کدو گیاهی است که در قرآن از آن به نیکی یاد شده است.(1) این خوراک آسمانی گیاهی است یک ساله با برگهای پهن و سبز که روی سطح آن کرکهای نازکی فرا گرفته است. در روایات زیادی ذکر شده که پیامبر بوته کدو را بسیار دوست می داشت وقتی علت را از ایشان جویا شدند گفتند بوته کدو بوته برادرم یونس است که خداوند در پی نجات یونس از شکم نهنگ و ضعف شدید ایشان بوته کدو را برایشان رویاند تا از آن تناول نموده و جانی تازه یابند. در عادات غذایی پیامبر (ص) هم نقل شده که بهترین خوراک نزد آن حضرت گوشت بود و می فرمود: گوشت بر شنوائی انسان می افزاید. آب گوشت را با گوشت و کدو میل می کرد و کدو را دوست.
امروزه از کدو برای درمان بسیاری از بیماریها و ناراحتی ها استفاده می کنند. یکی از موارد مصرف کدو خاصیت نشاط آفرینی و رفع استرس هاست. امام رضا (ع) در سخنانی خوردن کدو را باعث شادی و رفع حزن و اندوه بر می شمرد. عن صحیفه الرضا (ع) عن آبائه (ع) قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله اذا طبختم فاکثروا القرع فانه یسر القلب الحزین؛ ازصحیفه امام رضا علیه السلام از پدرانش (ع) روایت شده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: هرگاه غذا می پزید کدو (حلوائی) بسیار بپزید ، زیرا کدو قلب محزون را شاد می کند.(2)
همانطور که در باب توصیه های امام رضا (ع) برای فصول سرد متذکر شدیم یکی از نکاتی که امام رضا (ع) به آن اشاره می کنند زیاد شدن بلغم در ماههای سرد است و از فصل زمستان، سن کودکی و پیری، فربهی، غذاهای تر و سرد خوردن(ماهی، ماست، و...) به عنوان عوامل افزایش بلغم نام می برند. از این رو یکی از خوراکی های مفید برای این ایام را خوردن کدو دانسته اند.(3)
در حدیثی دیگر امام رضا علیه السلام کدو را باعث افزایش قدرت حافظه و یادگیری و توان ذهنی دانسته به نقل از امام علی (ع) می فرماید: علیکم بالقرع فانه یزید فی الدماغ؛ بر شما باد به خوردن کدو زیرا آن بر قدرت مغز می افزاید. (4)
پانوشتها:
1. سوره صافات آیات 147 و 148
2. مستدرک وسائل الشیعه ج17ص 56باب 9ح 20430
3. الطریق الى خراسان نویسنده : کمال السید ج1 ، ص391
4. عیون اخبار الرضا(ع) ج 2، ص 34، ح 87