برای داشتن کیفیت عالی و ماندگاری طولانی فرش بهترین نوع رایج چسب برای فرشهای ماشینی فقط رزین پلی ونیل استات و رزین S.B.R می باشد . و در بازارهای بین المللی خصوصا در کشورهای اروپایی بیشترین ماده مصرفی برای چسب فرش ماشینی انواع لاتکس و ترکیبات S.B.R می باشد بنابراین از نظر فنی و از دیدگاه نویسنده استفاده از ترکیبات نشاسته ایی برای چسب فرش ماشینی خصوصا فرشهای با تراکم بالا به هیچ وجه مورد تائید نمی باشد و این مقاله فقط بر اساس درخواست صاحبان صنایع و جهت نیاز بازار ارائه می شود . علاوه بر این باید توجه داشت که تا زمانی که صاحبان صنایع فرش ماشینی استاندارهای لازم برای فرش را رعایت نکنند و در فضای رقابت ناسالم خواستار بافت و تکمیل فرش با حداقل قیمت تمام شده باشند در واحدهای تکمیل به اجبار روشهایی اتخاذ می شود که خواسته بافندگان فرش تامین شود . خواسته های غیر علمی و غیر فنی نظیر افزایش وزن فرش در تکمیل و استحکام بیش از حد فرش و..... باعث می شود تا با استفاده از مواد افزودنی به نیاز و سلیقه بازار پاسخ داده شود هنگامی که صحبت از چسب فرش ماشینی می شود معمولا کلمات و واژه های : رزین . چسب . لاتکس . آهار و S.B.R مطرح می شود و اکثر مواقع برداشت یکسانی از این واژه ها مطرح می شود در حالی که از نظر فنی و علمی و نحوه تولید و شیوه مصرف و کیفیت هر کدام از این مواد دارای خواص مجزا و موارد کاربری متفاوتی دارند . بهتر است قبل از پرداختن به مبحث کاربردی چسب ابتدا به دسته بندی زیر توجه شود : الف : گروه رزین : شامل رزین پلی ونیل استات . رزین S.B.R . لاتکس ب: گروه آهار : شامل انواع چسب که ترکیب یک یا چند نوع رزین با مواد افزودنی دیگر هست تعریف رزین : بطور كلي رزين ها يك ماده اوليه محسوب مي شوند، مثلاً به عنوان پیوند دهنده( binder) ،تركيبات قالب گيري قابل پخت، چسبها و روكشها(coating). رزين يك ماده جامد، نيمه جامد يا مايع با جرم مولكولي غير يكنواخت و اغلب جرم مولكولي زياد است كه در حالت جامد معمولاً داراي يك محدوده نرم شدگي يا ذوب شدگی بوده و داراي ساختاري حلزوني و كلاف مانند مي باشد. تذكر:در حالت كلي تر، اين عبارت دلالت بر پليمر بودن رزين مي كند و اينكه داراي ماهيت ترموپلاست مي باشد. همانطور که ملاحظه کردید تعاریف ارائه شده هر کدام طیف محدودی از خواص یا کاربردها را شامل می شدند.با مراجعه به مراجع مختلف وتوجه به خواص کاربردی رزینهاامروزه تعريف جامع رزين را مي توان بشكل زير ارائه داد: رزين ماده اي است طبيعي يا مصنوعي، آلي يا معدني ،آمورف يا كريستالي ،كه قابليت تشكيل فيلم را دارد. ماهيت رزين ها پليمري است و در مواردي ميتواند منومري يا اليگومري باشد كه در هنگام كاربرد يا پس از آن در اثر يك واكنش شيميايي در دماي محيط يا توسط حرارت ،هاردنر ،كاتاليزور و يا اشعه و يا تركيبي از موارد فوق به يك پليمرترموپلاست،ترموست و يا الاستومري تبديل ميشود. تعریف آهار : برای آهار تعاریف گوناگونی مطرح شده است اما رایج ترین تعریف بدین شرح می باشد : به ترکیبات نشاسته با انواع چسبهای گیاهی و صمغها و یا ترکیبات نشاسته با انواع رزین های صنعتی که جهت استحکام بخشی در صنایع گوناگون از جمله در صنعت نساجی در بخش تکمیل پارچه و فرش ماشینی و در صنایع کاغذ سازی مصرف می شود آهار می گویند ترکیبات اصلی چسب آهار برای فرش ماشینی 1- رزین پلی ونیل استات 2- نشاسته 3- پلی ونیل الکل 4- آنتی باکتری 5- پلاستو سایزر ( دی بوتیل فتالات ) بار دیگر یادآوری می شود که برای انواع فرش ماشینی بهترین نوع چسب استفاده از انواع رزین خالص و بدون مواد افزودنی است اما برای چسب آهار فرش ماشینی با ترکیبات نشاسته ایی فرمول و روش مشخصی که به صورت عمومی و در همه واحدهای تکمیل فرش ماشینی قابل اجرا باشد وجود ندارد . ولی برای ساخت چسب و تعیین میزان مصرف هر یک از مواد توجه به نکات زیر ضروری است : الف : نوع ماشین آهار )میزان مصرف نشاسته و رزین در چسب وابستگی زیادی به نوع سیستم ماشین آهار دارد . چسبی که برای استفاده در ماشین آهار با حرارت مستقیم ساخته می شود برای استفاده در ماشین آهار بخار متفاوت می باشد ب: نوع فرش ) انواع بافت فرش و نوع مواد اولیه بکار رفته در بافت فرش و تراکم و شانه فرش در فرمول ساخت چسب آهار باید مورد توجه قرار گیرد . بنابراین نمی توان انتظار داشت با یک فرمول چسب امکان آهار نمودن انواع فرش با کیفیت مطلوب وجود داشته باشد ج: میزان حرارت و طول خشک کن ماشین آهار ) در نگاه کلی ماشین آهار وظیفه دارد . پشت فرش را چسب زده و چسب پشت فرش را کاملا خشک نماید . خشک شدن چسب نباید باعث آسیب رساندن به الیاف فرش و یا ایجاد تغییرات در ابعاد فرش شود . در ماشین آهار جهت خشک کردن چسب از حرارت مستقیم یا غیر مستقیم استفاده می شود و بدیهی است که در فرمول چسب در صورت استفاده از مواد جاذب الرطوبه و استفاده بیش از حد از آب . جهت خشک شدن فرش نیاز به حرارت بیشتری خواهد بود . دمای بیش از حد تعریف شده برای انواع نخ باعث آسیب رساندن به نخ خاب فرش شده و در نهایت موجب کاهش شدید کیفیت و کاهش پایداری فرش خواهد شد. علاوه بر این با توجه به استفاده از انواع نخ پنبه ایی در بافت فرش در صورت عدم رعایت میزان آب در فرمول چسب و عدم رعایت میزان کشش فرش در ماشین آهار شاهد تغییرات در ابعاد فرش خواهیم بود د: نحوه پخت نشاسته ) پخت نشاسته در واحد های چسب سازی و تکمیل به دو صورت انجام می شود : 1- پخت نشاسته در راکتور دوجداره با حرارت غیر مستقیم . در این روش احتمال آسیب و تخریب پیوندهای نشاسته کمتر بوده و با رعایت دمای محیط کیفیت بهتری از پخت نشاسته حاصل می شود 2- پخت نشاسته در مخازن معمولی با تزریق بخار . در این روش احتمال افرایش میزان آب ترکیب و تغییرات PH چسب بسیار زیاد است . در تزریق مستقیم بخار . تغییرات فشار بخار بویلر و تقطیر بخار آب و شرایط دمای محیط می تواند باعث تبدیل بخار آب به آب شده و درصد آب را در فرمول تغییر دهد . علاوه براین چون برای جلوگیری از رسوب جداره بویلر از مواد ضد رسوب استفاده می شود . مواد مواد مانند انواع .D.M می تواند PH چسب را تغییر دهد نکته بسیار مهم دیگری که در این چسب باید مورد توجه قرار گیرد این است که کیفیت نشاسته و نحوه پخت نشاسته عامل اصلی تعیین کننده کیفیت چسب آهار می باشد . بهترین نوع نشاسته . نشاسته ایی است که دارای گلوتن و فاقد نمک باشد . توصیه می شود قبل از مصرف نشاسته حتما بررسی آزمایشگاهی از نظر میزان رطوبت و ناخالصی و ویسکوزیته نشاسته انجام شود . معمولا نشاسته گرانول کیفیت بالاتری نسبت به نشاسته پودر دارد . انواع نشاسته با توجه به درجه خلوص و نحوه استحصال آن از گندم در دمای متفاوت به حداکثر غلظت دهی و شفافیت می رسند بنابراین برای هر نوع نشاسته لزوم توجه به میزان دمای داخل راکتور الزامی است . با توجه به اینکه در واحدهای تکمیل فرش ماشینی به صورت تجربی و توسط کارگران فاقد تخصص علمی چسب سازی انجام می شود . پیشنهاد می شود همواره از یک نوع رزین و یک نوع نشاسته استفاده شود . به عبارت دیگر هر چند توجه به کیفیت رزین پلی ونیل استات مهم می باشد اما در اغلب موارد مشکلات کیفیتی در چسب آهار ناشی از عدم رعایت اصول پخت نشاسته و یا تغییرات در کیفیت نشاسته موجب کاهش کیفیت چسب نهایی می شود روش و فرمول تهیه چسب برای آهار فرشهای معمولی و استفاده این چسب در ماشین آهار بخار : 1- مقدار 250 کیلو گرم نشاسته داخل راکتور با 1000 لیتر آب سرد مخلوط شده و حدود 30 دقیقه عملیات میکس انجام می شود 2- پس از اطمینان از حل شدن کامل نشاسته در آب به تدریج حرارت مسقیم یا غیر مستقیم جهت پخت نشاسته به سیستم وارد می شود 3- زمان پخت نشاسته در راکتورها متفاوت بوده و به میزان دمای منبع حرارت بستگی دارد 4- معمولا انواع نشاسته در دمای بین 58 تا 70 درجه سانتیگراد به پخت کامل و نهایی خود می رسند . توجه و دقت در دمای پخت مهمترین عامل در کیفیت چسب نهایی می باشد 5- پس از پخت نشاسته مقدار 1200 کیلو گرم رزین پلی ونیل استات به ترکیب اضافه می شود ( می توان بخشی از رزین را هم همراه با نشاسته خام وارد سیستم کرد . ) 6- مقدار 5 ( پنج) لیتر پلاستوسایزر D.B.P به صورت تدریجی پس از پخت نشاسته به ترکیب اضافه شود 7- برای پایداری چسب و جلوگیری از فساد و خرابی لازم است از مواد آنتی باکتری استفاده شود . در صورت مصرف فرمالین حدود 5 ( پنج لیتر ) فرمالین به ترکیب اضه شود . لازم به توضیح است که استفاده از انواع مواد آنتی باکتری فقط جهت محافظت از چسب تا قبل از خشک شدن و تشکیل فیلم چسب پایداری دارد و پس از انجام مراحل تکمیل رعایت شرایط نگهداری صحیح از فرش ماشینی و دوری از رطوبت و شرایط محیطی الزامی است . پیشنهاد نویسنده با توجه به خطرات و زیان های فراوان مصرف فرمالین . استفاده از سایر مواد آنتی باکتریال نظیر بنزوات سدیم می باشد. در صورتیکه رزین پلی ونیل استات دارای کیفیت مطلوب باشد نیازی به مصرف پلی ونیل الکل نخواهد بود بدیهی است که تغییرات در میزان مصرف هر یک از مواد باعث کاهش یا افزایش کیفیت نهایی چسب آهار خواهد شد . تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به شرکت رایکا شیمی می باشد