بايد ياد آورشويم كه آموزش كاركنان درسازمان مبحثي از روانشناسي يادگيري به اعم ومبحثي از روانشناسي صنعتي بالاخص ميباشد . قوانين و نظريه ها در اين زمينه اكثراً توسط روانشنا ســـان يادگيري و روانشنا سان صنعتي تدوين شده و بالطبع روانشناسان كه تدوين كنندگان قوانين و نظريه هاي يادگيري وآموزش هستند مي توانند مجريان اين قوانين بوده بعنوان مديران آموزش يا مشـــاور مديران آموزشي ايفاي نقش كنند ونظارت داشته باشند براجراي اين قوانين وحتي شركت داشته باشند درآموزش مربيان آموزشي .
اولين مرحله نقش روانشناس در سازمان ، مرحله قبل ازآموزش است ، وقتي مي خواهيم فرد منا سبي را با روشهــاي معقول وعلمي براي تصدي يك شغل انتخاب كنيم روانشناس صنعتي شغل را تجزيه و تحليل مي كند و مهارتهايي را كه آن شغل نياز دارد تعيين مي كند .
نقش روانشناس درمرحـــله دوم كه بازقبل ازآموزش صورت مي گيرد تعيين اســـتعداد ها ، هـوش و تواناييهاي ديگرذهنــــي مثل تمركز فكر ، دقت ، سرعت عكس العمل ، ميزان مسئوليت پذيري ، علايق و انگيزه هاوشخصيت فرداست ، وروانشناس صنعتي بايد تعيين كند كه آيا اين خصيصه هاي رواني فرد ومهارتهايي كه شغل نياز دارد با هم هماهنگي دارند يا نه ، اگر دراين مرحله نقش روانشنـــاس درنظر گرفته نشود مرحله بعد كه آموزش فرد است بي ثمر خواهد بود .
سومين مرحله نقش روانشنــاس صنعتي شكافتــن اين مسئله است كه آموزش چيست ؟ آيا صرفــــاً گذراندن مدت زماني است و بخا طر سپاري مطالبي كه به شغل مورد نظر ربطي داشته باشد يا نداشته باشد يا نه ، فرد بايد مهارتها ، طرز تلقي ها و گرايشهاي مناسبي را جهت ايفاي نقش خاصي درآينده در سازمان بياموزد . روانشناس صنعتي در اين مرحله بايد مشخص كند براي ايفاي يك نـقش در سازمان چه مهارتهايي نيازاست . وافرادانتخاب شده براي تصدي آن شغل چقدرازاين مهارتها يا مدل شايستگي را دارا هستند و چه مقدار آن را فاقدند كه بايد آن را طي دوره آموزشي كسب نمايند .
در چهارمين مرحـله در جريان آموزش روانشناس صنعتــي بايد بررسي كند چه چيزي را افـــراد بايد بياموزند ، چه تغييـــراتي در رفتار فرد بايد بوجود آيد ، كدام رفتار در وي بايد تغيير كند ، چه تجانسي بين مطالبي كه براي آموزش تهيــه گرديده و فرد بايد بياموزد و مهارتهايي كه شغل مي خواهد ( مدل شايستگي ) هست ؟
در تعيين احتياجات آموزشي روانشناس صنعتي مي تواند مشخص نمايد هدفهاي سازمان كدامند ، چـه رفتاري هر يك از كاركنان بايستي داشته باشند تا وظايف خويش را در جهت اجراي هدفهاي سازمــان انجام دهند همچنين بررسي كمبود ها و نقايص افراد از نظر دانشها و مهارتها در مقايسه با آنچـه بايـد باشد چيست ؟ فرضاً وقتي مقاومت افراد در برابر تغيير مطرح است و براي آن مديريت برنامه آموزشي پيشنهاد مي كند ، روانشناس صنعتي مقاومت افراد را تجزيه و تحليل مي كند واينكه چه برنا مه اي وبا چه محتوايي مي تواند اين مقاومت افراد را دربرابر تغيير كا هش دهد ؟
پنجمين مرحله نقش روانشناس در آموزش در انتخاب شيوه هاي آموزش است . چه شيوه اي منجـر به بالاترين ميزان كارايي دوره آموزش مي شود ؟ بررسي كردن ميزان تمرين افراد ، آمادگي افراد ، نـحوه تنبيــه وتشــويق افراد ، همه سوژه هايي است كه نيازبه فعالـيت روانشناس صنعتــي دارد ، كداميـك از روشهاي يادگيري براي گروه مورد نظر مناسب است ؟ آيا مربي بايد از روش محرك و پاسخ استفــاده كند يا از روش آزمايش و خطـا ؟ آيا براي گروه خا صـي روش مجاورت محرك و پاسـخ مؤثر است يا شرطي كردن عامل ؟ و آموزش دادن مربيان آموزشــي نسبت به قوانين و نظريه هاي يادگيــري وظيفه روانشناس صنعتي است .
در مورد تركيب گروه ، اندازه گروه ، وضعيت هوش و سوابق تحصيلي گروه ، سن شركت كننــدگان و امكانات فيزيكي موجود ، همه مسايلي است كه روانشناس صنعتي آنرادرنظرداشته با اهميت تلقـي مي نمايد و در نـحوه آموزش بايد در نظــر گرفته شـود . در زمينه بررسـي ايجاد شرايطـي كه منتهــي به يادگيري مي شــود ، و تفاوت يادگيــري بزرگسالان با روشهاي سنتــي آموزش ، در تهيه مكانيزمهاي برنامه ريزي دوطرفه ومتقابل ، وتسهيل يادگيري براي بزرگسالان و نه صرفاً تدريس آنها ، تشخيــص نيازهاي آموزشي همه اموري است كه روانشناس صنعتي فعاليت مي كند و در محدوده تخصـص وي بحساب مي آيد .
مرحله بعد نقش روانشناس در مورد محل و مكان يادگيري است و وسايل آموزشي ، اينكه در چه مكاني و با چه مشخصاتي و در چه زماني آموزش بهتر صورت مي گيرد چه وسايل آموزشــي براي آموزش افراد بهتر موثر واقع مي شود و چه تآثيري اين وسايل در روحيات افراد دارد از مسايلي است كه ايجاب مي كند روانشنــاس صنعتي نظر دهد . بعنوان مثا ل در مورد استفاده از ميزهاي آموزشــي آيا ميزهاي موجود و سنتي بهتر است يا ميز هاي گرد و بيضي شكل و ميزهـاي كنفرانسي و هر كدام چه تآثيري در روحيات ا فراد دارد و هر كدام چه پيامي را ضمن آموزش به ا فــراد آمــوزش بيننده القـــاء مي كنـد ، موضوعاتي است در محدوده تخصص روا نشناسان .
نقش روانشنـاس در مرحله بعـد ارزشيابي آموزش است از آنجا كه روانشناس متخصص رفتارشنا سي و علم رفتارودروا قع مهنـــدس رفتارتلـقي ميگـردد بهتــرمي تواند رفتــارآموزش بينندگان را بررســي نموده آموزش را ارزيابي نمايد .
چطورارزيابي كردن ، چه موقع ارزيابي كردن ، علمي بودن ارزيابي در قلمرو فعاليت روانشناس است و مي تواند مربيان آموزشي راآموزش داده آنهاراراهنمايي نمايدومربيان آموزشي مي توانند روانشناسان رادراين زمينه مشاوران خود بحساب آورند .آيا بهتراست ضمن برنامه آموزش ارزيابي كنيم به مطالعه رفتار آموزش بينندگان بپردازيم ، يا ضمن كار عملكرد آنها را بررســي نماييم ، نظر دادن در مـورد اين مســايل در تخصص روانشناس صنعتي است . و نقش روانشناس در مرحله بعد از آمــوزش كه باز به آموزش افراد مربوط مي شود بررسي كردن علل سوانح است ، اينكه در سا نحـه اي چه مقدار از علل و عوامل مربوط به عامل انسا ني بوده و در زمينه عامل انسا ني چه مقدار آن مربوط به آموزش و در اثر عدم آموزش يا عدم آموزش كافي بوده ، از فعا ليتهاي مهم روانشناس صنعتي است .
و در پايان بطور خلاصه مي توان اين را مطرح كرد كه روانشناس صنعتــي رضايت شغلي افراد را ، موفقيت آنها را در شغل ، ميزان كارايي آنها و نقش آموزش در اين مسايل را ارزيابي ميكند .
