کمبود عناصر میکرو در خیار
کمبود منگنز در خیارگلخانه ای:
عمل منگنز در گیاه به مقدار زیادی به عمل آهن، مس، روی و آنزیم های کاتالیزوری مربوط می شود. منگنز برای فتوسنتز، تنفس و جذب نیترات نیاز می باشد .کمبود منگنز بیشتر در خاک‌های قلیایی و آهکی وجود دارد و در خاک های اسیدی قابلیت استفاده آن زیاد می باشد. در برگ های دچار کمبود منگنز رگبرگ های وسط و بالایی برگ ها سبز تیره و در مقابل نقاط سبز متمایل به زرد در پهنه برگ ظاهر می شوند.
علائم شاخص کمبود منگنز در خیار گلخانه ای شامل:
سبز ماندن رگبرگ ها از وسط به سمت قسمت های خارجی برگ و توسعه یکنواخت رنگ سبز رنگ پریده تا زرد در سایر قسمتهای میانی برگ ( شکل زیر)
رفع کمبود منگنز در خیار گلخانه ای:
برای محصولات کشت شده در بسترهای خاکی، محلول پاشی سولفات منگنز با غلظت ۱۰۰ گرم در ۱۰۰ لیتر آب کمبود منگنز را کنترل می کند. برای محصولات کشت شده در بسترهای بدون خاک کاربرد محلول غذایی با غلظت۰٫۳ میلی گرم در لیتر منگنز، کمبود را کنترل می کند.
کمبود آهن در خیار گلخانه ای:
آهن برای تولید، کلروفیل و فعالسازی چند آنزیم موثر در فتوسنتز و تنفس گیاه نیاز می باشد. کمبود آهن بیشتر در خاک های قلیایی و آهکی مشاهده می شود: در شرایط زهکشی ضعیف و غلظت بالای یون های فلزی در خاک یا محلول غذایی، کمبود آهن تشدید می شود. آهن قابل استفاده، در اسیدیته بالای ۷ کاهش می یابد. همچنین سمیت منگنز کمبود آهن را تشدید می کند و باعث توسعه یکنواخت رنگ پریدگی و ایجاد رنگ سبز متمایل به زرد در جوان ترین برگ ها می شود و سایر برگها سبز تیره باقی می مانند. در ابتدای کمبود پهنک برگ روشن و رگبرگ ها سبز می مانند، اگر کمبود تشدید شود رگبرگ ها کم رنگ و اگر برگ ها در معرض نور خورشید باشند می میرند.
علائم شاخص کمبود آهن در خیارگلخانه ای شامل:
۱- ظهور اولیه رنگ سبز روشن در برگ های جوان همراه با ظهور شبکه گسترده سبزرنگ رگبرگ ها (شکل زیر).
۲-جوان ترین برگ ها دارای رنگ سبز روشن تا زرد (شکل سمت چپ و وسط ) و در شرایط کمبود شدید رگبرگهای فرعی ناپدید و زرد روشن تا سفیدی برگهای جوان (شکل وسط ) نسبت به برگ سالم (شکل سمت راست).
رفع کمبود آهن در خیار گلخانه ای:
زهکشی و هوا دهی خوب خاک، برای قابل استفاده شدن آهن مناسب است. برای محصولات کشت شده در بسترهای خاکی، محلول پاشی سولفات آهن با غلظت ۱۵۰ گرم در ۱۰۰ لیتر آب، کمبود آهن را کنترل میکند؛ اما اگر محلول پاشی را ادامه ندهیم علائم کمبود مجدداً ظاهر می شود. اما اصلاح مشکلات فیزیکی و شیمیایی خاک تاثیر طولانی مدت در کنترل کمبود دارد.
برای محصولات کشت شده در بسترهای بدون خاک، کاربرد محلول با غلظت ۲ تا ۳ میلی گرم در لیتر کمبود آهن را کنترل میکند. در شرایط قلیایی، کلات آهن کمتر کمبود را کنترل میکند و این ترکیب معمولا در محلولهای هیدروپونیک استفاده می شود.
کمبود بور در خیار گلخانه ای:
بور مورد نیاز گیاهان، به توجه زیادی نیاز دارد؛ زیرا محدوده بین کمبود و سمیت آن کم می باشد. غلظت مطلوب بور در برگ بالغ خیار ۳۰ تا ۷۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد، اما علائم کمبود در کمتر از ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم و علائم سمیت در بیشتر از ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم ظاهر می شوند. بور نمی تواند از برگ های مسن به طرف بافت های جوان حرکت کند از این رو برای رشد طبیعی گیاه، جذب ریش های نیاز می باشد. بور در تنظیم توسعه سلول ها وگرده افشانی مهم می باشد.
کمبود بور در برگ ها، تشکیل دانه و توسعه میوه تاثیر گذار است. کمبود بور در برگ باعث کج شدگی برگ های جوان و در میوه ها باعث کوچک ماندن و ظهور نقاط زرد رنگ در طول میوه می شود و ادامه کمبود باعث ایجاد حالت چوب پنبه ای (شوره مانند یا سفید رنگ) در سطح پوست می شودکه این علائم، در شدید ترین حالت نزدیک انتهای میوه می باشند و رشد میوه های دچار کمبود باعث ایجاد میوه های مخروطی و قوسی شکل است و سهم گوشت میوه به دانه بیشتر می شود.
تذکر: علائم شوره مانند و کج شدگی شدید میوه، ناشی از تریپس با علائم کمبود بور اشتباه نشود.
نشانه شاخص کمبود بور در خیار گلخانه ای شامل:
۱- توسعه رنگ زرد درحاشیه برگهای مسن تر (شکل برگ سمت چپ و بالا) و کج شدگی و خالدارشدن برگ های جوان (شکل سمت راست).
۲- میوه نارس، پیچ خورده و دارای خراشیدگی.
۳- نسبت زیاد گوشت به دانه و ظهور پوست چوب پنبه ای در میوه دچار کمبود (شکل پایین) نسبت به میوه سالم (شکل بالا).
رگه های زرد خالدار (شکل سمت چپ و وسط) و توسعه ظاهر چوب پنبه ای و شوره مانند روی پوست (شکل سمت راست) در جهت طول میوه.
رفع کمبود بور در خیارگلخانه ای:
برای محصولات کشت شده در بسترهای خاکی، هنگام کنترل کمبود بور باید دقت ویژه ای به غلظت مصرف کودهای بور نمود، زیرا بور در غلظت های پایین نیز در اغلب گیاهان سمیت ایجاد می کند. در هر حال محلولپاشی قابل توصیه می باشد و در صورت استفاده خاکی بطور کامل پخش نمائید.
در خاک های دچار کمبود بور کاربرد ۱۰ کیلوگرم بوراکس درهکتار قبل از کشت کمبود بور را کنترل می کند و یا در صورت محلولپاشی کاربرد محلول بوراکس با غلظت ۱۰۰ گرم در ۱۰۰ لیتر آب کمبود بور را کنترل میکند. برای محصولات کشت شده در بسترهای بدون خاک، کاربرد محلول با غلظت ۰٫۳ میلیگرم در لیتر بور کمبود را کنترل میکند.
