ورمی کمپوست
ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) به معنای نوعی کود آلی است که از فعالیت کرم خاکی حاصل میگردد. بیش از ۲۷۰۰ نوع کرم خاکی در طبیعت وجود دارد این کرمها با کاوش خاک و تغذیه عناصر موجود در خاک و آمیختن آن با آنزیمهای موجود در بدن خود، خاک را تازه می‌کنند و قدرت باروری آن را افزایش می‌دهند همچنین به دلیل جابجایی مداوم در خاک، با ایجاد سوراخ‌های زیاد، راه نفوذاکسیژن به خاک را آسان می‌کنند.
کلمه ورمی (Verms) از لغت لاتین ورم (Vermis) گرفته شده که به معنی کرم است. تولید ورمی کمپوست فرایندی نیمه هوازی است (حدود ۸۰٪ رطوبت) که توسط گونه‌ای خاص از کرمها، قارچها، باکتری‌ها، و اکتینومیست‌ها انجام میشود، همچنین مواد حاصل از بستر رشد کرم بوده که پس از دفع مواد زائد از سیستم گوارشی کرم در محیط باقی می‌ماند.
ورمی‌کمپوست ، مجموعه‌ای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرم‌هاست که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد. در خاک‌هایی دارای مواد دفع شده توسط کرمها، عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم ۵ – ۱۱ مرتبه بیشتر از خاکهای بدون کرم است. در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم، عناصری از جمله ریزمغزی‌ها زیاد می‌شوند.
تولید ورمی‌کمپوست، تغذیه کرمهای قرمز حلقوی بارانی موسوم به Eisenia Foetida از مواد آلی پسماندهای آشپزخانه بوده و محصول این فرایند کود آلی است که یکی از غنی‌ترین کودهای شناخته شده در دنیا است.
ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم‌خاکی با نام علمی Eisenia fotida و گونه های دیگر میباشد این جانور با تغذیه از موادآلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه‌ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی‌ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا کاربرد دارد .
ورمی‌کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح‌کننده خصوصیات فیزیکی وشیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هر گونه بو، میکروارگانیسمهای پاتوژن، باکتریهای غیر هوازی، قارچها و علفهای هرز میباشد.
ورمی‌کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانه‌بندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم مینماید. ورمی‌کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به‌ویژه ازت بوده که به‌تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می‌دهد (این نکته از نظر حاصلخیزی خاک بسیار پراهمیت است.)
این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی‌کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیتهای حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی و منگنز نیز میباشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین B12 و اکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می‌آورند.
معمولآ نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی کمپوست۲۰-۱۵بوده و طول دانه‌های خشک آن بین ۱-۵mm متغیر است. هوموس آن نیز ۲۰% وزن خشک میباشد. کرمهای زباله‌خوار با تغذیه زایدات آلی آنها را تجزیه و دگرگون می‌نمایند. فرآیند هضم این کرمها به تغییر سریعتر مواد آلی منتهی شده و کمپوست تثبیت میشود. نتیجه این عمل دستیابی به ورمی‌کمپوست با کیفیت بالا است که با بالاترین استانداردهای جهانی برابری می‌کند.
ورمی کمپوست چیست:
ورمی کمپوست یک کود بیو ارگانیک است که بسیار نرم، سبک وزن،ترد،تمیز و بی بو بوده و ظاهری کم و بیش به پودر گرانول قهوه دارد و سرشار از مواد زیط مغذی میکرو و ماکرو می باشد که توسط کرم های خاکی ایزینیا فوتیدا ایجاد می شود.
کیفیت ورمی کمپوست به نوع غذا (محیط کشت) یا مواد زائد آلی که کرمها از آن تغذیه کرده‌اند، بستگی دارد. برای مثال کرمها میتوانند مواد آلی با سلولز زیاد مانند خاک اره را هضم کرده و یک ماده اصلاح‌کننده خاک با کیفیت پائین تولید نمایند، برعکس کرمها قادرند با مواد غنی از ازت و فقیر از سلولز، ورمی کمپوست با کیفیت عالی تولید نمایند.
نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی‌کمپوست برابر ۲۰ و پائین‌تر از آن میباشد. طول دانه‌های خشک ورمی کمپوست بین ۱تا۵ میلیمتر و وزن مخصوص آن نیز کمتر از خاک گلدان است. هوموس آن حدود %۲۰ وزن خشک آن میباشد.
یکی از مصارف عمده که امروزه در دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از زباله جهت تولید ورمی کمپوست میباشد. هزینه دفع بسیاری از زائدات آلی که توسط صنایع نوین تولید می‌شوند گران تمام شده و مسائلی از قبیل بو یا آلودگی آبهای سطحی را موجب می‌شوند که اینگونه مسائل با استفاده از کرمهای خاکی میتوانند برطرف شوند بخصوص استفاده از کرمهایخاکی ایزنیافوتیدا (E.Fotida) که میتوانند در حضور هوا به تجزیه مواد آلی پرداخته و در نتیجه آلودگی محیط را کاهش دهند.
بسیاری از زائدات آلی که توسط صنایع نوین تولید می شوند گران تمام شده و مسائلی از قبیل بو یا آلودگی آبهای سطحی را موجب می شوند. تحقیقات نشان می دهد که اینگونه مسائل با استفاده از کرمهای خاکی میتوانند برطرف شوند بخصوص استفاده از کرمهای خاکی ایزنیافوتیدا (E.Fotida) که میتوانند در حضور هوا به تجزیه مواد آلی پرداخته و در نتیجه آلودگی محیط را کاهش دهند.
بسیاری از انواع زائدات آلی انسانی، حیوانی و صنعتی برای تولید ورمی کمپوست بکار رفته و کود حاصله در بازارهای کشورهای پیشرفته ی صنعتی دارنده کشاورزی پایدار مانند : آمریکا، ایتالیا، فیلیپین و … به فروش می رود.
طبق تحقیقات به عمل آمده میزان مصرف گوشت قرمز به علت کمبود میزان علوفه و غذای دام و طیور تولیدی تا سال ۲۰۵۰ به میزان شدیدی رو به کاهش است این موضوع موجب تغییر رژیم غذایی و تغییر به سمت گیاه خواری می شود.
کود ورمی کمپوست از جمله کودهای ارگانیک و بدون ضرر می باشد که در دهه اخیر مورد توجه بسیاری از تولید کنندگان محصولات کشاورزی به خصوص در کشورهای پیشرفته قرار گرفته است که مبنای توسعه کشاورزی پایدار تولید و عرضه می شود و سبب ایجاد رقابت در میزان تولید و کیفیت محصول نهایی شده است .
ویژگی های ورمی کمپوست
به طور خلاصه می توان ویژگی های ورمی کمپوست را شامل موارد زیر دانست:
۱- سبک و فاقد هرگونه بو
۲- عاری از علفهای هرز
۳- حاوی میکروارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتوباکتریها
۴- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
۵- دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن ، روی ، مس و منگنز
۶- دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامینها به ویژه ویتامین ب ۱۲
۷- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
۸- فرآوری آسان و سریع تر از کمپوست آلی
۹- عاری از باکتریهای غیر هوازی ، قارچها و میکروارگانیسم های پاتوژن
۱۰- اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیکی خاک
۱۱- وجود عناصر ازت، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، آهن ، روی ، مس و منگنر
۱۲- استفاده از ورمی کمپوست در تهیه چای کمپوست
فواید استفاده از کمپوست:
• در ایجاد کشاورزی پایدار مناسب است و از کاهش محصول جلوگیری کرده و باعث افزایش آن میگردد.
• ذخیره کننده بزرگی از عناصرو آب بوده و به این ترتیب اعتماد و دلگرمی کشاورزان با استفاده از آن در مزارع بیشتر میشود و قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش می‌دهد.
• باعث بهبودی ساختمان خاک شده و عملیات شخم را آسانتر می‌کند همچنین قابلیت ذخیره آب در خاک را افزایش می‌دهد.
• هوموس و مواد آلی خاک را افزایش داده و بعضی از ویتامینها، هورمونها و آنزیمهای مورد نیاز را تأمین می‌کند که این مواد نمی‌توانند بوسیله کودهای شیمیایی تأمین گردند. بنابراین در خاکهای با کمبود مواد آلی بسیار مفید و مناسب میباشد.
• در جلوگیری از تغییر اسیدیته خاک همانند یک بافر عمل می‌کند.
• وقتی که در هنگام مرحله کمپوست شدن درجه حرارت به ۶۰ درجه یا بیشتر می‌رسد، عوامل پاتوژن و بیماریزا، تخم انگلها، بذور علفهای هرز را از بین برده و آنها را نابود می‌کند.
• کمپوستی که کاملاً آماده شده و رسیده باشد، براحتی با خاک در حال تعادل قرار میگیرد و تهویه خاک را بهبود می‌بخشد.
• کودهای اضافه شده را براحتی و با جلوگیری از تلف شدن و هدر روی در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
• بسیاری از عناصرو مواد غذایی پر‌مصرف‌و کم‌مصرف را که در‌خود داشته است در خاک آزاد کرده‌و در اختیار‌گیاه قرار می‌دهد.
• وزن مخصوص ظاهری خاک را به شدت کاهش داده و بنابرای برای خاک سنگین و رسی بسیار مناسب و مفید است.
• چون ظرفیت نگهداری عناصر در سطح آن زیاد میشود، بنابراین در کاهش عناصر و مواد غذایی گیاه در خاکهای سبک و شنی بسیار مناسب و مفید است.
• آزولا گیاهی مفید برای شالیزار میباشد در صورتیکه رشد مناسب و معقولی در منطقه داشته باشد. ولی اقلیم و شرایط منطقه و همچنین افزایش آلودگی آبها در منطقه به عناصر مختلف خصوصاٌ ازت و فسفر باعث رشد زیاد‌و بی‌رویه آن شده است بطوریکه امروزه تهدیدی بسیار جدی برای شالیزارها، استخرها، آب‌بندانها و تالابها شده و رشد برنج و جمعیت آبزیان را در معرض خطر قرار داده است.
اثر کود ارگانیک ورمی کمپوست بر روی حاصلخیزی خاک و صفات ظاهری گیاه
کرم های خاکی در هنگام مصرف ماده آلی مقداری زیادی خاک نیز می خورند. مواد حاصل از تغذیه کرم خاکی بعد از دفع خاکدانه های مستحکمی را تشکیل می دهد که یکی از پایدارترین انواع خاکدانه ها و همچنین بهترین نوع خاکدانه ها یعنی خاکدانه های کروی هستند.
ورمی کمپوست در خواص فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم ، فاقد هرگونه بو ، میکروارگانیسم های پاتوژن ، باکتری های غیر هوازی ، قارچ ها و علف های هرز می باشد. ورمی کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا ، شرایط مناسب جهت دانه بندی و قدرت نگه داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می نماید .
ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می دهد.( این نکته از نظر حاصل خیزی خاک بسیار پر اهمیت است) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است.
ورمی کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت ، فسفر و پتاسیم که در فعالیتهای حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن ،مس ، روی ، منگنز نیز می باشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین B12 و اکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می آورند.
کرمهای خاکی درنتیجه فعالیت خود باعث تحرک یونها در سطح و عمق پروفیل خاک می‌گردند و به‌عبارت دیگر هدایت‌الکتریکی خاک را با این عمل افزایش می‌دهند. در این مرحله آنها با ترشح مواد شیمیایی میتوانند برخی از عناصر غذایی پایه موجود در خاک را از حالت تثبیت خارج‌نموده و به شکل قابل جذب گیاه تبدیل نمایند.
این فرآیند توسط کرمهای خاکی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام میگیرد. مثال تأثیر مستقیم آنها، معدنی‌شدن ازت است این عنصر که معمولا به شکل کمپلکسهای آلی غیرقابل استفاده برای گیاه دارد، پس‌از عبور از لوله گوارش کرمهایخاکی ابتداء به آمونیاک و سپس به نیتریت و نیترات تبدیل میگردد. مثال تأثیر غیرمستقیم کرمهایخاکی در ازدیاد حاصلخیزی خاک، افزایش فعالیت میکروارگانیسمها و جانوران خاکزی و در نتیجه تولید مواد محرک رشد نظیر ویتامینها به‌ویژه ویتامین B12 است.
بنابراین با توجه به نقش کرمهایخاکی در اصلاح ساخت بافت و سایر عوامل یاد شده دارند. بطور مستقیم در ازدیاد حاصلخیزی و باروری خاک و افزایش محصول مؤثر واقع می‌شوند. همچنین شواهد بسیاری وجود دارد که غلظت کلسیم، سدیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر و مولیبدن قابل جذب در مدفوعات کرمهایخاکی بیشتر از محیط اطراف آنها میشود .
گیاهانی که از کود ورمی کمپوست تغذیه می‌کنند دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر و همچنین شاهد افزایش قطر ساقه وبرگ آنها نیز می‌باشند. بر اساس آزمایشات و تحقیقات انجام شده، استفاده ورمی کمپوست با غلظت کمتر در رشد و نمو گیاهان تاثیر بیشتری دارد. این نتایج علمی بر اساس یافته‌های مرکز تحقیقات اوهایو ( Ohio state university ) انجام شده است.
گزارشات این نتایج به شرح زیر میباشد:
کود ورمی به عنوان یکی از اجزاء مغذی گیاهان در باغبانی و گل کاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد.(منابع زیست فنّاوری Biosource Technology) افزایش در میزان رشد و نمو گیاهان همیشه به عنوان یک مزیت و برتری محسوب نمی‌شود. اما کود ورمی کمپوست فعالیت و عملکرد بیولوژیکی دارد و خود مواد دفع کننده قارچی دارد که از رشد بی رویه و منفی محصول جلوگیری می‌کند و به گونه‌ای روند رشد گیاهان را کنترل می‌کند.
موارد استفاده: ورمی کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای می باشد.
مقدار و نحوه مصرف کود ورمی کمپوست:
بهترین روش مصرف هر نوع کود انجام آزمون خاک و مشاوره با کارشناسان تغذیه گیاه و خاکشناسی می باشد ولی بصورت عام مصرف ورمی کمپوست محدودیتی نداشته و مقادیر پیشنهادی بصورت عمومی و تجربی مورد آزمایش قرار گرقته است و مصرف بیش از مقادیر پیشنهادی نیز باعث سوختن گیاه نمی گردد.کود ورمی کمپوست را بصورت های مخلوط با خاک سطحی و یا هنگام تعویض گلدان با کل خاک و یا هنگام کاشت نهال بصورت چاله ای در اطراف ریشه (چالکود) مصرف نمایید.
گلدانهای آپارتمانی: به عمق ۲ الی ۵ سانتیمتر خاک گلدان را برداشته و کود ورمی کمپوست را جایگزین نموده و با خاک سطحی مخلوط کنید. در صورت جابجایی گلدان معادل۲۰%الی۴۰% از حجم گلدان جدید را کود ورمی کمپوست و الباقی را با خاک معمولی مخلوط نمائید. ترکیب خاک اره و ورمی کمپوست هم از نظر کیفیت و هم از نظر هزینه خیلی بهتراز سایر بستر هاست.
| صیفی جات: |
۳ تا ۵ کیلو گرم کود ورمی در هرمترمربع ( بصورت مخلوط با خاک سطحی). |
| باغچه های خانگی : |
۳ تا ۵ کیلوگرم کود ورمی کمپوست در هر متر مربع بصورت مخلوط با خاک سطحی به عمق ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر. |
| سبزی کاری: |
مخلوط ۱۰% الی ۱۵% کود ورمی کمپوست با خاک گلدان یا خاک سطح باغچه، حداقل به عمق ۲ تا ۵ سانتی متر. |
| درختان غیر مثمر: |
۳ تا ۵ کیلو گرم برای هر درخت به صورت چالکود. |
| درختان مثمر: |
۵ تا ۱۰ کیلوگرم برای هر درخت به صورت چالکود. |
| نهال کاری: |
۳ کیلوگرم گرم برای هر نهال بصورت چالکود |
| نشا کاری و تکثیر: |
۲۵ تا ۷۵ گرم برای هر نشا |
| زمینهای زراعی: |
۵۰۰۰ الی ۱۰۰۰۰ کیلو گرم در هکتار بسته به نوع کشت و کیفیت خاک. |
ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک یک نوع کرم خاکی است این جانور از مواد آلی موجود در طبیعت تغذیه کرده و آن‌را به کود آلی مغذی تبدیل می‌کند. در حال حاضر ورمی کمپوست به‌عنوان تنها کود آلی بیولوژیک در دنیا شناخته شده و فرایند کمپوست را به‌صورت بیولوژیک انجام می‌دهد.
مصرف ورمی کمپوست در محصولات زراعی
با توجه به نتایج مطالعات مختلف در صورتیکه برای مصرف کننده از نظر اقتصادی توجیه داشته باشد در اکثر محصولات زراعی میتوان بین ۵ تا حداکثر ۴۰ تن در هکتار مصرف نمود. با توجه به گران قیمت بودن این کود بنابراین برای محصولات زراعی پیشنهاد میشود بین ۵ تا ۱۰ تن در هکتار مصرف گردد .
برای بهینه سازی مصرف و اثر بخشی مطلوب توصیه میگردد مقدار ۵ تن در هر هکتار کود ورمی کمپوست را برای محصولاتی چون سیب زمینی ، گوجه فرنگی و خربزه در مرحله خاکدهی پای بوته بصورت نواری مصرف نمود.
برای سایر محصولات زراعی از جمله پیاز ، چغندر قند ، پنبه ، ذرت ، برنج و سایر محصولات مقدار مصرف بین ۳ تا ۵ تن در هر هکتار همزمان کاشت و مخلوط با خاک سطحی مصرف گردد.
مصرف ورمی کمپوست در محصولات باغی
بیشترین مصرف کود ورمی کمپوست در باغات و بطور ویژه در باغات پسته ، انگور ، مرکبات ، انار و سیب صورت میگیرد. هر چند که مصرف این کود برای کلیه محصولات باغی مفید و باعث افزایش کمی و کیفی محصول میگردد.
بدین منظور برای درخت پسته با سن بیش از ۷ سال مقدار ۵ تا ۱۰ کیلوگرم برای هر درخت و برای مرکبات بین ۴ تا ۵ کیلو گرم و برای درخت انار ۳ تا ۵ کیلو گرم مصرف گردد.
برای درختان بین ۲ تا ۵ ساله مصرف ۳ کیلو گرم توصیه میگردد. بهترین زمان مصرف در اواخر زمستان و بصورت چالکود میباشد . برای سایر درختان میوه بین ۳ تا ۵ کیلوگرم برای هر درخت پیشنهاد میگردد.
مصرف ورمی کمپوست در محصولات گلخانه ای
ورمی کمپوست حاصل از بازیافت کود دامی و بقایای گیاهی سرشار از مواد مغذی و مواد هومیکی بوده که برای بهبود وضعیت خاک در گلخانه ها و افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی نقش موثری دارد. این کود بیولوژیک بهترین ترکیب آلی برای مصرف در محصولات گلخانه ای می باشد . خصوصا برای محصول خیار ، گوجه فرنگی ، فلفل دلمه ای ، سایر صیفی جات می باشد.
بنابر این مقدار ۱ تا ۲ کیلوگرم از کود را در هر متر مربع و قبل کشت مصرف شود.در شرایط گلخانه ای عموما کلسیوم ،آهن و بور به صورت قابل جذب نمیباشند ، ورمی کمپوست در شرایطی را فراهم می آورد که این عناصر به صورت قابل جذب برای گیاه باشد .
مصرف ورمی کمپوست در گیاهان زینتی و انواع گل
برای فضای کشت گل و گیاه میتوان مقدار ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم از کود ورمی کمپوست را در هر متر مربع مصرف نمود.
مصرف ورمی کمپوست در درختچه های زینتی و فضای سبز
ورمی کمپوست علاوه بر فواید زیاد به دلیل چهار ویژگی خاص بدون بو ، فاقد علف هرز و عاری از بیماری ها و جاذب رطوبت بودن برای فضای سبز گزینه مناسبی است . مقدار مصرف ۵۰۰ گرم در متر مربع توصیه میگردد.
مصرف ورمی کمپوست در خزانه ها و نهالستان ها
برای خزانه و نهالستان به مقدار ۱ کیلو گرم در متر مربع قبل کشت مصرف شود. برای نهال که تازه کاشته میشود مقدار ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم مخلوط با خاک مورد استفاده قرار گیرد.
مصرف ورمی کمپوست در گیاهان دارویی
با توجه به اینکه مصرف کود های شیمیایی برای محصولات دارویی مشکلاتی را بوجود می آورد ، بنابراین ورمی کمپوست گزینه جایگزین مناسبی می باشد. مقدار مصرف ۵۰۰ گرم در متر مربع پیشنهاد میگردد.
برتری ورمی کمپوست به کمپوست معمولی
ورمی کمپوست ماده ای شبیه به پیت (peat) است که به خوبی تغییر فرم یافته و ساختار، تخلخل، تهویه، زه کشی و ظرفیت نگهداری رطوبت آن در حد آلی می باشد. تولید ورمی کمپوست تعداد ریز موجودات بیماری زای گیاهی (pathogenic microganisms) را به شدت کاهش داده و بنابراین از این نظر برتری نسبی به کمپوست معمولی دارد.
تولید کمپوست به عنوان یک فرآیند هوازی منجر به معدنی شدن (mineralization) نیتروژن می شود که در مورد تولید ورمی کمپوست ، استفاده از کرم های خاکی باعث تسریع این روند می گردد. فرآیند هوموسی شدن (Humification) که در مرحله رسیدگی (Maturation stage) کمپوست سازی اتفاق می افتد، در طول فرآیند تولید ورمی کمپوست، بزرگتر و سریع تر اتفاق می افتد. کود تولیدی در این روش به علت بالا بودن نسبت کربن به ازت (C/N15) فاقد بوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم می باشد.
عناصر موجود در ورمی کمپوست :
ازت ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، آهن ، روی ، مس ، منگنز
مقایسه کود ورمی کمپوست و کود گاوی
کود گاوی
• در هر هکتار ۲۵۰۰۰۰ تومان هزینه اضافی دارد. (افزایش هزینه کارگری تا میزان هم وزن خود برای وجین علف هرز دارد زیرا علف هرز حاصل تمام توان تولیدی خاک و زمین را برای باروری خود جذب مینماید.)
• علف هرز دارد.
• مواد شیمیایی دارد.
• افزایش محصول در قیاس با کود ورمی‌کمپوست ندارد.لکن در قیاس با زمین بدون کود، افزایش محصول دارد.
• میزان مصرف کود حدود ۳ برابر کود ورمی‌کمپوست است.
• محصول تولیدی ارگانیک نیست.
کود ورمی‌کمپوست
• علف هرز ندارد.
• مواد شیمیایی ندارد.
• افزایش محصول از ۲۰ تا ۷۰ درصد دارد.
• میزان مصرف کود یک سوم کود گاوی است.
• محصول تولیدی ارگانیک است.
