دلتان را صابون زدهاید که صبح جمعه را با دوستان با خانواده سری به کلهپزی محلهتان بزنید و یک کلهپاچه چرب و خوشمزه نوش جان کنید. این غذا در میان ایرانیها طرفداران زیادی دارد چون هم چرب است و لذیذ و هم افراد فکر میکنند پر از مواد مغذی است که میتوانند برای کسب انرژی روی آن حساب کنند. اما از سوی دیگر بسیاری از متخصصان توصیه میکنند در مصرف چنین خوراکی نباید زیادهروی کنید چون ممکن است همین غذای پرطرفدار شما را به دردسر بیندازد و دچار کلسترول بالا و هزار و یک بیماری دیگر شوید. بنابراین اگر میخواهید بدانید چطور باید کلهپاچه بخورید و در عین حال سالم بمانید، به توصیه دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه، عمل کنید.
تعادل را رعایت کنید
در راهنمای خوراکیها 3 توصیه اصلی وجود دارد؛ اول از همه اینکه همه افراد برای اینکه از غذای روزانهشان نهایت استفاده را بکنند باید یک هدف در جهت تناسب داشته باشند که این تناسب هم فیزیکی است و هم فیزیولوژیک. دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه، در اینباره میگوید: تناسب فیزیکی همان نسبت وزن به قد است و تناسب فیزیولوژیک مربوط به ظرفیت قلبی ریوی است. برهمین اساس غذاهایی که مصرف میشود باید مبنای سالمی داشته باشد بهعنوان مثال مقدار چربی و نمک زیادی در آنها نباشد. توصیه سوم در این راهنما این است که انتخاب غذا از صبح تا شب باید براساس یک منطق باشد به این معنا که به طور مثال انجمن قلب آمریکا براساس پژوهشهای بسیار گسترده نشان داده است که یک فرد سالم و بالغ روزانه نباید بیشتر از 7درصد از کل کالری دریافتیاش از اسید چرب اشباع باشد بنابراین این به آن معناست که یک فرد سالم که صبحانه کره و مربا نوش جان میکند، کرهای که مصرف کرده منبع اصلی اسید چرب اشباع بوده و کل چربی اشباع روزانهاش را دریافت کرده است و باید مراقب باشد که دیگر هیچ اسید چرب اشباعی در غذایش نباشد یا مثلا وقتی فرد غذای شور میخورد باید بداند که خیلی بیشتر از آن مقدار نمکی که میتوانسته در روز مصرف کند، وارد بدنش شده و تا آخر شب دیگر نباید نمک زیادی در غذایش باشد. بنابراین تمام خوراکیهای اطراف ما برای فرد سالم میتواند مورد استفاده قرار گیرد فقط باید منطقش را درنظر بگیرند.
به چربی عادت نکنید
اگر کسی بخواهد شب و روز یک غذای چرب مانند کلهپاچه را بخورد چون بهطور طبیعی غذاهای چرب ذائقه را تحریک میکنند و به سرعت این تبدیل به عادت میشود، در صورتی که بعدا غذایی بخورد که چربی کمی دارد، نمیتواند تحمل کند. بههمین دلیل اگر هرازگاهی با رعایت اصول یک فرد سالم با وزن سالم و درنظر گرفتن تناسب تمام خوراکیهایی که در طول روز مصرف میشود، کلهپاچه در برنامه غذایی قرار گیرد، مشکلی وجود ندارد اما اگر قرار باشد تبدیل به عادت شود و مکرر در برنامه غذایی قرار بگیرد کالری زیادی دارد و باعث چاقی میشود، ضمن آنکه کلسترول را بالا میبرد، بیماری قلبیعروقی ایجاد میکند و حتی باعث بروز دیابت میشود. بنابراین نه درمورد کلهپاچه بلکه در مورد تمام خوراکیها انتخاب منطقی در طول روز و مصرف درست باید در برنامه قرار بگیرد. کلهپاچه باوجود آنکه پروتئین و ویتامین زیادی دارد، سرشار از کلسترول و اسیدهای چرب اشباع هم هست و کلسترول نوعی چربی است که خاصیت رسوب کردن در عروق خونی بدن را داشته و در کنار سایر عوامل خطر منجر به انسداد و گرفتگی رگ شده و زمینهساز بروز بیماریهای قلبی وعروقی، سکته و بسیاری دیگر از بیماریهای مزمن میشود.
پاچه برای شکستگی خوب نیست
مفاصل یا غضروفها ژلاتین دارند و تصور میکنند چون این ماده در کلهپاچه هم وجود دارد، میتواند برای استحکام استخوانها و غضروفها استفاده شود. تصور اشتباه این است که افراد فکر میکنند آب ژلهای کلهپاچه به همان شکل وارد مفاصل میشود اما واقعیت این است که تمام خوراکیهایی که ما میخوریم بعد از طی مسیر مشخصی در دستگاه گوارش طی فرآیند هضم، پیوندهایشان شکسته میشود. بعد در روده به واحد ساختمانی خود تبدیل میشود. فرد متخصص میداند که ژلاتین مصرف شده ابتدا در معده توسط اسید معده باز میشود و به مولکولهای سازنده تجزیه میشود و بعد دوباره در بدن پروتئینها ساخته میشود بنابراین این مواد اولیه چه از غضروف آمده باشد و چه از یک مکمل یا خوراکی دیگر به مواد سازندهاش تبدیل میشود. بنابراین پاچه غضروف بدترین منبع این مواد است و از خوراکیهای دیگر راحتتر میتوان این مواد را تامین کرد تا غضروف ساخته و کلسیم دریافت شود و سایر مواد مغذی برای استخوانسازی و سنتز آنها ایجاد شود.
سیرابی نخورید
بدترین قسمت کلهپاچه بخش سیرابی آن است که تمام چربیهای اضافی در آن تجمع دارد چون مقدار گوشتش کم است و مقدار چربی بسیار بالایی دارد و در نتیجه این خوراکی که اصولا چربی اشباع بالایی دارد در قسمت سیرابی چربی اشباع بیشتری دارد و بنابراین باید مراقب بود تا تعادل رعایت شود. بدون شک این خوراکی طرفداران زیادی دارد و نمیتوان با تعصب بهطور کلی مصرف آن را قدغن دانست چون جزء فرهنگ ایرانیان بوده و هست اما باید تعادل را در برنامه غذایی قرار داد تا خطری سلامت فرد را تهدید نکند.
هرازگاهی اشکالی ندارد
بدون شک هیچکسی نمیتواند کل کلهپاچه را در یک وعده مصرف کند. همانطور که گفته شد سهم چربی در این خوراکی بسیار زیاد است و بنابراین انرژی بالاتری دارد. این خوراکی از آنجا که میزان کالری بالایی دارد افراد سالم و با فعالیت بدنی مناسب تنها میتوانند در ماه یک وعده از این خوراکی را مصرف کنند و در صورتی که فردی ناراحتی قلبی یا چربی خون بالا داشته باشد، به هیچ عنوان توصیه نمیشود این خوراکی را در برنامه غذاییاش قرار دهد.
این قسمتها را نخورید
اگر قرار به مصرف کلهپاچه با تمام مخلفات آن را دارید، بهتر است بدانید که پاچه چربی کمتری نسبت به دیگر قسمتهای این خوراکی دارد و از سوی دیگر مغز سرشاز از کلسترول است. مغز گوسفند به اندازه 8 عدد تخممرغ کلسترول دارد و بر همین اساس این قسمت از کلهپاچه جزو پرچربترین قسمتها به حساب میآید و بهتر است استفاده نشود.