صنایع بالادستی در صنعت نفت ، عمدتاً به بخش جستجو، اکتشاف، حفاری و تولید نفت خام و گاز طبیعی اشاره دارد. صنایع بالادستی گاهی به نام اکتشاف و تولید هم شناخته می‌شود.
به گزارش نفت ما ،صنعت نفت معمولاً به سه بخش تقسیم می‌شود: بالادستی، پایین‌دستی و میان‌دستی که صنایع میان‌دستی عمدتاً در دسته پایین‌دستی طبقه‌بندی می‌شوند. صنایع بالادستی شامل جستجو برای یافتن میدان‌های بالقوه زیرزمینی یا زیردریایی، حفاری و اکتشاف چاه و نهایتاً عملیات چاه‌ها است که نفت خام و گاز طبیعی خام را به سطح می‌آورد.
صنایع پایین دستی در صنعت نفت عبارتی است که معمولا برای اشاره به تصفیه نفت خام، و فروش و توزیع گاز طبیعی و محصولات مشتق از نفت خام مورد استفاده قرار می گیرد.
بخش پایین دستی اصطلاحی است که برای اشاره به عملیاتی از قبیل فروش و توزیع گاز طبیعی و محصولات مشتق شده از نفت خام مانند گاز مایع (ال‌پی‌جی)، بنزین، سوخت جت، گازوئیل، روغن‌ها و آسفالت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بر خلاف بخش بالا دستی صنعت نفت صنعت پایین دستی نفت، به صورت مستقیم با مصرف کنندگان در ارتباط است.
برقراری این رابطه از طریق هزاران محصول مانند: بنزین، گازوئیل، نفت گرمایش، گریس، لاستیک، پلاستیک، کود، ضد یخ، آفت کش، گاز طبیعی، پروپان و غیره است.
