ظرفهای شیشهای، حباب روشنایی (لامپ) و شیشهٔ لوازم دکوری موجود در خانه مانند شیشهٔ میز و … شیشهٔ سدیم بوروسیلیکات، پیرکس: ۸۱٪ سیلیس + ۱۲٪ اکسید بور + اکسید سدیم ۴٫۵٪ + آلومینا ۲٫۰٪. پایدارتر از شیشهٔ پنجره در برابر انبساط گرمایی است و به عنوان شیشههای آزمایشگاهی، شیشههای آشپزی، چراغ خودرو و … کاربرد دارد. شیشه بوروسیلیکات (مانند پیرکس) هم همین مواد خام اکسید بور و سیلیس را دارد دارای ضریب انبساط گرمایی نسبتاً پایینی است (۳٫۲۵×۱۰–۶/°C برای پیرکس[۷] در مقایسه با ۹×۱۰-۶/°C برای شیشهٔ آهک سوددار[۸]) به همین دلیل ابعاد آنها بسیار پایدار است و البته به دلیل انبساط گرمایی کمتر دچار تنش میشوند درنتیجه در برابر گرمای ناگهانی کمتر آسیب پذیرند. کاربرد آنها در وسایل آشپزخانه، ابزارهای نوری و شیشههای نگهدارندهٔ دارو و مواد شیمیایی است. شیشهٔ بلور: سیلیس ۵۹٪ + اکسید سدیم ۲٫۰٪ + اکسید سرب ۲۵٪ + اکسید پتاسیم ۱۲٪ + آلومینا ۴٪ + اکسید روی ۱٫۵٪. دارای ضریب شکست بالا، بسیار درخشان دیده میشوند؛ ویژگی کشسانی بالایی دارند و میتوان از آنها ابزارهای شیشهای حلقه مانند درست کرد. در کارخانهها کاربرد دارند اما پایداری چندانی در برابر گرما ندارند. شیشهٔ آلومینوسیلیکات: سیلیس ۵۷٪ + آلومینا ۱۶٪ + اکسید بور ۴٪ + اکسید باریم ۶٪ + اکسید منیزیم ۷٪ + آهک ۱۰٪. کاربرد فراوان در ساخت فایبرگلاس، ساخت شیشههای مقاوم شده با پلاستیک (قایق، چوب ماهیگیری و …) و حباب لامپهای هالوژن. شیشهٔ اکسیدی: آلومینا ۹۰٪ + اکسید ژرمانیم ۱۰٪. شیشهای بسیار شفاف؛ کاربرد در خطهای شبکهٔ فیبر نوری، در یک کیلومتر طول تنها ۵٪ از شدت نور از دست میرود.[۹] یک شیشهٔ طبیعی که در اثر برخورد شهابوار پدید آمده است، بوهم مادهٔ سازندهٔ دیگر برای شیشه، شیشههای بازیافت شده است. این شیشهها در مواد خام و انرژی صرفه جویی میکنند اما ناخالصیهای موجود در آنها میتواند باعث ضعف محصول شود. عاملهایی مانند سدیم سولفات، سدیم کلرید یا تری اکسید آنتیموان به شیشه افزوده میشوند تا شمار حبابهای هوای موجود را کم کنند.[۵] ویژگیهای فیزیکی همچنین ببینید: فهرست ویژگیهای فیزیکی شیشه ویژگیهای نوری کاربرد شیشه به عنوان عدسی مهمترین دلیل تولید شیشه ویژگی شفاف بودن آن در برابر طول موجهای مرئی است نقطهٔ مقابل شیشه مواد چندبلوری است که نور مرئی را از خود عبور نمیدهند.[۱۰] سطح شیشه معمولاً هموار است چون هنگام تشکیل، مولکولهای بسیار سرد شدهٔ مایع دیگر مجبور نیستند هندسهٔ بلورهای سخت را به خود بگیرند بلکه نیروی کشش سطحی باعث شکل گرفتن آنها میشود و به صورت میکروسکوپی سطحی هموار بدست میآید. این ویژگیها باعث شفافیت و درخشندگی شیشه میشود و حتی در شیشههای رنگی (که نور را جذب میکنند) هم قابل مشاهده است.[۱۱] شیشه این توان را دارد تا نور را بشکند، آن را بازتاب کند و بدون اینکه نور دچار پراکندگی شود برپایهٔ نورشناسی هندسی آن را از خود بگذراند. این ویژگیها در ساخت عدسی و پنجره مورد نیاز است. شیشههای معمولی ضریب شکستی نزدیک به ۱٫۵ دارند. بر پایهٔ معادلههای فرسنل، بازتاب یک ورق شیشه در محیط معمولی و در هوا، نزدیک به ۴٪ در یکای سطح است و گذر نور از آن برای یک جزء (دو روی سطح) نزدیک به ۹۰٪ است. کاربرد دیگر شیشه در الکترونیک نوری است برای نمونه فیبر نوری. دیگر ویژگیها در فرایند تولید شیشهٔ سیلیسی این امکان وجود دارد که آن را مذاب کرد، در قالب ریخت و دوباره از قالب بیرون آورد و از هندسهٔ صاف و ساده تا شکلهای پیچیده به آن بخشید. محصول نهایی شکننده و آسیبپذیر خواهد بود مگر اینکه لایه لایه بر روی آن کارهای ویژه صورت گیرد. اما به هر حال ماندگاری شیشه در بیشتر شرایط بسیار بالا است، بسیار آهسته دچار خوردگی و فرسایش میشود و در برابر واکنشهای آب و حملههای شیمیایی پایدار است به همین دلیل مناسبترین گزینه برای نگهدارندههای مواد شیمیایی و خوراکی است. تولید امروز پس از آنکه مواد خام شیشه و درصد هر یک از آنها بدست آمد، این مواد به کوره برده میشود. تولید انبوه شیشهٔ آهک سوددار از مذاب کردن مواد اولیه در کورههای گازی بدست میآید. کورههای کوچکتر مانند ذوب کنندههای الکتریکی یا کورههای دیگ مانند هم وجود دارند که برای شیشههای ویژه بکار میروند.[۵] پس از ذوب و یکدست کردن مخلوط و از بین بردن حبابهای کوچک هوا، شیشه شکل میگیرد. شیشههای تخت در و پنجره و کاربردهای مانند آن از راه فرایندی به نام شیشهٔ شناور ساخته میشوند. این فرایند در سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۷ از سوی آلستر پیلکینگتن و کنث بیکرستف[۱۲] ارائه شد. آنها شیشه را در یک حمام قلع مذاب به صورت لولهای و پیوسته دور خود میپیچیدند و شیشه در این حمام شناور بود و از بالا برای اینکه سطح همواری بر رویش تشکلیل شود آن را در برابر فشار نیتروژن قرار میدادند.[۱۳] بطریها و ظرفهای شیشهای معمول از راه دمیدن و فشار بدست میآیند. البته علاوه بر این روشها، راههای دیگری هم برای تولید شیشه وجود دارد. شیشه در هنر امروز پس از آنکه شیشه شکل دلخواه را به خود گرفت آن را به آرامی سرد میکنند تا تنشهای حرارتی موجود از بین برود. ترمیم سطح، لایه لایه کردن و پوشاندن سطح شیشه با یک مادهٔ ویژه همه از فرایندهای شیمیایی است که در ادامهٔ ساخت شیشه قرار دارد این فرایندها برای بالا بردن پایداری و مقاومت شیشه (مانند شیشهٔ ضد گلوله) و یا دادن برخی ویژگیهای نوری به آن (مانند شیشه ضد انعکاس) دنبال میشوند. رنگ با افزودن برخی یونهای الکتریکی که به صورت یکنواخت در شیشه پراکنده میشوند و یا با پراکنده کردن دانههای بسیار ریز در شیشه (مانند شیشهٔ فتوکرومیک) میتوان شیشههای رنگی بدست آورد.[۱۴] شیشهٔ آهک سوددار اگر نازک باشد در چشم معمولی بیرنگ به نظر میآید. افزودن اندکی ناخالصی اکسید آهن (II) تا ۰٫۱ درصد وزنی،[۱۵] رنگ سبز کمرنگ به شیشه میدهد که در شیشههای ضخیمتر یا با کمک ابزارهای نوری این رنگ به خوبی دیده میشود. اما رنگ سبز پررنگ مانند بطریهای سبز رنگ از افزودن اکسید آهن (II) و اکسید کروم (III) بدست میآید. گوگرد به همراه کربن و نمکهای آهن، باعث بدست آمدن پُلی سولفید آهن و تولید شیشههای کهربایی با بازهٔ رنگ زرد تا نزدیک به سیاه میشود.[۱۶] اگر اندکی دیاکسید منگنز به شیشهای که با آهن سبز شده است افزوده شود، رنگ سبز آن از میان میرود. این ویژگیها در کارگاههای هنری بسیار کاربرد دارد برخی شیشهها را به صورت رنگی خریداری میکنند و برخی خودشان به مواد خام رنگ اضافه میکنند. ظرف شیشهای رنگی اثر دیوید پاچن پیشینه نخستین شیشهای که پدید آمده همان شیشههایی بوده که در طبیعت بویژه در منطقههای آتشفشانی بوجود آمده است، شیشهٔ ابسیدین احتمالاً توسط مردمان دوران سنگی استفاده میشده و به دلیل محدودیت منابع آن و نیازی که به ابزارهای بُرنده وجود داشته، به گستردگی در سراسر جهان آن روزگار، داد و ستد میشده است. به هر روی، باستان شناسان بر این باورند که احتمالاً نخستین شیشه در ناحیهٔ ساحلی سوریهٔ امروز، میانرودان یا مصر باستان ساخته شده است.[۱۷] شیشه در حدود ۳۶۰۰ سال پیش از میلاد در مصر ساخته شده است.[۱۸] شیشههای کهن نور را از خود عبور نمیدادند وبه علت نا خالصیهای موجود در آنها، رنگی به نظر میرسیدند. کهنترین شیشهای که تا کنون پیدا شده، خرمُهرهای مربوط به نیمهٔ هزارهٔ سوم پیش از میلاد است و احتمالاً به صورت تصادفی در هنگام فلزکاری (سرباره) یا ساختن سفال، پدید آمده است.[۱۹] شیشه به عنوان یک ابزار تجملاتی باقیماند و فروپاشیها و رویدادهایی که در پایان عصر برنز رخ داد باعث توقف گسترش شیشه شد. گسترش بومی روشهای ساخت شیشه در آسیای جنوبی در حدود ۱۷۳۰ پیش از میلاد آغاز شد.[۲۰] در چین باستان ساخت شیشه نسبت به سرامیک و فلز احتمالاً آغاز دیرتری داشته. در امپراتوری روم، ابزارهای شیشهای در منطقههای مسکونی، صنعتی و مراسم خاکسپاری پیدا شده است. دیوار پردهای دیوار شیشهای، موزهٔ شیشهٔ فرانسه شیشه به صورت گسترده در قرون وسطی کاربرد داشته است. در کنده کاریهای باستانشناسی که در سراسر انگلستان انجام شده بود هم در مناطق مسکونی و هم گورستانها شیشههای آنگلوساکسون پیدا شده بود. در دوران آنگلوساکسون برای تولید مجموعهای از وسایل زندگی مانند پنجره، ظرف آشپزخانه و حتی لوازم زینتی، شیشه بکار برده میشد. از سدهٔ ۱۰ اُم به این سو، شیشه به صورت رنگی برای پنجرهٔ کلیساهای معمولی و جامع مورد استفاده قرار می گیرفت. کلیسای سن-دنی و کلیسای جامع شارتر دو نمونهٔ شناخته شدهٔ این کاربرد است. تا سدهٔ ۱۴ ام میلادی معماران به استفاده از شیشههای رنگی برای ساختمانها روی آوردند مانند بنای سن-شپل در پاریس (۱۲۰۳ تا ۱۲۴۸)[۲۱] با آغاز رنسانس و دگرگونی معماری کاربرد شیشههای رنگی بزرگ کم شد و کاربرد آن در خانههای مردمی بیشتر شد. با پیشرفت دانش و فن این شیشهها ارزانتر شدند و کاربرد آنها همگانی تر و البته امکان تولید ارزان آنها در قالبهای بزرگ فراهم شده بود. در سدهٔ ۱۹ ام میلادی و همراه با معماری گوتیک