اصطلاحات مفید بازرگانی •اسناد حمل: بارنامه به منزله سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است و همچنین سندی است که زمان ادعای خسارت از شرکت بیمه میتواند به عنوان پشتوانه مورد استفاده واقع شود. جزییات مندرج در بارنامه باید شامل موارد زیر باشد: شرح کالا ـ علایم و یا شمارههای تجاری ـ نام کشتی حامل ـ ذکر عبارتی که حاکی از وجود کالا در کشتی باشد ـ بنادر بارگیری و تخلیه ـ نام حمل کننده کالا ـ نام گیرنده کالا ـ نام و نشانی شخصی که ورود اجناس به اطلاع او میرسد ـ هزینه حمل پرداخت شده یا قابل پرداخت در مقصد میباشد ـ تعداد نسخههای بارنامه که به صورت اصل صادر شده است ـ تاریخ صدور. •اظهار نامه اجمالی فرم مخصوصی است حاکی از خلاصه مشخصات محموله یک کشتی، یک هواپیما یا یک کاروان از کامیونها که ضمن آن تعداد بسته، وزن، مبدا، مقصد، نام کشتی یا دیگر وسایل حمل، تعداد اقلام محموله در آن ثبت شده و به ضمیمه مانیفست به گمرک تسلیم میشود در اظهارنامه اجمالی بعد از ذکر مشخصات موسسه حامل و مشخصات وسیله نقلیه و گیرنده، نسبت به مشخصات کالا به نوشتن جمله «طبق مانیفست ضمیمه در.....صفحه.....قلم» اکتفا میشود. •اظهار نامه ورود یا خروج Declaration of Arrivel or Departure عبارتست از هر نوع اظهارنامهای که توسط شخص مسئول وسیله حمل و نقل یا نماینده او باید هنگام ورود یا خروج وسیله حمل و نقل به مقامات گمرکی ارایه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسیله حمل و نقل، مسیر سفر، بار، کالاهای توشهای و ملزومات، کارکنان و مسافرین میباشد. •اظهارنامه کالا Goods Declaration اظهاری است که بر روی برگی که گمرک تعیین نموده، تنظیم میشود، در این اظهارنامه اشخاص ذینفع روش گمرکی را که باید در مورد کالا اجرا گردد، ذکر میکنند و مشخصاتی را که از نظر گمرک برای اجرای آن روش لازم است قید میکنند. •اظهار نامه مبدا Declaration of Origin عبارتست از یک شرح مقتضی در رابطه با مبدا کالاهای ساخته شده که در موقع صدور آنها توسط سازنده، تولید کننده، تهیه کننده، صادر کننده، یا هر شخص صلاحیتدار دیگری در فاکتور تجاری یا هر سند دیگری که مربوط به کالاها باشد ذکر میگردد. •اعلامیه ارز سندی است بانک که مبلغ ارز انتقال یافته جهت خرید کالا و هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار آن را نشان میدهد. •بار انداز محل سرپوشیدهای است که یک یا چند طرف آن دیوار نداشته باشد و کالاها به منظور محفوظ ماندن از برف و باران و تابش منظم آفتاب در آنجا گذاشته میشود. • بار نویسی مامورین مخصوص موقع تخلیه کالا از وسایط نقلیه، به تدریج ریز آن را مینویسند تا بعداً با بارنامه و مانیفست تطبیق داده شود. • بارنامه در اصطلاح بینالمللی کشتیرانی بارنامه را «بیل آولیدینگ» و در جاده و در هواپیما «سی.ام.آر» میخوانند. بارنامه مدرکی است برای حمل یک واحد و یا یک پارتی کالا که به عنوان گیرنده در مقصد از طرف موسسه حمل و نقل در مبدا بارگیری کالا، صادر میشود. بارنامه حاوی مشخصات ظاهری کالا از قبیل تعداد بستهها، شماره و علامت آنها، وزن با ظرف و گاهی نیز وزن خالص یا مقدار و نوع کالا طبق آن چه فرستنده اظهار کرده است، میباشد. گیرنده بارنامه بر طبق مفاد آن، کالا را از موسسه حمل و نقل دریافت میدارد. •پروفرما سیاهه خریدی است که فروشنده از مبدا به عنوان پیشنهاد فروش، یا تعیین ارزش و شرایط فروش، صادر میکند. این سیاهه قبل از سفارش کالا، باید به تایید مرکز تهیه و توزیع مربوطه برسد. پروفورما را پیش فاکتور نیز میگویند. • ترانشیپ Transshipment (انتقال کالا از یک وسیله حمله به وسیله حمل دیگر) عبارت است از روش گمرکی که به موجب آن کالاها تحت نظارت گمرکی از یک وسیله حمل و نقل ورودی به یک وسیله حمل و نقل خروجی (صدور) در حوزه یک دفتر گمرکی که آن دفتر در عین حال دفتر گمرکی توام برای ورود و صدور است، انتقال داده میشوند. • تعهد ترانزیت Transit bond-note سندی است که توسط گمرک تنظیم میشود و به موجب آن اجازه داده میشود که کالاها به طور ترانزیت گمرکی بدون پیش پرداخت حقوق و عوارض ورودی حمل شوند و معمولاً حاوی کلیه مشخصات لازم برای تعیین حقوق و عوارض ورودی در مورد مقتضی و یک تعهد تضمین شده مبنی بر ارایه کالاها با مهر و موم گمرکی و سیم و سرب دست نخورده به دفتر گمرکی مقصد میباشد. • ترخیص کالا Clearance of Goods عبارتست از انجام تشریفات گمرکی لازم برای صدور کالاها، برای مصرف داخلی (قطعی) با قرار دادن آنها تحت روش گمرکی دیگر. •درابک Drawback عبارت است از مبلغ حقوق و عوارض ورودی که به موجب روش درابک مسترد میشود. •سیاهه تجاری صورت حسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور میشود. سیاهه باید دارای موارد زیر باشد: تاریخ ـ نام و نشانی خریدار و فروشنده ـ شماره سفارش یا قرارداد ـ مقدار و شرح کالا ـ قیمت واحد ـ شرح هر گونه هزینه اضافی توافق شده که در قیمت واحد منظور نشده است ـ ارزش کل کالا ـ وزن کالا ـ تعداد بستهها ـ علایم و شمارههای حمل ـ شرایط تحویل و پرداخت ـ جزییات حمل •سیف CIF سیف به معنای بهای تمام شده کالا در مرکز کشور مقصد است که تشکیل میشود از بهای کالا در شهر مبدا، هزینه بستهبندی، کرایه حمل تا بندر کشور مقصد و هزینه بیمه تا مقصد. • سی اند اف C&F یعنی فقط بهای کالا در مبدا به اضافه هزینههای بستهبندی و کرایه تا بندر مقصد. •عدل به یک واحد کالا گفته میشود که در صندوق یا کارتن یا گونی و حصیر و غیره بستهبندی شده باشد. • فله به کالاهایی که بدون لفاف، در واگنها یا کامیونهای اتاقدار و یا کشتی حمل میشود فله میگویند. کالاهایی مانند شکر، گندم، حبوبات و علوفه و از این قبیل به صورت فله حمل میشود. •فوب FOB یعنی بهای تمام شده روی کشتی در مبدا، در این صورت کرایه حمل از بندر مبدا تا بندر مقصد روی کالا اضافه شده است. •کانتینر محفظه بزرگی است از چوب یا فلز که اغلب حجم تمام کفه یک کامیون بزرگ یا تریلر را فرا میگیرد. •کالای متروکه کالاهایی که مدت توقف قانونی آنها در اماکن گمرکی یا انبار اختصاصی پایان یافته و ترخیص نشده باشد، کالای متروکه خوانده میشود. •کابوتاژ عبارتست از حمل کالا از یک بندر کشور به بندر دیگر و همچنین از یک گمرک به گمرک دیگر، که از راه کشور همجوار صورت گیرد. برای کابوتاژ، تشریفات گمرکی لازم است و دو نوع اظهارنامه دارد که یکی هنگام خروج کالا از بندر یا مرز تنظیم میشود و یکی هم هنگام ورود به گمرک مرز یا بندر. •کارنه تیر کارنه تیر سند ترانزیتی بینالمللی کالا از راه زمینی است که در مبدا صادر میشود و به موجب آن کالا از کشورهای بین راه تا مقصد که به طور ترانزیت عبور میکند نیازی به انجام تشریفات ترانیزیت در مرز ورودی و خروجی هر کشور نخواهد بود. •کارنه آ.ت.آ ATA مدرک ورود موقت بینالمللی است، اگر شخص یا شرکتی کالایی به صورت ورود موقت جهت شرکت در نمایشگاهها یا تاسیس نمایشگاه، وارد نماید و یا نمونههایی برای ارایه به مشتریان وارد کند، به موجب این مدرک نیازی به انجام تشریفات گمرکی مربوط به ورود موقت نخواهد داشت. • کالاهای توشهای و ملزومات Store عبارت است از کالاهای اختصاص یافته برای مصرف توسط مسافران و کارکنان کشتیها، هواپیماها یا قطارها، این کالاها ممکن است فروخته شده باشد یا نشده باشد. •کنوانسیون آ.ت.آ ATA Convention اصطلاحی است که عموماً در ارتباط با کنوانسیون گمرکی در بار هرچه آ.ت.آ برای ورود موقت کالا به کار برده میشود. این کنوانسیون در سال 1961 از طرف شورای همکاری گمرکی در بروکسل پذیرفته شده است. • کنوانسیون کیوتو Kyoto Convention اصطلاحی است که عموماً در ارتباط با کنوانسیون بینالمللی برای ساده کردن و هماهنگ کردن روشهای گمرکی به کار برده میشود. این کنوانسیون در سال 1973 از طرف شورای همکاری گمرکی در کیوتو پذیرفته شده است. • کنوانسیون نایروبی Nairobi Convention اصطلاحی است که عموماً در ارتباط با کنوانسیون بینالمللی همکاری متقابل اداری به منظور پیشگیری تجسس و کیفر تخلفات گمرکی به کار برده میشود این کنوانسیون در سال 1977 از طرف شورای همکاری گمرکی در نایروبی پذیرفته شده است. • گواهی مبدا Certificate of Orign اظهاریه امضا شدهای است که حاكی از مبدا ساخت کالا میباشد. گواهی مبدا توسط صادر کننده کالا و یا نمایندهاش تهیه میشود ولی این گواهی در بعضی از کشورها باید روی فرم خاصی که حاوی تایید یک سازمان اداری مستقل (برای مثال اتاق بازرگانی) باشد صادر شود. • گواهی بازرسی: انجام بازرسی توسط یک موسسه بازرسی را مشخص میکند. مرجع مذکور، محموله را با توجه به علایم حمل، وزن، تعداد بستهها، مورد بررسی کمی و کیفی قرار داده و گزارش خود را ارایه میدهد. • گواهی بیمه: سندی است که باید توسط شرکت بیمه و یا نمایندگی آن و یا به وسیله پذیرهنویسان صادر و یا امضا شده باشد و تاریخ آن باید همزمان و یا قبل از تاریخ حمل باشد. مبلغ بیمه نامه باید حداقل برابر با ارزش سیف کالا باشد. گواهی بیمه باید: 1- با آن چه که در اعتبار ذکر شده مطابقت داشته باشد. 2-کلیه خطرات ذکر شده در اعتبار را در برگیرد. 3- با سایر اسناد در مورد محموله و شرح کالا مطابقت داشته باشد. • مانیفست Manifest فهرست محمولات یک کشتی یا یک قطار یا یک کاروان از کامیونهایی را میگویند که بیشتر از یک بارنامه دارند. در فارسی میتوان آن را فهرست کل کالا خواند که حاوی ریز کلیه بارنامههای مربوط به محموله است. این فهرست کل زمانی عرضه میشود که محموله تجارتی به گمرک مقصد میرسد. • مانیفست محموله (بار) Cargo manifest عبارت است از فهرستی از کالاهای تشکیل دهنده محموله بار که در یک وسیله حمل و نقل یا در یک واحد حمل و نقل، حمل میشوند. مانیفست محموله بار که به این ترتیب حاوی مشخصات بازرگانی مربوط به کالاها از قبیل شمارههای اسناد حمل، نام صادر کننده و گیرنده