انواع قهوه مرغوبترین قهوه که طعم و بویی منحصربهفرد دارد از بوتهای به نام عربیکا به دست میآید که قدیمیترین نوع قهوهاست و در ارتفاع ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا رشد میکند. حدود ۷۵ ٪ از کل قهوهای که در جهان کشت میشود عربیکا است. قدیمیترین نوع قهوهٔ عربیکا، موکا و جاوه هستند که امروزه نامی شناخته شده محسوب میشوند. نوع دیگری از قهوه روبوستا[و ۱۴] نام دارد که در بلندی ۲۵۰۰ پایی رشد میکند و بیشتر از عربیکا تحمل سرما را دارد. میزان کافئین روبوستا دو برابر عربیکا است، اگرچه بو و طعم آن در رده پایینتری قرار دارد و ارزانتر است. روبوستا حدود ۲۵ ٪ از کشت قهوه جهان را تشکیل میدهد. نوع مرغوب آن هم برای تهیه اسپرسو به کار میرود. نوع دیگری از قهوه که در آفریقای غربی میروید لیبریکا نام دارد که درصد بسیار اندکی از دانههای قهوه از این نوع هستند. مدت زمان بو دادن قهوه دانهٔ قهوه سبز طبیعی و میزان بو دادن آن بر پایهٔ نوع قهوه میزان مدت زمان آمریکن روست[و ۱۵] بو دادن ملایم حدود ۷ دقیقه سیتی روست[و ۱۶] بو دادن متوسط ۹ الی ۱۱ دقیقه فرنچ روست[و ۱۷] بو دادن تا حد تیره ۱۱ الی ۱۳ دقیقه اسپرسو روست[و ۱۸] تیرهترین حالت حدود ۱۴ دقیقه سنتهای قهوهنوشی در وین، قهوه به همراه یک لیوان آب سِرو میشود، مانند فنجانهای کوچک قهوه ترک قوی با رسوب غلیظ در استانبول، دمشق و قاهره. قهوه محلی خلیج فارس معمولاً تلخ است و با ترکیب هل یا ادویههای دیگر تهیه میشود. معمولاً آن را یک بار با اندکی تأخیر، پس از ورود مهمانها سرو میکنند – زود سرو کردن آن میتواند نشانه بیادبی و عجله باشد – و یک بار پیش از خروج آنها. بسیاری اوقات آن را درست پیش یا پس از نوشیدن یک فنجان کوچک چای شیرین مینوشند. ترتیب سرو کردن این نوشیدنی متفاوت است اما این دو نوشیدنی بسیار متفاوت باید در یک فاصله زمانی کوتاه نوشیده شود.[۴] در ایران، قهوه ترک معمولاً در فنجان کوچک نوشیده میشود و گاهی نوشیدن آن با آداب خاصی برای فال گرفتن با باقیمانده آن انجام میگیرد. تهیهٔ قهوه نوشیدنیهای با پایهٔ قهوه بسیار متنوع هستند و انواع زیادی دارند.[یادداشت ۱] انواع متنوع این نوشیدنی همگی دارای یکی از نوشیدنیهای پایهٔ قهوه هستند که در ترکیب آنها وقتی میگوییم «قهوه» منظورمان یکی از سه نوشیدنی پایهٔ قهوه است، افزودنیهای متنوعی را بنا بر سلیقه میتوان به این قهوهها اضافه کرد از جمله: شیر، شکر، کاکائو، دارچین، بستنی، آب لیمو، خامه و غیره. سه نوع نوشیدنی پایهٔ قهوه داریم که در تمام مدلها یکی از این سه حتماً وجود دارد: نحوهٔ آماده کردن قهوهٔ ساده دانهٔ قهوهٔ آسیاب شده به همراه آب با روشهای مختلف دم کردن از جمله روش چکهای قهوهٔ اسپرسو دانهٔ قهوهٔ آسیاب شده با غلظت بالا در آب جوش که با فشار بالا از دانهها میگذرد قهوهٔ فوری پودر قهوهٔ فوری به همراه آب (پودر قهوهٔ فوری در کارخانهها و با واکنشهای شیمیایی تهیه میشود) مدلهای مختلف نوشیدنیهای قهوه تمام نوشیدنیهای قهوه ترکیبشان از فرم کلی نوشیدنی پایهٔ قهوه به همراه افزودنیها با نسبتهای خاص و ویژگیهای تزیینی خاص تهیه میشوند، ترکیبهای نام برده شده در اینجا تقریبی است، چرا که بسته به نوع سلیقه و شیوهٔ تهیه میتواند متفاوت باشد، همینطور در اغلب قهوهخانه، اغلب به صورت ویژه و با فرمولی سری تهیه میشوند. ترکیبها توضیحات شیر قهوه قهوه به همراه شیر و شکر نسبتهای آن اهمیتی چندانی ندارد، میتوان گفت کافیمیکس یا قهوه کنلچه یا کافه لاته یا کافه ماکیاتو کافی میکس (۳ در ۱) قهوهٔ آماده به همراه شیر خشک و شکر (منظور از ۳ در ۱، وجود شکر، شیر و قهوه در آن است.) با نسبتهای خاص و سلیقهای که به صورت پودر به آب جوش اضافه میگردد. کافی میکس یک فرآوردهٔ صنعتی محسوب میشود، چراکه تنها از پودر قهوهٔ آماده در ترکیب اصلی آن استفاده میشود و امروزه اغلب پودرهای آماده فراوریشدهٔ قهوه، از ترکیب کافی میکس تهیه شدهاند. کافه لاته نوشتار اصلی: کافه لاته یکی از نوشیدنیهای پایهٔ قهوه به همراه شیر میتواند قهوه اسپرسو باشد یا ساده و یا آماده با روش تهیه پیچیدهتر کاپوچینو نوشتار اصلی: کاپوچینو اسپرسو به همراه شیر و کاکائو نسبت شیر و قهوه در این روش یک به یک است و روی کف آن پودر کاکائو میریزند، میتواند روش پیچیدهتری هم داشته باشد. کاپوچینوهای آماده هم در بازار وجود دارد که از پودر قهوهٔ آماده استفاده میگردد. کافه ماکیاتو نوشتار اصلی: کافه ماکیاتو اسپرسو به همراه شیر و گاهی شکر گفته میشود که در آن نسبت شیر به قهوه بسیار ناچیز است و روی سطح آن را به صورت کفهای تکهتکه شیر تزئین میکنند و ... فواید و مضرات نوشیدنی قهوه فواید به دلیل خاصیت نشاطبخشی قهوه، ضد افسردگی است.[۱۱][۱۲] نوشیدن یک فنجان قهوه در بسیاری از مواقع سردرد را برطرف میکند.[۱۳] قهوه به دلیل داشتن مادهای به نام تانن از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.[نیازمند منبع] تحقیقات ۹ ساله دانشمندان ژاپنی نشان میدهد مصرف منظم قهوه به دلیل دارا بودن اسید کلروژونیک، خطر ابتلاء به سرطان کبد را تا ۴۹ درصد و مصرف نامنظم قهوه میتواند خطر ابتلاء به سرطان کبد را تا ۲۹ درصد کاهش دهد.[۱۱] محققان هلندی به این نتیجه رسیدند که نوشیدن یک فنجان قهوه در طی روز خطر ابتلاء به دیابت را کاهش میدهد. زیرا ترکیبات موجود در قهوه از جمله منیزیم و پتاسیم به سوخت و ساز قند در بدن کمک میکند.[۱۴] بوییدن دانههای قهوه میتواند باعث بازگشت اشتهای از دست رفته پس از آشپزی شود. مولکولهای قهوه با حرکات جنبشی خاص خود باعث جدا شدن مولکولهای غذا از گیرندههای بویایی بینی و بدین ترتیب باعث بازگشت اشتها میشود. این دو محقق همچنین این روش را جهت افزایش سلامتی حیوانات در موسسههای تحقیقاتی پیشنهاد کردهاند.[۱۵] طبق آخرین تحقیقات دانشمندان، مصرف مکرر قهوه در طول ماه، با کاهش خطر ابتلاء به بیماری کلانژیت (بیماری کبد) همراه است.[۱۱][۱۶] قهوه حاوی پروتئینی است که دارای اثری مشابه مورفین بوده و از خاصیت ضددرد و آرامبخشی برخوردار است. برخی از این پروتئینها مشابه پروتئینهای انسانی است. در آزمایشهای صورت گرفته بر روی موشهای آزمایشگاهی مشخص شد که اثرات تسکیندهنده پروتئینهای موسوم به opioid peptides از دوام بیشتری برخوردار بوده و با عوارض جانبی همراه نیست.[۱۷] محققان ایتالیایی با مطالعه بر روی یک هزار و ۴۰۰ بزرگسال این کشور دریافتند که عادت مصرف کم قهوه برای حفظ سلامت مغز مفید است.[۱۸] دارای خاصیت انرژی بخشی و اشتیاق آفرینی است.[۱۱] دارای نقش کمکی در چربی سوزی[۱۱] افزایش تحرکات فیزیکی[۱۱] ارزش غذایی بالا[۱۱] ضد آلزایمر[۱۱] ضد پارکینسون[۱۱] خواص مراقبتی بر روی کبد[۱۱] مقابله با برخی از سرطان ها[۱۱] قابلیت کاستن سکته قلبی و برخی دیگر از بیماریهای قلب[۱۱] افزایش طول عمر[۱۱] مضرات سینوزیت و عفونت مخاطی: قهوه به دلیل داشتن کافئین زیاد ادرارآور است و مایعات بدن را دفع میکند، از اینرو غلظت مخاطی سینوسها را بالا برده و غدد ترشحی را میبندد که باعث التهاب و زمینهساز رشد باکتریها میشود، بنابراین در تشدید بیماری سینوزیت بسیار مؤثر است.[۱۹] سنگ کلیه: خوردن قهوه به صورت زیاد باعث دفع کلسیم از بدن و در نتیجه رسوبکردن آن در کلیهها و ایجاد سنگ کلیه میشود، بنابراین افراط در آن میتواند برای کلیهها مضر و سنگساز باشد.[۲۰] گرچه مبتلایان به سنگ کلیه باید خوردن قهوه را به کمتر از دو فنجان در روز کاهش دهند.[۲۱] ممانعت از جذب آهن: خوردن قهوه مانع از جذب آهن میشود و در افراد مبتلا به کمخونی بهتر است غذا و قهوه را باهم نخورند.[۲۲] افزایش فشار خون: قهوه باعث افزایش فشار خون میشود و افراد مبتلا به پرفشاری خون در برابر آن آسیبپذیرترند.[۲۲] برهمزدن سلامت خواب: قهوه سلامت خواب را برهم میزند و تا حد چشمگیری بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارد. بهتر است ۴ تا ۶ ساعت قبل از خواب قهوه مصرف نشود.[۲۲] پوکی استخوان: قهوه به دلیل آنکه کلسیم بدن را دفع میکند، افراد را در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار میدهد.[۲۲]