ديفيوژن و آبگونه سازي کل روش هاي ديگري هستند که در اين مورد مي توان بکار برد. به منظور استخراج آب ميوه از مش ، انواع مختلف پرس مورد استفاده قرار مي گيرد که بر حسب طرز کارشان به دو گروه مداوم و غير مداوم تقسيم مي گردند. بسته به نوع پرس ، ترکيب آب ميوه و راندمان آن متفاوت مي باشد. راندمان آب ميوه در پرس ها بسته اي در مورد سيب، انگور و آلبالو 65-83 % 70-85 و 65-75% تغيير مي کند. 9- آروماگيري عمل آروماگيري در مورد ميوه هايي که مي خواهيم آنها را تغليظ نمائيم بايستي قبل از عمل تغليظ انجام گيرد اين عمل يا قبل از شفاف سازي و يا قبل از عمل تغليظ انجام مي شود. انجام آروماگيري قبل از شفاف سازي به دليل تهيه آروماي طبيعي تر و بيشتر، مطلوبتر مي باشد. اين عمل در سيستمي به نام " آروماگير " انجام مي گيرد که از بخش هاي اواپراتور، تجزيه جزء به جزء و سرد کن تشکيل شده است . از ١٥٠-200٢٥٠ ليتر آب ميوه کنسانتره به منظور تهيه آب ميوه حدود ١ ليتر(0.6-0.4) کنسانتره آروما بدست مي آيد. اين آروما در موقع رقيق کردن کنسانتره به منظور تهيه آب ميوه مجددا به آن اضافه مي گردد. 10 - شفاف سازي دماي اب ميوه خروجي از آروماگير ٩٠- ٩٢ درجه سانتيگراد است که توسط مبدل حرارتي به ٤٥ - ٤7 درجه سانتيگراد رسيده و به تانک هاي شفاف سازي منتقل مي شود. ابتدا، به روش آنزيمي، پکتين و در صورت وجود نشاسته تحزيه مي شود. سپس با افزودن مواد کمکي در همان دما و يا در دماي ٢٠-٢٥ درجه سانتيگراد فلوکاسيون ( لخته) ايجاد مي گردد. براي جدا کردن لخته آب ميوه مدتي در داخل تانک نگهداري مي شود تا لخته رسوب نمايد و يا با اجراي عمل فلوتاسيون (شناورسازي) ، از آب ميوه جدا مي گردد. 11- فيلتراسيون بعد از جدا کردن رسوب ، عمل صاف کردن انجام مي گيرد. براي صاف کردن آب ميوه از صافي هاي صفحه اي و يا پوششي استفاده مي شود. در سالهاي اخير ، اجراي فيلتراسيون خلاء نيز رايج شده است. خط تولید آبمیوه و کنستانتره و آب میوه پالپ دار 12 - کنسانتره کردن ( تغليظ کردن ) آبميوه شفاف اکثرا تغليظ شده و نگهداري مي شود. بدين ترتيب، هم در برابر فساد ميکروبيولوژيکيو تغييرات شيميايي مقاوم گشته و هم حجم آن کاهش مي يابد. آب ميوه تغليظ شده، بعدا در تهيه آب ميوه مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين رابطه سه روش تغليظ به شرح زير وجود دارد : ١- تغليظ به روش حرارتي ٢- تغليظ کردن به روش انجماد ٣- تغليظ کردن به روش اسمز معکوس متداولترين اين ها، تبخير و يا به عبارت ديگر تغليظ حرارتي مي باشد. در تغليظ به روش انجماد، آب ميوه ابتدا منجمد شده و قسمت معيني از آب موجود در آن بسته به درجه حرارت انجماد به حالت يخ در مي آيد. سپس کريستال هاي يخ بوسيله سپراتور جدا مي گردد و مقدار ماده خشک موجود در قسمت منجمد شده افزايش مي يابد. آب سيب هنگامي که حاوي ١١ % ماده خشک باشد در دماي مابين - ٥ الي - ٨ درجه سانتيگراد منجمد مي گردد، ٨١,٥ آب آن به صورت کريستال يخ جدا گرديده و مقدار ماده خشک تقريبا به ٤٠ % مي رسد. با وجود اينکه در اين روش ميزان انرژي مورد نياز براي انجماد هر واحد آب ( ٨٠ کيلوکالري براي منجمد کردن يک کيلوگرم آب) نسبت به روش حرارتي کمتر مي باشد ( تقريبا ٣٠ % اواپراتور سه مرحله اي ) ، ولي به دليل گران بودن فرم انرژي و نيز بالا بودن هزينه تاسيسات، اين سيستم در مقايسه با سيستم حرارتي بسته به ظرفيت ٢-7 برابر گرانتر مي باشد. بدين جهت تغليظ به روش انجماد فقط در مورد آب پرتقال که در مقابل حرارت حساس مي باشد در سطح محدودي اجرا مي گردد. در اين مورد ميزان ماده خشک نهايي به گرانروي بستگي دارد که در مورد آب ميوه ها حدود 40-50% می باشد. اسمز معکوس، عبارتست از عبور دادن اب ميوه ( با فشار) از ميان سوراخ هاي بسيار ريز يک غشاء انتخاب کننده. مقدار فشار مورد استفاده بايد از مقدار فشار اسموتيک سيستم بيشتر باشد. غشاء، آب و مقدارکمي از ترکيبات داراي مولکول هاي کوچک را مي تواند از خود عبور دهد. با توجه به رابطه نفوذپذيري غشاء و فشار، مي توان با استفاده از اين سيستم مقدار ماده خشک آب ميوه را به صورت اقتصادي حداکثر تا ٢٥ % رساند. تغليظ حرارتي در دستگاهي به نام اواپراتور انجام گرفته و آب بوسيله عمل تبخير جدا مي گردد. براي تغليظ کردن ، انواع متعددي اواپراتور( لوله اي ، صفحه اي ، فيلم تراش و سانتريفيوژي) مورد استفاده قرار مي گيرد. مقدار ماده خشک آب ميوه در اين روش تا 70-72 % مي رسد. 13 - انبار کردن درجه حرارت کنسانتره هنگام خروج از اواپراتور ( بسته ب شرايط تبخير) متغير بوده و عموما بين٦٠ -٤0درجه سانتيگراد مي باشدکه بايد خنک گردد. اگر مقدار ماده خشک محلول ( بريکس) بين ٦٨ -72% باشد، در تانک هاي استيل ضد زنگ و يا در بشکه هاي مناسب در ٤ درجه سانتيگراد انبار مي گردد. اگر ماده خشک کمتر باشد، بايد از روش هاي مناسبي مانند منجمد کردن ، پرکني داغ، پرکني استريل و غيره استفاده گردد. شکل شماره ١- مراحل مختلف توليد کنسانتره آب ميوه شماتیک تولید کنستانتره تهيه آب ميوه از کنسانتره 1- مخلوط کردن با توجه به نوع نوشابه ( آب ميوه ، نکتارميوه، شربت مميوه) مورد تهيه ، کنسانتره بايد با مقداري آب ، آروما، شکر و اسيد مخلوط گردد. براي آماده سازي آب ميوه ، کنسانتره يا بريکس اوليه آن را با آب عاري از مواد معدني و با آب قابل شرب رقيق مي کنند. به آب آلبالو که داراي اسيديته بالاتري است، مقداري شکر نيز اضافه مي گردد. بدين منظور بهتر است از آب عاري از مواد معدني استفاده شود. ولي آبي که ترکيب طبيعي آب ميوه را تغيير ندهد نيز مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. برا ي جلوگيري از تشکيل رسوب و تغييرات نامطلوب، آب بايد داراي ويژگيهاي مخصوصي باشد. در هنگام تهيه آب ميوه از کنسانتره، بايد آروما به نسبتي که هنگام تغليظ کردن آب ميوه گرفته مي شود ( ١:٢٥٠ و ١:١٥٠ ) مخلوط گردد. در تهيه نکتار ميوه، نسبت آب ميوه در سيب و انگور حداقل ٥٠ % ، در گلابي و به ٣٥ % ، در آلبالو و انار ٣٠ % مي باشد. مقدار کنسانتره بايد با در نظر گرفتن اين مقادير محاسبه گردد. بايد ميزان شکر افزوده شده آنقدر باشد که مقدار ماده خشک نهايي در نکتار ١٣ % شود. اگر اسيديته کنسانتره از حد لازم کمتر باشد، بايد مقداري اسيد( سيتريک، ماليک و با تارتاريک) به مخلوط اضافه گردد. بعلاوه، آروما بايد با در نظر گرفتن مقدار آب ميوه طبيعي اضافه شود. شکر بصورت مستقيم و يا محلول با غلظت ٦٥ % اضافه مي گردد. شربت با آب گرم يا سرد تهيه مي شود. شکر مورد استفاده بايد داراي ويژگيهاي خاصي باشد. بويژه ساپونين به دليل ايجاد کدورت ثانويه اهميت زيادي دارد. در نوشابه هاي از نوع شربت، نسبت ميوه طبيعي در سيب و انگور اکثرا حداقل ٣٠ % ، در مرکبات ٦ % و در مورد ميوه هاي ديگر ١٠ % است. ميزان ماده خشک محلول در آب در نوشابه هاي گازدار10-13%و در نوشابه هاي بدون گاز حداقل ١٣ % پيشنهاد شده است. براي تهيه اين نوع نوشابه ها ، آب ، آروما و اسيد نيز افزوده مي شود. مواد ذکر شده در بالا ، در يک تانک داراي همزن به صورت يکنواخت حل مي گردند. خط تولید آبمیوه و کنستانتره و آب میوه پالپ دار 2- فيلتراسيون به منظور جداسازي موادجامد معلق حاصل از آب و شکر ، آب ميوه تهيه شده در نهايت از فيلترعبور داده مي شود. 3- هواگيري هنگام بهم زدن، مقداري هوا نيز در آب ميوه حل مي شود. به منظور جلوگيري از تغييرات اکسيداتيو، آب ميوه از دستگاه هواگير عبور داده مي شود تا هواي داخل آن تا حد زيادي خارج شود. در اين سيستم، آب ميوه به صورت يک لايه نازک فيلم از سطح استوانه عبور داده شده و هواي داخل آن تحت خلاء ( 30-25 ميلي متر جيوه ) خارج مي گردد. 4-پرکني اگر عمل پاستوريزاسيون بعد از عمل پرکني انجام گيرد، آب ميوه بايد به صورت ولرم ( تقريبا٦٠ درجه سانتيگراد) پر شود. ولي اگر بعد از پرکني عمل پاستوريزاسيون انجام نگيرد، آب ميوه در مبدل حرارت صفحه اي در دماي ٩٠-٩٢ درجه سانتيگراد به مدت ١ دقيقه پاستوريزه گرديده و سپس با دماي حداقل ٨٥ درجه سانتيگراد داخل بسته بندي مربوطه پر مي گردد. براي پرکني از سيستم اي خلاء که بر اساس تعادل فشار به صورت اتوماتيک عمل مي کنند استفاده مي شود. خط تولید آبمیوه و کنستانتره و آب میوه پالپ دار 5- سرد کردن بعد از پرکني داغ و يا عمل پاستوريزاسيون ، دماي آب ميوه سريعا تا 35-30 درجه سانتيگراد کاهش داده مي شود. اين امر، هم از نظر پايداري ميکروبيولوژيکي و هم از نظر حفظ کيفيت چشايي حائز اهميت مي باشد. اگر به منظور سرد کردن ، بطري ها به حال خود رها گردند، مدت مديدي طول خواهد کشيد که اين امر سبب تغييرات نامطولب در طعم و رنگ آبميوه خواهد شد. همينطور مقدار هيدروکسي متيل فورفورال توليدي در روش سرد کردن سريع نسبت به سرد کردن کند، کمتر مي بتشد.