آلودگی هوای ناشی از کربن دی‌اکسید و متان، دمای زمین را نیز افزایش می‌دهند
آلودگی هوا یکی از معضلات زندگی مدرن و صنعتی است. مردم کشورهای در حال توسعه بیشتر در معرض هوای آلوده قرار دارند. در این مطلب نگاهی مختصر به آلودگی هوا و برخی راهکارهای مقابله با عوارض آن می‌پردازیم.
وجود هر ذره معلق نامعمول در هوا، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در عملکرد طبیعی ارگان‌های بدن شود که به این ذرات سموم موجود در هوا گفته می‌شود. طبق داده‌های موجود، از اصلی‌ترین آثار این سموم یا همان آلودگی هوا بر بدن می‌توان به مواردی همچون تنفس، قلب و عروق، چشم، پوست، اعصاب، خون، سیستم ایمنی و سیستم تولیدمثل بدن اشاره کرد.
تأثیر آلودگی هوا بر سلامت
هوای آلوده می‌تواند سلامت تمامی افراد اعم از پیر، جوان، بیمار یا سالم را تحت تأثیر قرار دهد. مشکلات تنفسی از عمده آثار آلودگی هواست. علاوه بر مشکلات تنفسی، شرایط و بیماری‌های دیگری نیز ممکن است رخ دهد که این شرایط و بیماری‌ها به برخی عوامل بستگی دارند.
در واقع خطر بالقوه و جدی‌ای که آلودگی هوا می‌تواند بر یک فرد داشته باشد، به شرایط سلامت فعلی فرد، نوع آلاینده‌ها، غلظت و طول زمان قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا بستگی دارد.
ویتامین E موجود در روغن زیتون عملکرد ریه‌ها را بهبود می‌بخشد
میزان آلودگی هوای زیاد می‌تواند فوراً منجر به بروز مشکلاتی در سلامتی افراد شود که شامل موارد زیر است:
- تشدید بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی
- فشار مضاعف بر قلب و ریه‌ها؛ در واقع قلب و ریه‌ها باید سخت‌تر کار کنند تا اکسیژن‌رسانی کافی به بدن داشته باشند.
- صدمه به سلول‌ها در سیستم تنفسی
لازم به ذکر است قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا می‌تواند خطرات جدی‌تر و دائمی از قبیل موارد زیر در بر داشته باشد:
- سرعت بخشیدن به فرایند پیر شدن ریه‌ها
- از بین رفتن ظرفیت ریه‌ها و کاهش عملکرد ریه و اثرگذاری منفی بر روی آن
- افزایش شیوع بیماری‌هایی مثل آسم، برونشیت، آمفیزم و همچنین افزایش احتمال سرطان
- طول عمر کمتر
برخی افراد، بیشتر از سایرین در معرض مشکلات ناشی از آلودگی هوا قرار دارند و با خطرات جدی‌تری مواجه‌اند از قبیل:
- افرادی که دارای بیماری قلبی، بیماری عروق کرونر و یا نارسایی احتقانی قلب هستند.
- افرادی که بیماری ریوی از قبیل آسم، آمفیزم، بیماری مزمن انسدادی ریه دارند.
- خانم‌های باردار
- افرادی که در بیرون و فضای باز کار می‌کنند.
- افراد سالخورده
- کودکان زیر 14 سال
- ورزشکارانی که در فضای باز ورزش می‌کنند.
بنابراین افرادی که در این گروه قرار می‌گیرند ممکن است در مقابل آلودگی‌های هوای کم نیز آسیب‌پذیر باشند و یا نسبت به افرادی که در این گروه نیستند، آسیب‌های شدیدتری را متحمل شوند.
چه عواملی باعث آلودگی هوا می‌شوند؟
بیشتر عوامل آلودگی هوا ناشی از مصرف و سوزاندن انرژی است. سوزاندن سوخت‌های فسیلی باعث رهاسازی گازها و مواد شیمیایی به داخل هوا می‌شود. گفتنی است مصرف انرژی نه‌تنها باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود، بلکه چرخه مصرف انرژی و رهاسازی گازها و مواد شیمیایی، باعث افزایش و تشدید آلودگی نیز می‌شود. خودروها، موتورسیکلت‌ها، کارخانه‌ها و فعالیت‌های صنعتی و از این قبیل موارد بیشترین سهم آلودگی هوا را دارا هستند. گفتنی است آلودگی هوای ناشی از کربن دی‌اکسید و متان، دمای زمین را نیز افزایش می‌دهند.
آووکادو و اسفناج می‌تواند به مقابله با آثار و عوارض انواع آلودگی‌ها کمک کند
خوراکی‌های مؤثر در شرایط هوای آلوده
1- روغن زیتون
ویتامین E موجود در روغن زیتون عملکرد ریه‌ها را بهبود می‌بخشد. همچنین اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون برای کاهش التهاب مفید هستند. بهترین راه مصرف روغن زیتون به جهت بهره‌مندی حداکثری از فواید آن، استفاده آن روی سالاد است چراکه استفاده از روغن زیتون برای پخت‌وپز و حرارت دادن آن می‌تواند تغییراتی شیمیایی در آن ایجاد کرده و برخی از فواید آن را برای سلامتی از بین ببرد.
2- تخم کتان
تخم کتان دارای مقادیر زیادی از فیتواستروژن‌ها و اسید چرب امگا 3 است. فیتواستروژن‌ها دارای خواص آنتی‌اکسیدانی هستند که به کاهش علائم آسم و سایر واکنش‌های آلرژیایی کمک می‌کنند.
3- گوجه فرنگی
افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند بهتر است از گوجه فرنگی در رژیم غذایی خود استفاده کنند. گوجه فرنگی دارای لیکوپن است. لیکوپن نوعی آنتی‌اکسیدان است که از بدن در مقابل بیماری‌های تنفسی محافظت می‌کند.
4- بروکلی
طی یک تحقیقی مشخص شد افرادی که از کلم بروکلی استفاده می‌کنند، سموم مرتبط با آلودگی‌های لایه اوزون و ذرات معلق را بیشتر از سایرین دفع می‌کنند. این اتفاق به دلیل وجود سولفورفان، نوعی ترکیب ضد سرطان است که در کلم بروکلی وجود دارد.
به این منظور محققان به شرکت‌کنندگان در این تحقیق دو نوع نوشیدنی برای مصرف دادند. نوشیدنی گروه اول شامل آب، آب‌لیمو، آناناس و پودر جوانه بروکلی و نوشیدنی گروه دوم شامل همین ترکیب بدون پودر جوانه بروکلی بود. در انتها مشخص شد گروهی که نوشیدنی با پودر جوانه بروکلی خورده بودند میزان بیشتری از مواد سرطان‌زای معروف به بنزن و ماده مضر برای ریه‌ها به نام آکرولین دفع کرده بودند.
5- آووکادو و اسفناج
گروه تحقیقات محیطی دانشگاه کینگ کالج لندن یک بررسی برای یافتن چگونگی تأثیرگذاری ویتامین E بر کاهش آثار آلودگی هوا بر ریه‌ها انجام دادند. طبق این تحقیق مشاهده شد، مصرف غذاهایی که دارای مقادیر زیاد ویتامین E هستند مثل آووکادو و اسفناج می‌تواند به مقابله با آثار و عوارض انواع آلودگی‌ها کمک کند.
