کنجد یکی از قدیمی ترین دانه های روغنی است که توسط بشر شناخته شده و برای خوراک و به عنوان دارو مصرف داشته است. کاشت کنجد در بین النهرین در دره دجله و فرات به ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد.
نام مصری کنجد Sesemt در لیست ۲۰ متر طول گیاهان دارویی Ebers papyrus مصر در ۱۵۵۰ سال قبل از میلاد ثبت می باشد.
حفاری های اخیر باستان شناسی در ترکیه نشان می دهد که بین سالهای ۹۰۰ تا ۷۰۰ قبل از میلاد در امپراتوری Urartu که در حال حاضر Armenia می باشد بذر کنجد کاشته می شده و کنجد تولید می شده و از ان ورغن کنجد استخراج و برای مصرف مردم عرضه می شده است.
در داستان علی بابا و چهل دزد در کتاب هزار و یکشب امده است در موقعی که دزدان برای باز کردن قفل عجیبی احتیاج به یک رمز خاص برای باز شدن قفل داشتند نام ( کنجد باز کننده ) انتخاب دشه و با ذکر این رمز درب باز شده است و این نشان میدهد این رمز با نام کنجد در داستان انتخاب شده است. زیرا فکر می کردند که تمام خوانندگان داستان بانام کنجد اشنایی دارند و به علاوه چون کنجد به محض رسید ن از غلاف میوه که به طور ناگهانی باز میشود به بیرون پرتاب می شود لذا این نام را برای باز شدن ناگهانی درب انتخاب کردند.
در حال حاضر تولید کنجد در تمام دنیا درحدود ۲ میلیون تن در سال می باشد که قسمت عمده ان برای روغن کنجد مصرف میشود . چین بزرگترین تولید کننده ان است پس از ان به ترتیب هندوستان ، حبشه ، نیکاراگوئه ، سودان ، مکزیک و گواتمالا و سرانجام امریکای شمالی می باشد.
در ایران نیز مقدار محدودی کاشته می شود که دانه ان بیش از ۹۰ درصد برای گرفتن روغن و تهیه ارده برای ساختن حلوا ارده و مقدار محدودی نیز به شکل دانه مصرف می شود. که زمستان مصرف میشود وبسیار مفید و پر از انرژی است.
در اروپا و امریکای شمالی روغن کنجد بمقدار زیادی برای تولید Margarine و سایر روغنهای خوراکی با کیفیت بالا مصرف میشود . اشخاصی که معتقد به مصرف روغن با کلسترول خیلی کم هستند و رژیم کاهش کلسترول دارند و روغن کنجد مصرف می کنند و همین امر موجب شده است که تقاضای زیادی در دنیا برای مصرف روغن کنجد باشد ، زیرا روغن کنجد یکی از منابع غنی چربی های اشباع نشده که از این نظر مورد توجه در رژیم غذایی است ، می باشد.
در هندوستان معمول است که از روغن کنجد ، به عنوان مقوی و ملین و مسهل در سطح وسیعی استفاده می شود.
در فرانسه از روغنن کنجد در ساختن عطرها ، صابونهای و لوازم ارایش استفاده می شود.
خاصیت اصلی انواع شیره و ارده، انرژیزا بودن آنهاست و برای فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم کردن خود احتیاج دارد، بهترین غذا محسوب میشوند.
اما حواستان باشد که هر دوی این مواد به غیر از انرژیزا بودن، درصد بالایی کالری هم دارند و اگر شما فرد کمتحرکی هستید که روزانه بیش از ۲۰دقیقه پیادهروی منظم ندارید یا ورزش نمیکنید، بدانید که با خوردن این دو ماده مغذی، حتما چاقی و عوارض آن انتظارتان را میکشد.
** ارده و شیره هر دو گرمی هستند و آب روی آتش برای خلاص شدن از رطوبت سردیخوردن.
** قند حلواارده و حلواشکری و شیره برای افراد دیابتی مضر است؛ گرچه شیره خرما به دلیل داشتن مواد قندی کمضرر (گلوکز و ساکاروز)، برای بیماران دیابتی ضرر کمتری دارد ولی خوردن آن را به آنها توصیه نمیکنیم.
به تازگی دو کارخانه به تولید حلواارده برای بیماران دیابتی پرداختهاند که در آن از قند مصنوعی و بیضرر استفاده شده است.
** آن کلسترول را کاهش میدهد.
** از کنجد در درمان اختلالات کبد و کلیه استفاده میشود و برای درمان استخوان درد و درد مفاصل هم مفید است.
** به دلیل تحرک بالای کودکان، مصرف حلوا ارده در وعده صبحانه، علاوه بر رساندن انرژی لازم به آنها، باعث تقویت حافظهشان هم میشود.
** شیره انگور هم درست مانند خود انگور مقدار قابل توجهی ویتامین «آ»، «ب»و «ث» دارد و در ضمن ضدنفخ هم هست.
** همچنین شیره انگور در بدن باعث دفع اوره و مقداری از اسیدهای غیرمفید بدن میشود و کارشناسان تغذیه آن را پاککننده بقایای غذاها در روده و معده میدانند. البته شیره انگور محرک اعمال کبدی هم هست و به خونسازی نیز کمک میکند.
** شیره انگور و خرما، هر دو تسکیندهنده دردهای رماتیسم و امراض شریانی و وریدی هستند.
** در ترکیب غذایی خرما، فسفر و آهن وجود دارد که مصرف شیره خرما در وعده صبحانه باعث فعال شدن سلولهای عصبی و در ضمن مانع ایجاد کمخونی در افراد میشود.
** شیره و ارده هر دو طبیعت گرم دارند و مصرف آن برای گرممزاجها موجب غلیظ شدن صفرایشان میشود و نتیجه آن، جوش زدن در صورت و بدنشان است که راه درمانش هم خوردن میوههای تازه با طبیعت سرد است.
خواص ارده از نظر طب قدیم :
در کتب طب سنتی با نام رهشی امده است و ان عبارت است از کنجد پوست گرفته بریان که نرم ساییده شده باشد و به صورت مایع در اید و روغن ان را نگرفته باشند . از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم وتز است . و از مظر خواص معتقدند که برای تقویت نیروی جنسی و تقویت بدن مفید است . اگر به طور غلیظ خورده شود دیر هضم و ثقیل است و اشتها را از بین می برد برای رفع این عوارض آن را باید با عسل و سرکه مخلوط کرد و خورد .
* ارده نرم کننده ی سفتی ها و ورم ها ی سفت داخلی است و دمل ها زرا نیز نرم می کند و مسکن درد ان است هم چنین ضماد و مالیدن ان نیز همین خواص را دارد .
* در مناطق خاور دور از نظر خواص دانه ی کنجد متفق القول اید که مغذی و نرم کننده است . برای نرم کردن سینه مفید است و ملین و مسهل است .
* مدر قاعده آور است .
دانه های سیاه کنجد از نظر خواص ترجیح داده می شود .
* این دانه ها به عنوان پاد زهر مورد توجه است و به علاوه برای معالجه ی بی حسی ، کرختی ، فلج ، یبوست و کاهش فشار خون بالا تجویز می شود .
* هم چنین برای رفع بیماری ها ی رحم توصیه می شود .
* مدر قاعده اور است . دانه های سیاه کنجد از نظر خواص ترجیح داده می شود .
* همچنین برایرفع بیماری های رحم توصیه می شو . روغن دانه های کنجد جانشین برتری برای روغن زیتون است و به عنوان ظرف برای تهیه پمادها ، ماده مفیدی است و برای این کار باید سر را با آن مالش داد .
* برگهای کنجد لعاب زا می باشد و نرم کننده و محلل است دم کرده ن برای ردشد موی سر نافع است دم کرده گیاه کامل مدر است.