهو های پیچ یا کلمی
۳-کاهوی برگی
البته این نوع برای کشت های خانگی خوب بوده اما از نظر تجاری زیاد ارزش اقتصادی ندارند.
۴-استفاده از ارقامی که در مقابل طول روز بلند و هوای گرم مقاوم بوده و زود به بذر نمی روند.
بذر کاهو
۵-موفقیت یا شکست شما در تولید یک محصول به میزان زیادی به نوع بذری که استفاده میکنید وابسته است به همین دلیل در همان ابتدا بذر های خود را از یک بذر فروش قابل اعتماد حتی با هزینه بالا هم که شده تهیه کنید تا بعداً با برداشت محصول با کیفیت بالا چندین برابر هزینه خود سود کنید.
آماده سازی خاک
۱-کاهو در دامنه گسترده‌ای از انواع خاکها قابل پرورش می باشد اما بیشترین سطح زیر کشت آن مربوط به خاک‌های آلی ، لومی می باشد.ناگفته نماند که بدون در نظر گرفتن کیفیت نهایی کاهو جهت پیشرس کردن کاهو بهترین نوع خاک ،خاک های سبک و شنی می باشد.
۲-ما نند کشت و کار سایر سبزیجات اول یک شخم مناسب انجام دهید.
۳-ترد بودن کاهو یکی از مهمترین مسائلی است که در بازار پسندی کاهو نقش اساسی دارد و برای این کار باید رشد و نمو گیاه کاهو زود انجام بگیرد و رشد آن سریع باشد بدین منظور باید مواد غذایی همیشه به شکل اصولی در اختیار گیاه قرار گیرد.
۴-اگر زمین شما از نظر مواد آلی و وضعیت خوبی نداشته باشد که در ایران هم بیشتر از زمین ها به اینگونه هستند توصیه ما این است که یک ماه قبل از کشت محصول خود ۵۵ الی ۷۴ تن در هکتار کود دامی پوسیده به زمین خود اضافه کنید.
۵-کاهو به علت داشتن ریشه های سطحی میزان جذب مواد غذایی آن نسبت به سایر سبزیجات کمتر میباشد به همین دلیل نمی تواند مانند سایر گیاهان ریشه های آن در خاک به دنبال مواد غذایی بگرددپس باید خاک مزرعه ما به اندازه کافی از حاصلخیزی برخوردار باشد تا محصول با ارزش و با کیفیتی در نهایت برداشته شود و در این میان عنصر نیتروژن نقش حیاتی را در رشد سریع و گسترش پیکره کاهو دارد بدین منظور ۳۳ کیلوگرم از هر قبل از کاشت و درست همین مقدار را پس از تنک کردن باید به کاهو بدهیم.هر نوع نیتروژن اضافی دیگر بستگی به میزان نیتروژن خود خاک و همچنین میزان شستشوی آن در خاک که آن هم به بافت خاک بستگی دارند مربوط می شود.(بافت خاک یعنی اینکه زمین شما خاک اش شنی سبک یا رسی سنگین باشد و یا حالت متعادل داشته باشد).
ریشه کاهو
۶-کودهای فسفره و پتاسه را بسته به نیاز زمین تان قبل از کاشت به خاک اضافه کنید.
۷-برای حاصل شدن نتایج بهتر توصیه می‌شود که از کودهای نیتراتی و آمونیوم در کنار هم استفاده شود تا اینکه فقط از یک نوع استفاده کنیم. همچنین عنصر فسفر نیز از جمله عناصر حیاتی برای زودرس کردن محصول می باشد.
کاشت
۱-می‌توان برای پیشرس کردن محصولات خود قبل از رسیدن زمان کشت و کار کاهو با استفاده از شاسی ها یا پوشش های پلاستیکی گلخانه مانند به کشت نشاء بپردازیم که با نشا کاری در زمینی به مساحت ۱۰ متر مربع و ۲۸۰ گرم بذر می توان نشا یک هکتار زمین را تامین کرد فقط باید محلی که نشا کاری در آن انجام شده است از حاصلخیزی و رسیدگی از نظر مواد غذایی وضعیت مناسبی داشته باشد و از نظر آبیاری و مقابله با علف های هرز اقدامات لازم انجام شود.
حتماً از رشد گیاهان به صورت تجمعی و با تراکم شدید جلوگیری کنیم که در غیر اینصورت گیاهانی ضعیف تولید شده و خطر مرگ گیاهچه ها وجود خواهد داشت.
۲-اگر قصد نشا کردن کاهو ها را دارید بهتر است یک هفته قبل از عمل انتقال نشاء ها به زمین اصلی نشا ها فرایند مقاوم سازی را طی کنند به طوری که آرام آرام گیاه را به شرایط محیطی بیرون عادت دهیم.برای این کار می‌توانیم به مرور محفظه پلاستیکی نشا ها را کم کم باز کرده و گیاه بیشتر با محیط بیرون تبادل داشته باشند همچنین می توانیم میزان آب آبیاری آنها را هم اندکی کم کنیم تا شرایط محیط بیرونی برای آنها کمی شبیه سازی شود و یا اینکه شرایطی ایجاد کنیم که گیاهان آرام آرام زیر آفتاب مستقیم قرار بگیرند در این صورت گیاهان ما پس از انتقال به زمین اصلی دچار تنش نخواهد شد.
نشا کاهو
یکی دیگر از راهکارهای مقابله با عارضه‌ای که در ابتدا برای شما نام برده شد این است که با نشا کاری یا کشت توسط بذر اما زودتر از زمان عادی از بروز این عارضه جلوگیری کرد.
۳-معمولاً چون کشت و کار کاهو توسط نشا در مساحت های بزرگ کاری دشوار و زمانبر می باشد به این خاطر معمولاً در کشت تجاری ،کشت مستقیم توسط بذر کاربرد بیشتری دارد. و برای این کار 2.2 کیلوگرم در هکتار بذر کافی میباشد.
۴-بسته به نوع کاهو که کاشته شده ، نوع سیستم آبیاری ، و نوع عملیات داشت و برداشت سیستم کشت متفاوت خواهد بود.مثلاً در آمریکا رایج ترین نوع سیستم کشت برای کاهو کشت دو ردیفه میباشد.
سیستم کشت کاهو
سیستم کشت کاهو
به عنوان مثال فرض کنیم که کاهوی کاشته شده که جثه نهایی آن کوچک خواهد بود و می‌خواهیم کشت یک ردیفه انجام دهیم در این صورت فاصله بین دو ردیف نباید بیشتر از ۴۵ سانتی متر باشد و اگر کشت دو ردیفه انجام می دهیم فاصله بین دو مرکز ردیف از یک دیگر یک متر باشد.
۵-برای جوانه زنی بذرهای کاهو حتماً باید خاک به اندازه کافی رطوبت داشته باشد و نیز به خاطر داشته باشیم که بذر های کاهو در درجه حرارتهای بالا جوانه نمی زنند.
۶-گیاهچه کاهو ضعیف بوده و توان رقابت با علفهای هرز را ندارد به خاطر همین مبارزه با علفهای هرز به صورت جدی باید پیگیری شود.
تنک کردن و آبیاری
در کشت مستقیم از تعداد بذر زیادی استفاده کرده‌ایم پس در واحد سطح تعدادی گیاه زیادی رشد خواهد کرد که باید حذف شوند البته می‌توان از همین گیاهانی که از خاک خارج می شوند به عنوان نشا استفاده کرده تا قسمت هایی از زمین که در آن تراکم کاهو کم می باشد و استفاده کنیم اما این عمل تنک کردن باید زودتر انجام بگیرد چون هرچقدر گیاه بیشتر می ماند برای ما هزینه بیشتری خواهد داشت و دوم اینکه اگر عمل تنک کردن با تاخیر صورت گیرد ریشه های گیاهانی که به صورت تجمعی رشد کرده اند در هم تنیده و در هنگام خارج کردن از خاک با مشکل مواجه خواهیم شد.
فاصله گیاهان روی یک ردیف به رقم ، حاصلخیزی خاک ، و اندازه نهایی گیاه بستگی دارد مثلاً برای کاهوهای که اندازه نهایی آنها بزرگ است می توان فاصله ۳۰ سانتی متر را در نظر گرفت.
و نکته نهایی در مورد تنک کردن است که در واقع پرهزینه ترین کار پرورش کاهو همین تنک کردن آن می باشد.
آبیاری:رطوبت گیاه کاهو همیشه باید به شکل این مناسب تامین شود اما در قالب تعادل ، به طوری که در آبیاری های ما به خصوص در هفته های آخری که به برداشت نزدیک می شویم ایجاد نوسانات آبیاری سبب کاهش عملکرد خواهد شد.
ابیاری کاهو
ابیاری کاهو
همیشه به یاد داشته باشیم که یک روز قبل از برداشت بارندگی یا آبیاری وجود نداشته باشد و در موقع برداشت هم روی کاهو ها شبنم نباشد که در غیر این صورت به علت ترد بودن شدید کاهو خسارت وارده به محصولات در اثر شکستگی بالا خواهد بود.
برداشت کاهو
خوب دوستان عزیز از شما نهایت تقدیر و تشکر را داریم که تا اینجا با ما همراه بودید و متن را به پایان رساندید امیدواریم که از مطالب گفته شده نهایت استفاده را برده باشید وامیدوارم که واقعاً به دردتان خورده باشد اگر نظری پیشنهادی انتقادی سوالی ابهامی یا هر چیز دیگری خواستید که از ما بپرسید می توانید در بخش نظرات وب سایت با ما در میان بگذارید و مطمئن باشید که به آنها پاسخ خواهیم داد.
