كمبود ازت :
كمبود آن در برگ درختان باعث تشكيل لكه هاي بيرنگ مي گردد جوانه ها ضعيف و اكثرا" ميريزند. در برگ درختان هلو اين كمبود بصورت لكه هاي ممتد طولاني شكل به رنگ زرد يا حتي نارنجي در امتداد آوندها حاصل ميگردد.
كمبود فسفر :
كمبود آن باعث كوتاه شدن شاخه و برگ و قرمز شدن پوست درخت ميگردد.رنگ قرمز ارغواني در دمبرگها و پشت برگها كم كم پيدا ميشود. پوست درختانی که پوسیدگی طوقه و ریشه دارند نیز به رنگ قرمز دیده میشود که گاها" تشخیص کمبود فسفر با شیوع قارچ پوسیدگی را به اشتباه می اندازد!.
كمبود پتاس:
در اوايل بهار درختان بيش از حد طبيعي گل ميدهند رنگ برگها در درخت سيب كمي تيره تر از رنگ معمولي خواهد بود حاشيه اطراف برگها بتدريج برنگ قهوه اي تيره در ميآيد اين حالت ابتدا در برگهاي مسن و سپس در برگهاي جوان ايجاد ميگردد.
کمبود منگنز:
باعث زردی و نکروز بین رگبرگها میشود
كمبود بر:
در درخت سيب موجب خشكيدگي سر شاخه هاي جوان و حالت روزت جوانه هاي انتهايي ميگردد. حتي در شرايط حاد باعث تشديد گنديدگي محل طوقه ميگردد با اين توضيح كه عامل پوسيدگي كه توسط قارچها و باكتريها ايجاد ميشود كمبود بر باعث فعال نمودن آن ميگردد.
كمبود مس :
انتهاي برگها سفيد و بيرنگ شده و در كل گرايش به لوله شدن و جمع شدن دور محوري پيدا ميكنند در سيب برگهاي انتهايي و جوانه ها بتدريج از بين ميرود مسموميت مس نيز موجب لخت شدن برگها ميگردد.
كمبود روي:
برگها در انتهاي شاخه بصورت چتري جمع شده و ساير برگهاي پاييني ضعيف و كوچك گشته و به صورت ابلق در ميآيند.( حالت جارويي ) بیشتر در خاکهای شنی دیده میشود.
كمبود آهن :
در سرشاخه ها برگها زرد شده و رگبرگها سبز باقي ميمانند با تداوم اين حالت رنگ برگها سفيد شده و علايم سوختگي يا قهوه اي شدن بصورت لكه در سراسر برگها ظاهر ميگردد.
در خاكهاي آهكي بعلت عدم جذب آهن علايم كمبود اين عنصر بارزتر ديده ميشود.
کمبود آهن در گياهان
کمبود آهن که منشا بروز رنگ پريدگي خاصي به اسم زردي مي شود در بيشتر خاک هاي کشور و در مورد گياهان متعددي قابل مشاهده است . خسارت آن در درختان ميوه نواحي خشک و گياهان زينتي قابل توجه مي باشد . مرکبات شمال و جنوب و تا حدي پنبه نيز از کمبود آهن صدمه مي بينند . پراکندگي کمبود آهن با پراکندگي درختان ميوه تطبيق مي کند . خراسان ، اصفهان ، کرج و آذربايجان مراکز شدت کمبود آهن مي باشند . قابليت جذب آهن در خاک ها تحت تاثير عواملي از قبيل عدم تهويه کافي و نبود مواد آلي کافي به شدت کاهش مي يابد و در اين شرايط کمبود آهن ظاهر مي شود . در مقابل ، تهويه خاک ، افزايش کودهاي آلي و سبز و مصرف کودهاي آهن دار باعث افزايش محلوليت آهن خاک مي شوند . حساسيت گياهان به کمبود آهن متفاوت است و حتي در بين يک گونه ، واريته هاي مختلف عکس العمل متفاوتي دارند .
علامت اصلي کمبود آهن زردي يا کلروز است . اين زردي معمولا در برگ هاي جوان ديده مي شود و از آنجا تمام برگ هاي درخت به اين حالت در مي آيند . رنگ پريدگي معمولا ميان رگبرگ ها بوده و خود رگبرگ ها سبز باقي مي مانند و رگبرگ ها به صورت شبکه سبزي درزمينه زرد ظاهر مي شوند. در بعضي انواع مانند گلابي برگ ها اصولا سفيد رنگ مي شوند و رگبرگ ها نيز از زردي ناشي از کمبود آهن در امان نخواهند بود .
قدم اول در زمينه کمبود آهن پيشگيري از بروز اين کمبود است .
آبیاری زیاد و مکرر و همچنین افزود میزان زیاد کود حیوانی (پهن ) موجبات زردی برگهای درختان را فراهم میاورند . حتی آبیاری مستقیم آب چاه یعنی آبی که مستقیما" بعد از خروج از زمین به مصرف آبیاری درختان میرسد موجب بروز زردی درختان را فراهم می آورد .
براي پيشگيري از بروز کمبود آهن بايد شرايط محلوليت و قابليت جذب بيشتر آهن را از طريق زير برطرف نمود :
- عدم مصرف آب هاي سنگين
- افزايش مواد آلي و کود سبز به خاک، زدن شخم کافي وتهويه بموقع خاک
- افزایش PH خاک با افزودن کود حیوانی و گوگرد
- انتخاب پايه و پيوندک مناسب و مقاوم به کمبود آهن
به هر حال برای رفع کمبود آهن در خاک به روش زیر عمل میکنند:
الف ) افزودن سولفات آهن به ازاء هر درخت 100 تا 200 گرم در آذرماه به پای درختان.
ب ) افزودن كلات آهن در زمان تورم جوانه
بطريقه زير:
خاك سايه انداز درختان را به عمق 20 سانتي متر بصورت حلقه اي كنار زده مقدار 40 تا 80 گرم بستگي به سن درخت از كلات آهن كه پر مصرف ترين آن سكوسترين آهن 6% ميباشد را بدو روش:
1- مقدار مورد نظر را در يك حلب آب حل كرده و در محلول را در داخل شيار ميريزيم. و خاك را روي شيار بر ميگردانيم.
2- كود آهن را بصورت پودر گرانول در شيار ريخته خاك را روي آن برگردانده بعدا" آبياري ميكنيم.
توجه : در صورت آهكي بودن خاك و جذب مؤثر كود آهن بهتر است كمي اسيد سولفوريك يا در صورت نبودن ، گوگرد مايع به محلول اضافه كنيم.
