باید یادآوری کنیم که طب اسلامی تلفیقی از احادیث پزشکی ائمه معصومین (ع) به ویژه پیامبر اکرم، امام صادق و امام رضا علیهم السلام است که به همراه آموزه های حکمای بزرگ جهان اسلام همچون ابن سینا، حکیم رازی، جرجانی و ... در درمان بسیاری از بیماری ها را به اثبات رسانده است و چون ما منحصرا درباره طب الرضا (ع) صحبت می کنیم توصیه های آن حضرت در مورد ناراحتی ها و اهمیت ساختمان گوش را یادآور می شویم:
امام رضا علیه السلام در رساله ذهبیه خطاب به مأمون فرموده است: بدان ای امیرالمؤمنین که سر و گوشها و چشمها و منخرین و بینی و دهان محل خون هستند و در علل الشرایع آمده است که ائمه (ع) گوش را مانند زندانی پیچ در پیچ دانسته اند که باعث انعکاس و تقویت صدا می شود و تولید شنوایی می کند و به نقل از رسول اکرم (ص) می فرمایند که خداوند تلخی را در دو گوش مانعی برای حفاظت مغز قرار داده است . هیچ جنبنده ای نیست درآن بیفتد مگر اینکه مجبور به خروج شود .
امام رضاعلیه السلام در یک توصیه پزشکی در باره بهداشت گوشها می فرماید: هر کس مى خواهد گوش هایش و نیز زبان کوچکش فرو نیفتد، هیچ گاه شیرینى نخورد، مگر این که پس از آن ، سرکه غرغره کند.(1)
امام رضا (ع) همچنین درباره رهایی از درد گوش فرمود: هر کس این دو آیه را سه مرتبه بر روغن یاسمن یا روغن بنفشه بخواند و آن را در گوش خود بریزد گوشش شفا پیدا می کند: 1.(سوره لقمان آیه 7) کَاَنْ لَمْ یَسْمَعْها کانَ فی اُذُنَیْهِ وَ قْرًا 2. (سوره الاسراء آیه 36) اِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ ..... تا آخر آیه.(2)
حضرت امام رضا علیه السلام در یک توصیه دعا درمانی دیگر راجع به انواع دردها می فرمایند : هر کس ذکر شریف السلام را 131 مرتبه به نیت صحت بیمار بر سر آن بخواند آن بیمار از رنج و اندوه رهایی می یابد
همچنین از حضرت امام رضاعلیه السلام روایت شده است که براى رفع تمامى امراض بر آن عضو بخوان: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ یا مُنْزِلَ الشِّفآءِ وَ مُذْهِبَ الدَّآءِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَنْزِلْ عَلى وَجَعى الشِّفآءَ.، اى فرو فرستنده شفاء و دور کننده درد درود فرست بر محمّد و آلش و فرو فرست بر درد من شفاءرا .
امام رضا علیه السلام درباره پیشگیری از مبتلا شدن به گوش درد توصیه می کنند : و من أراد أن لایشتکى أذنه فلیجعل فیها عند النوم قطنة.، هر کس می خواهد گوشهایش درد نگیرد به هنگام خواب در گوشش پنبه بگذارد . (3)
شایسته ذکر است که در کتاب طب الائمه(ع) آمده است: یکی از شیعیان نزد ائمه آمده است گفت گوشم درد می کند و چرک و خون از آن بیرون می آید .حضرت فرمودند : پنیر بسیار کهنه را بسیار بساب با شیر مخلوط کن بعد بر روی آتش ملایم بگذار بعد از آنکه گرم شد قطره قطره بر گوش خود بریز به لطف خداوند خوب می شود .(4)
و در کافی شریف ذکر شده است که رنگ کردن با حنا برتر از صدقه دادن در راه خداست که اینکار 14 خاصیت دارد که یکی از ان این است که باد را از گوش خارج می کند.
پانوشتها:
1. طب الامام الرضا (علیه السلام )- ص 40.
2. بحر الغرائب - ص 27
3. طب امام رضا - ص 37
4. طب الائمه ص 173
